โกลบอลไทม์ส รายงาน (17 ก.ย.) เมื่อวันพฤหัสบดี จีนได้ยื่นขอเข้าร่วมข้อตกลงความครอบคลุมและความก้าวหน้าเพื่อหุ้นส่วนทางการค้าภาคพื้นเอเชียแปซิฟิก อย่างเป็นทางการ ในการเคลื่อนไหวครั้งสำคัญที่ยืนยันถึงความมุ่งมั่นของประเทศในการเปิดเสรีการค้าโลก แม้จะได้รับผลกระทบจากการระบาดใหญ่ของโควิด-19 และความพยายามที่เข้มข้นขึ้นของสหรัฐฯ เพื่อแยกและควบคุมการพัฒนาของจีน
รายงานข่าวกล่าวว่า การประกาศนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อตอกย้ำบทบาทความเป็นผู้นำของจีนในการค้าโลก ขณะที่เพิ่มแรงกดดันต่อสหรัฐฯ ผู้ถอยห่างจากการเข้าร่วมข้อตกลงหุ้นส่วนทรานส์แปซิฟิก (TPP) ฉบับแก้ไข ซึ่งเป็นข้อตกลงการค้าระดับภูมิภาคที่ริเริ่มโดยสหรัฐฯ ภายใต้อดีตประธานาธิบดีบารัค โอบามา ซึ่งผู้เชี่ยวชาญกล่าวด้วยเชื่อกันอย่างกว้างขวางว่ามีเป้าหมายเพื่อยับยั้งการผงาดขึ้นของจีน
กระทรวงพาณิชย์จีน (MOFCOM) กล่าวในแถลงการณ์ในช่วงดึกบนเว็บไซต์ วันที่ 16 กันยายน ว่า นายหวัง เหวินเทา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์จีน ยื่นคำร้องเป็นลายลักษณ์อักษรสำหรับการเข้าร่วม CPTPP กับรัฐมนตรีกระทรวงการค้าและการส่งออกของนิวซีแลนด์ เดเมียน โอคอนเนอร์ ซึ่งทำหน้าที่เป็นผู้รับสมาชิก CPTPP
รัฐมนตรีทั้งสองชาติ ได้จัดการประชุมทางไกลเพื่อหารือเกี่ยวกับงานติดตามผลที่เกี่ยวข้องภายหลังการสมัครอย่างเป็นทางการของจีน ถ้อยแถลงระบุ
CPTPP ซึ่งเป็นข้อตกลงการค้าเสรี 11 ประเทศที่มีผลบังคับใช้ในเดือนธันวาคม 2561 ได้เข้ามาแทนที่ TPP หลังจากที่สหรัฐฯ ถอนตัวในปี 2560 ภายใต้อดีตประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ การเป็นสมาชิกที่มีศักยภาพของจีนยังช่วยยกระดับความร่วมมือทางการค้ากับพันธมิตรของสหรัฐฯ ซึ่งรวมถึงแคนาดา ญี่ปุ่น และออสเตรเลีย ในขณะที่สหรัฐฯ ผละอยู่วงนอก
ด้วยการประกาศเมื่อวันพฤหัสบดี ประเทศจีนได้แสดงให้เห็นว่ากำลังติดตามวิสัยทัศน์ CPTPP อย่างรวดเร็ว ซึ่งเป็นอีกก้าวที่ยิ่งใหญ่หลังจากการลงนามในความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค (RCEP)
เกา หลิงอวิ๋น ผู้เชี่ยวชาญจาก Chinese Academy of Social Sciences ในกรุงปักกิ่ง กล่าวว่า CPTPP เป็นข้อตกลงทางการค้าที่มีมาตรฐานสูง ครอบคลุมพื้นที่มากกว่า RCEP ท่ามกลางข้อตกลงการค้าเสรีอื่นๆ ที่จีนได้ลงนาม เช่น ปัญหาด้านแรงงานและสิ่งแวดล้อม โดยRCEP เป็นข้อตกลงที่เน้นเอเชียเป็นหลัก แต่ CPTPP นั้นมีความครอบคลุมในเชิงภูมิศาสตร์มากกว่า
เกากล่าวว่า ความเคลื่อนไหวดังกล่าวถือเป็นพัฒนาการที่สำคัญสำหรับการมีส่วนร่วมของจีนในการกำหนดข้อตกลงการค้าและเศรษฐกิจระหว่างประเทศ และมีแนวโน้มที่จะทำให้จีนมีสถานะที่ดีขึ้นในการตัดสินใจเกี่ยวกับกฎการค้าในอนาคต
นอกจากนี้ ข้อตกลงดังกล่าวยังคาดว่าจะช่วยเสริมความพยายามภายในประเทศที่มีอยู่เดิม ในการปฏิรูปและการเปิดประเทศให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อพูดถึงการยกเลิกกฎระเบียบทางการค้าและการลงทุน
