เมื่อสองพยัคฆ์ ‘อาลีบาบา’ ‘เทนเซ็นต์’ มาจับมืออยู่ถ้ำเดียวกัน เรื่องที่ไม่มีใครคิดว่า “เป็นไปได้”มาก่อนเลย!!!

แจ็ค หม่า (ชื่อจีน: หม่า อวิ๋น/马云 ) ผู้ก่อตั้ง อาลีบาบา กรุ๊ป ยักษ์ใหญ่อีคอมเมิร์ซจีนที่ยืนหนึ่งครองตลาดในประเทศมายาวนานที่สุดและทรงอิทธิพลระดับโลก กำลังออมชอมกับ ‘เทนเซ็นต์’ ที่ก่อตั้งโดยผู้แซ่หม่าเหมือนกัน คือ โทนี หม่า（ชื่อจีน:หม่า ฮว่า เถิง/ 马化腾）นับเป็นปรากฏการณ์ที่ผู้บริโภคในจีนเซอร์ไพร์สตาลุกกันเลยทีเดียว สำหรับชาวจีนที่ได้เห็นคู่ปรับธุรกิจคู่นี้ขับเคี่ยวกันชนิดกันชนิด “ตาต่อตา ฟันต่อฟัน” อยู่ทุกวันนั้นไม่เคยคาดคิดมาก่อนเลยว่า ‘สองพยัคฆ์แซ่หม่า’ จะมีวันร่วมมือกันได้ ยักษ์ใหญ่วงการอีคอมเมิร์ซโลกอย่าง แจ็ค หม่า หรือจะยอมมาอยู่ใต้ชายคาอาณาจักรของเทนเซ็นต์ แต่ขณะนี้มันเป็นไปได้แล้ว และสองพญาเสือจะอยู่ถ้ำเดียวกันอย่างไร

เทนเซ็นต์ (Tencent) นั้น บุกตลาดโดยมุ่งเปิดบริการหลากหลายแบบบนโซเชียลมีเดีย จาก QQ ถึง วีแชท (WeChat)…จากวีแชทถึงเกมออนไลน์ต่างๆหลากหลายประเภท และหลังจากวีแชทได้เปิดบริการแอปชำระเงินบนมือถือ วีแชทเพย์ (WeChatPay) ความสัมพันธ์ระหว่างอาลีบาบาและเทนเซ็นต์ก็ยิ่งล้ำลึกแหลมคม




จาก “คู่แข่ง” มาเป็น “คู่หุ้นส่วน”

อาลีเพย์ (Alipay) ของอาลีบาบา ก่อตั้งขึ้นในปี 2004 ส่วนวีแชทเพย์ เปิดบริการในปี 2013 เนื่องจากวีแชทเพย์มาหลังอาลีเพย์ ผู้คนจึงมักคิดว่า วีแชทเพย์เลียนแบบอาลีเพย์ หลายคนรู้สึกว่าพลังแรงแข่งขันระหว่างวีแชทเพย์กับอาลีเพย์นั้นประมาณไม่ได้เลยว่าใครเหนือกว่าใคร…เรียกได้ว่าหายใจรดต้นคอกันมาตลอด

ในช่วงก่อนหน้านี้ เว็บอีคอมเมิร์ชเถาเป่า (Taobao) ของอาลีบาบา และวีแชท ของเทนเซนต์ ไม่มีความเกี่ยวข้องกันใดๆทั้งสิ้นทั้งสองอยู่บนเส้นขนานกันมาตลอด เพราะเมื่อผู้บริโภคช้อปสินค้าบนเถาเป่าก็ไม่สามารถใช้วีแชทได้ ลิงค์ใดๆของเถาเป่าบนวีแชทจะถูกดูดกลืนหายไป ด้วยเหตุนี้ก่อนหน้าหากมีข่าวเกี่ยวกับความร่วมมือของสองคู่แข่งสะท้านพิภพคู่นี้ ส่วนใหญ่แย้งว่า “เป็นไปไม่ได้” !


