นายหยาง ซิน อุปทูตรักษาการแทนเอกอัครราชทูตจีนประจำประเทศไทย
เมื่อเร็ว ๆ นี้ สภาประชาชนแห่งชาติของสาธารณรัฐประชาชนจีนได้พิจารณาผ่าน “ข้อตกลงในการปรับปรุงระบบการเลือกตั้งของเขตบริหารพิเศษฮ่องกง” ด้วยคะแนนเสียงอย่างท่วมท้น นี่เป็นอีกหนึ่งมาตรการสำคัญที่จีนดำเนินการเพื่อปรับปรุงระบบกฎหมายและการเมืองของเขตบริหารพิเศษฮ่องกง โดยมีจุดมุ่งหมายหลักใช้ระบบเป็นประโยชน์เพื่อให้ผู้รักชาติบริหารฮ่องกงได้ และให้การปฏิบัติตาม “หนึ่งประเทศ สองระบบ” จะได้ก้าวไปข้างหน้าอย่างมั่นคง
ฮ่องกงเป็นดินแดนของจีนตั้งแต่สมัยโบราณ ถูกอังกฤษยึดไปหลังสงครามฝิ่นเมื่อปี ค.ศ. 1840 เมื่อวันที่ 1 เดือนกรกฎาคม ปี ค.ศ. 1997 รัฐบาลสาธารณรัฐประชาชนจีนได้กลับมามีอำนาจอธิปไตยเหนือฮ่องกง ทำให้ความปรารถนาร่วมกันของชาวจีนที่มีมาช้านานกลายเป็นความจริง ปัจจุบัน ฮ่องกงขึ้นตรงต่อรัฐบาลส่วนกลางของจีนในฐานะเขตบริหารพิเศษ
“หนึ่งประเทศ สองระบบ” เป็นนโยบายแห่งชาติขั้นพื้นฐานที่รัฐบาลจีนร่างขึ้นมา เพื่อบรรลุและรักษาความเป็นเอกภาพของประเทศ มีใจความสำคัญว่า ภายใต้หลักการประเทศจีนเดียว ให้ภาคหลักของประเทศยึดมั่นในระบบสังคมนิยม ให้ฮ่องกง มาเก๊า และไต้หวันรักษาระบบทุนนิยมตามเดิมโดยจะไม่เปลี่ยนแปลงในระยะยาว ความสำเร็จแห่งการพัฒนาของฮ่องกงในช่วง 20 กว่าปีตั้งแต่กลับสู่มาตุภูมิได้พิสูจน์ให้เห็นอย่างชัดเจนว่า “หนึ่งประเทศ สองระบบ” คือระบบที่ดีที่สุดสำหรับความมั่นคงและมั่งคั่งอย่างยั่งยืนของฮ่องกงในระยะยาว และก็เป็นที่ยอมรับอย่างกว้างขวางในประชาคมโลก
คำว่า “ให้ผู้รักชาติบริหารฮ่องกง”นั้นเป็นใจความหลักของ “หนึ่งประเทศ สองระบบ” เมื่อเดือนมิถุนายน ปี ค.ศ. 1984 นายเติ้ง เสี่ยวผิงได้กล่าวว่า “ฮ่องกงต้องให้ชาวฮ่องกงที่เป็นผู้รักชาติเป็นหลักมาบริหาร” การที่กำหนดให้มีจุดยืนรักชาติและคุณสมบัติด้านการเมืองอย่างเข้มงวดสำหรับผู้บริหารบ้านเมืองนั้น เป็นหลักการที่ทุกฯประเทศต่างใช้กัน ไม่มีประเทศไหนยอมให้อำนาจบริหารท้องถิ่นตกอยู่ในมือของคนที่ไม่ยอมรับประเทศและชนชาติของตน หรือเป็นนายหน้าทางการเมืองให้กลุ่มอิทธิพลต่างประเทศ หรือยิ่งไปกว่านั้น ยุยงและดำเนินกิจกรรมแบ่งแยกดินแดน