ซ่ง เหว่ย นักวิจัยจากสถาบัน Chinese Academy of International Trade and Economic Cooperation ซึ่งเป็นหน่วยงานด้านความคิดภายใต้กระทรวงการคลัง กล่าวว่า การยื่นคำร้องดังกล่าวบ่งบอกถึงจุดยืนที่แน่วแน่ของจีนต่อการเปิดกว้างทางการค้าทั่วโลก แม้ว่าจะมีการกีดกันทางการค้าทั่วโลกเพิ่มขึ้นก็ตาม
จีนหวังให้ CPTPP นำการค้าโลกและความร่วมมือทางเศรษฐกิจกลับมาสู่เส้นทางเดิม โดยเน้นย้ำถึงความจำเป็นพหุภาคี ซึ่งจะช่วยฟื้นฟูเศรษฐกิจจีนและเศรษฐกิจโลกในยุคหลังโควิด-19
ที่สำคัญกว่านั้น ผู้เฝ้าดูการต่างประเทศเน้นว่า ขั้นตอนล่าสุดของจีนที่จะรักษาความเป็นหุ้นส่วนกับสมาชิก CPTPP อย่างมั่นคง จะทำให้สหรัฐฯ ต้องเผชิญกับแรงกดดันอย่างท่วมท้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
การเปลี่ยนแปลงนโยบายการค้าของสหรัฐฯ ยังคงดำเนินต่อไป แม้ว่าโจ ไบเดน ผู้สืบทอดตำแหน่งต่อจากทรัมป์จะเลิกรากับแนวคิดนโยบายต่างประเทศที่ดื้อรั้นของทรัมป์ การรวมตัวในข้อตกลงการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในปารีส และกลับมาเป็นสมาชิกขององค์การอนามัยโลกอีกครั้ง
ทั้งนี้ยังไม่มีวี่แววของฝ่ายบริหารของไบเดนที่พยายามรื้อฟื้นข้อตกลงทางการค้าฯ นี้ และแคเธอรีน ไท ผู้แทนการค้าของสหรัฐฯ ได้หลบเลี่ยงคำถามเกี่ยวกับการกลับคืนสู่ข้อตกลง TPP ของสหรัฐฯ
ซ่ง ให้ความเห็นว่า สหรัฐฯ มองว่าตัวเองได้ห่างไกลจากคู่ค้าแบบดั้งเดิมมากขึ้นเรื่อย ๆ ซึ่งรวมถึงญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ ตรงกันข้ามกับทัศนคติที่เปิดกว้างและมองโลกในแง่ดีของจีนต่อ CPTPP
ขณะที่สนธิสัญญาการค้ามีเป้าหมายเพื่อประสานบทบาทของจีนในฐานะผู้มีส่วนสนับสนุนในการบูรณาการการค้าระดับภูมิภาคและระดับโลก ก็หวังว่าความคืบหน้าของข้อตกลงดังกล่าวจะกระตุ้นความร่วมมือระหว่างจีนกับสหรัฐฯ ด้วย
เกากล่าวว่า สหรัฐก็ยังไม่น่าเป็นไปได้ที่จะกลับเข้าร่วมในสนธิสัญญานี้อีก แม้จะอยู่ภายใต้แรงกดดันที่มากขึ้นจากจีนในเวทีการค้า โดยอ้างถึงการพังทลายของอุตสาหกรรมภายในประเทศของสหรัฐฯ ที่อาจบ่อนทำลายปัญหาการค้าบริการภายในประเทศของสหรัฐฯ หากมีการเชื่อมโยงกับการค้าอีกครั้ง ข้อตกลงนี้อาจทำลายความแข็งแกร่งทางเศรษฐกิจของสหรัฐฯ ได้ในที่สุด โดยมุ่งเน้นที่ความสามารถในการให้บริการเป็นหลัก
ด้านไต้หวัน ก็กำลังประเมินนโยบายการค้าของตน มีแผนที่จะเข้าร่วมร่วมข้อตกลงที่ครอบคลุมและก้าวหน้าสำหรับหุ้นส่วนเศรษฐกิจภาคพื้นแปซิฟิก (CPTPP) เช่นกัน
ก่อนหน้านี้ ไช่อิงเหวิน ประสบความสำเร็จในการเจรจาการเข้าสู่องค์การการค้าโลก (WTO) และกำลังอยู่ระหว่างการประเมินนโยบายเศรษฐกิจและการค้าอย่างละเอียด ประเมินภาคส่วนที่ต้องการการปฏิรูปกฎระเบียบ และดำเนินการทบทวนทั่วกระดาน
ไช่ เชื่อว่า เมื่อได้เข้าร่วมเป็นสมาชิก CPTPP จะช่วยให้ขยายกรอบการทำงานที่มีอยู่ของหุ้นส่วนได้ดียิ่งขึ้น
อย่างไรก็ตาม ไช่กล่าวว่าอุปสรรคทางการทูตขัดขวางไต้หวันไม่ให้เข้าร่วมกลุ่มการค้า โดยอธิบายว่าไต้หวันขาดความสัมพันธ์อย่างเป็นทางการกับหลายประเทศสมาชิก แต่ต้องได้รับการอนุมัติจากสมาชิกเหล่านี้จึงจะเข้าร่วมฯ ได้ สิ่งนี้ยังคงเป็นความท้าทายหลัก แต่โชคดีที่มีประเทศที่มีความคิดอุดมการณ์คล้ายคลึงกันหลายประเทศ ได้แสดงความยินดีกับไต้หวันที่จะเข้าร่วม