มหกรรมล้างบางการผูกขาด มรสุมใหญ่ที่ยักษ์ใหญ่เทคจีนโดนถ้วนหน้า

สิ่งที่ใครๆคิดว่า “เป็นไปไม่ได้” กลับตาลปัตรไปนั้น มีมูลเหตุจากกวาดล้างการผูกขาดของเหล่ายักษ์ใหญ่เทคจีน ผู้คุมกฎด้านตลาดพร้อมด้วยผู้คุมกฎการเงินการธนาคารแห่งรัฐได้เรียกกลุ่มบริษัทเทคจีนรายใหญ่ไปตักเตือนพฤติกรรมผูกขาดตลาดและให้ปรับปรุงกิจการอย่างรอบด้าน อย่าให้เหลือช่องโหว่ใด

ในเดือนมี.ค.ที่ผ่านมา กลุ่มบริษัทเทคจีนรายใหญ่12 ราย อาทิ เทนเซ็นต์, อาลีบาบา, ไป๋ตู้ (Baidu), ตีตี ชูสิง (Didi Chuxing) ไบท์แดนซ์ (ByteDance) ถูกปรับยกแผงรายละ 5 แสนหยวน โทษฐานไม่รายงานดีลการลงทุนซึ่งเข้าข่ายฝ่าฝืนกฎหมายต่อต้านการผูกขาดตลาด ในเดือนถัดมา (เม.ย.) ก็ถึงคิวเชือดตัวแม่แห่งวงการ อาลีบาบา กรุ๊ป ถูกตัดสินให้จ่ายค่าปรับถึง 18.2 พันล้านหยวน หรือ 2.8 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ โทษฐานผูกขาดตลาดจากการออกกฎ “2 เลือก 1” บนแพลตฟอร์มค้าปลีกออนไลน์ ซึ่งห้ามผู้ค้าที่เซ็นสัญญานำสินค้ามาวางขายบนแพลตฟอร์มในเครืออาลีบาบานำสินค้าไปขายหรือโปรโมทสินค้าในแพลตฟอร์มคู่แข่งอื่นๆ


สิ่งที่ “เป็นไปไม่ได้” กลายเป็น “ความร่วมมือจริงๆ”

ความร่วมมือระหว่างอาลีบาบาและเทนเซนต์เป็นเรื่องที่ชาวจีนไม่เคยคาดคิดมาก่อนและอยากรู้อยากอยากเห็นกันมากว่ามันจะเป็นอย่างไรจะออกมาในรูปแบบไหน?ต่อไปเมื่อช้อปสินค้าบนเถาเป่าสามารถใช้วีแชทเพย์ได้อย่างนั้นหรือ? คำตอบคือไม่ใช่...เป็นเพียงความร่วมมือระหว่าง “แอปพลิเคชันอาลีบาบา”กับ “วีแชท มินิ โปรแกรม” (WeChat Mini Program) ซึ่งแผนนี้ได้เริ่มดำเนินการแล้วเมื่อสี่สัปดาห์ก่อน โดยอาลีบาบาได้ยื่นขอเปิดมินิโปรแกรม Taobao Deals ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มตลาดซื้อขายต่อรองราคา รวมทั้ง “ซูเปอร์มาร์เก็ตเหอหม่า” และแอปของอาลีบาบาตัวอื่นๆ บนซูเปอร์แอปของวีแชท เพื่อให้ผู้ใช้สามารถจับจ่ายซื้อสินค้าบนวีแชท

สื่อจีนรายงาน (19 เม.ย) แม้ Taobao Deals ยังไม่สามารถเปิดบริการบนแอปวีแชท แต่ขณะนี้ผู้ใช้สามารถสืบค้น“เหอหม่าซูเปอร์มารเก็ต” บนวีแชทได้แล้ว พร้อมกับพาดหัวข่าวว่า “อาลียอมลงให้แล้ว!”