ขณะเดียวกัน “ให้ผู้รักชาติบริหารฮ่องกง” ก็ไม่ได้หมายความว่ามีแค่ทางเดียว คำว่าผู้รักชาตินั้นมีวงครอบคลุมอย่างกว้าง ฮ่องกงมีการผสมผสานทางด้านวัฒนธรรมระหว่างจีนกับโลกตะวันตก สังคมหลากหลาย ชางฮ่องกงบางส่วนเนื่องจากได้ใช้ชีวิตในสังคมทุนนิยมเป็นเวลายาวนาน ทำให้รู้จักประเทศไม่มากนัก หรืออาจมีอคติต่างฯต่อประเทศของตน สำหรับทัศนคติของคนเหล่านี้ รัฐบาลกลางเข้าใจและรับได้ และก็เชื่อว่าพวกเขาจะยังคงยึดมั่นในจุดยืนรักชาติและรักฮ่องกง ไม่เข้าไปยุ่งเกี่ยวกับกลุ่มคนที่ต่อต้านจีนและป่วนฮ่องกง และเข้ามีส่วนร่วมอย่างแข็งขันในการบริหารฮ่องกง
การที่จะนำหลักการ “ให้ผู้รักชาติบริหารฮ่องกง” มาปฏิบัตินั้น ปัจจัยสำคัญและเร่งด่วนที่สุดคือการปรับปรุงระบบการเลือกตั้ง หลายปีที่ผ่านมา กลุ่มคนที่ต่อต้านจีนและป่วนฮ่องกงบางส่วนได้ก่อความวุ่นวายขึ้นเป็นระยะฯ กลุ่มอิทธิพลต่างประเทศบางกลุ่มจงใจเข้าไปแทรกแซงกิจการของฮ่องกง ความวุ่นวายบางส่วนที่ได้ปรากฏในสังคมฮ่องกงได้สะท้อนให้เห็นว่า ระบบการเลือกตั้งที่ปัจจุบันใช้อยู่ในเขตบริหารพิเศษฮ่องกงนั้นมีช่องโหว่และข้อบกพร่องอย่างชัดเจน หลักการ “ให้ผู้รักชาติบริหารฮ่องกง” ยังไม่ได้ถูกนำมาใช้อย่างเต็มที่
ด้วยเหตุผลนี้ การตัดสินใจของสภาประชาชนแห่งชาติจีนจึงเป็นไปเพื่อปรับปรุงระบบกฎหมายและการเลือกตั้งของฮ่องกงให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น และปฏิบัติตามหลักการ“ให้ผู้รักชาติบริหารฮ่องกง” อย่างเต็มที่ ซึ่งไม่เพียงแต่จะเป็นประโยชน์ในการรักษาระเบียบรัฐภายใต้รัฐธรรมนูญและกฎหมายพื้นฐานฮ่องกงอย่างมีประสิทธิภาพ เป็นประโยชน์ในการยุติข้อพิพาท แสวงหาความเห็นร่วมกัน ทุ่มเทกำลังในการพัฒนาเศรษฐกิจและชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนฮ่องกง และก็เป็นประโยชน์ในการคุ้มครองสิทธิประโยชน์อันสำคัญของชาวฮ่องกง ตลอดจนผลประโยชน์ที่ชอบด้วยกฎหมายของชาวต่างชาติในฮ่องกงด้วย
“การปรับปรุงระบบการเลือกตั้งให้สมบูรณ์ขึ้นนั้น ก็เปรียบเสมือนการฉีดวัคซีน เมื่อฉีดวัคซีนแล้วตัวไวรัสจะไม่สามารถทำร้ายร่างกายได้” คำเปรียบเทียบของปัญญาชนชาวฮ่องกงนี้ ทำให้เห็นภาพอย่างชัดเจน
ปัจจุบัน โดยการชี้นำและสนับสนุนจากรัฐบาลกลางของจีน สังคมฮ่องกงเริ่มมีการเปลี่ยนจากความวุ่นวายมายังมีระเบียบ เราเชื่อว่า เมื่อระบบการเลือกตั้งของเขตบริหารพิเศษฮ่องกงปรับปรุงสมบูรณ์ยิ่งขึ้น จะทำให้ฮ่องกงเกิดความมั่นคงตามหลักการ “ให้ผู้รักชาติบริหารฮ่องกง” และการปฏิบัติตาม “หนึ่งประเทศ สองระบบ” นั้นก็จะพลิกโฉมใหม่ ฮ่องกงต้องเริ่มเดินทางใหม่อีกครั้งอย่างแน่นอน เพื่อก้าวสู่วันข้างหน้าที่เจริญรุ่งโรจน์ยิ่งขึ้น