สำหรับการเปิด Taobao Deals บนแอปวีแชทนั้นไม่มีความคืบหน้าเท่าไหร่และสะดุดตออยู่ จากรายงานข่าวเมื่อวันที่ 21 เม.ย.ของสื่อในฮ่องกงเซาท์ ไชน่า มอร์นิ่งโพสต์ ซึ่งอาลีบาบาเป็นเจ้าของ ระบุว่า เทนเซนต์ได้ระงับการทดลอง Taobao Deals บนวีแชท

ด้านสื่อจีนชี้ว่าคู่ปรับ “สองหม่า” ที่เคยต่อสู้กันมาแบบ “ตาต่อตา ฟันต่อฟัน” ในที่สุดก็ต้องหันหน้าจับมือกัน ดังสำนวน “ไม่มีมิตรแท้และศัตรูที่ถาวรในโลกการค้า” สำหรับแจ็ค หม่า ต้องฝ่ามรสุมไปด้วยการปฏิบัติตามคำสั่งผู้คุมกฎ การ “ยืนหนึ่ง”ครองตลาดแต่เพียงผู้เดียวกลายเป็นอดีตไปแล้ว ดังนั้น การร่วมมือครั้งนี้จึงจะสามารถก้าวต่อไปสู่เป้าหมายใหม่

ด้าน โพนี่ หม่า การจับมือกับอาลีบาบานั้นจะเป็นประโยชน์อย่างมากต่อการพัฒนาเทนเซ็นต์ อันทีจริงแล้ว อาลีและเทนเซ็นต์ต่างก็ครองยอดการเข้าชมเว็บ (Web traffic) ส่วนใหญ่ของประเทศ หากทั้งสองจับมือกันแล้วก็มีแต่ได้มากกว่าเสีย


สำหรับยอดเข้าชมเว็บของอาลีกับเทนเซ็นต์มหาศาลปานใด? มาดูที่ Taobao Deals ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มตลาดช้อปปิ้งต่อรองราคาที่อาลีบาบาเพิ่งเปิดเมื่อเดือนมี.ค. ปีที่แล้ว (2020) ถึงเดือนส.ค.2020 หรือในชั่วเวลาไม่ถึง 6 เดือนนี้เองยอดผู้ใช้ต่อเดือน (Monthly Active User) ทะลุ 50 ล้าน

ในยุคแห่งการเข้าชมเว็บ (Web traffic) สำหรับ โพนี่ หม่า มองว่าการที่Taobao Deals เข้ามาอยู่ในวีแชท จะช่วยดูดคลื่น Web traffic ใหม่ๆเข้ามา

ด้านแอปอาลีบาบา หลังความร่วมมือกันแล้วก็สามารถดึง Web traffic จากมือวีแชทมาได้เช่นกัน มินิโปรแกรมวีแชท เปิดบริการมาตั้งแต่เดือนม.ค.2017 จนถึงเดือนมิ.ย. ปี 2020 มียอดผู้ใช้ต่อเดือนมากกว่า 800 ล้านคน เพิ่มขึ้นกว่า 11% นอกไปจากนั้นภายในอาณาจักรมินิโปรแกรมของวีแชท ซึ่งประกอบด้วยมินิโปรแกรมต่างๆนั้น มี 8 รายที่มีขนาดกลุ่มผู้ใช้ต่อเดือนสูงถึง100 ล้าน


ภายใต้กฎหมายต่อต้านการผูกขาดบนโลกอินเทอร์เน็ต เป็นเรื่องยากที่เทนเซ็นต์ จะปฏิเสธการเข้ามาของแอปอาลี หากดื้อร้นปฏิเสธแล้วละก็ อาจจะต้องโดนข้อหาผูกขาดตลาดและกลายเป็น “อาลีบาบาสอง”

สื่อจีนชี้อีกว่า หลายคนมองว่า สำหรับแจ็ค หม่าแล้ว ถือเป็นโอกาสดีมากกว่า เมื่อไม่สามารถ “ยืนหนึ่ง” ครองตลาดแต่ผู้เดียวได้แล้ว การเลือกที่จะหันมาหาเทนเซ็นต์ "จับมือกันให้แข็งแกร่งยกกำลังสอง” ทั้งไม่ต้องโดนจับมาไต่สวนข้อหาผูกขาด ยังอาจได้ผลประโยชน์เข้ามา ในชั่วหัวเลี้ยงหัวต่อนี้การหาทางร่วมมือกับเทนเซ็นต์ นับเป็นการเดินหมากที่สำคัญยิ่งยวดของแจ็ค หม่า

จับตาดูกันต่อไปว่าสองพยัคฆ์แซ่หม่าแห่งวงการเทคโลก ใครจะได้ชิ้นปลามัน ! หรือจะ “win Win” กันไปอย่างที่สื่อจีนวิเคราะห์