ฟื้นชีพ “ร้านหนังสือตะวันออก”และจิตวิญญาณระดับตำนานร่วมร้อยปี (มีคลิป)

บนถนนสายเก่าแก่ร้อยปีในนครคุนหมิง มีร้านหนังสือที่เปี่ยมด้วยจิตวิญญาณเพื่อมวลมนุษย์ระดับตำนาน คือ “ตงฟางซูเตี้ยน” (东方书店) ขอเรียกในชื่อไทยว่า “ร้านหนังสือตะวันออก”


“ร้านหนังสือตะวันออก” ถือกำเนิดขึ้นที่นครคุนหมิง มณฑลยูนนานเมื่อ 95 ปีที่แล้ว เจ้าของร้านคือ นาย หวังซื่อซุน(王嗣顺) นักศึกษาเอกภาควิชาภาษาต่างประเทศ มหาวิทยาลัยปักกิ่ง

นายหวังได้เข้าร่วมการเคลื่อนไหวทางการเมืองครั้งสำคัญของประวัติศาสตร์ยุคสาธารณรัฐจีนคือ “ขบวนการเคลื่อนไหวสี่พฤษภาคม” (五四运动) เมื่อปี 1919 ซึ่งทำให้เขาได้ซึมซับแนวความคิดก้าวหน้าอย่างลึกซึ้ง

เมื่อหวังกลับบ้านเกิดที่คุนหมิงก็เปิด “ร้านหนังสือตะวันออก”ขึ้นที่ถนนเหวินหมินในปี ค.ศ. 1926 ด้วยความมุ่งมั่นเผยแพร่แนวความคิดก้าวหน้า ในร้านหนังสือมีหนังสือของนักคิด นักเขียน นักกวี ปัญญาชนผู้ทรงอิทธิพลทางความคิดร่วมสมัยหลายคน อีกทั้งยังรับซื้อหนังสือเก่า

นักคิดนักเขียนปัญญาชนหลายคนในยุคฯนั้นได้มาที่“ร้านหนังสือตะวันออก”แห่งนี้ด้วย


วังเจิงฉี (汪曾祺 ) นักเขียนร่วมสมัยชื่อดังของจีนซึ่งเป็นผู้หนึ่งที่ได้มาที่ร้านหนังสือตะวันออก เขียนบอกเล่าในความเรียงของเขาว่า “พวกเราไปที่ร้านหนังสือบนถนนเหวินหมิง ไม่ใช่ไปซื้อหนังสือ แต่ไปขายหนังสือ”

วังเจิงฉี ยังเล่าว่า เขาและนักศึกษา...บางวันนอนยันตะวันโด่งยังไม่ลุกจากเตียง เพราะไม่มีข้าวกินในตอนเช้า พวกเขาเดินกอดพจนานุกรมไปที่ร้านหนังสือบนถนนเหวินหมิงเพื่อนำไปขายให้เจ้าของร้าน คือหวังซื่อซุนผู้เปี่ยมด้วยจิตเมตตาเห็นอกเห็นใจมนุษย์

อาจารย์และนักศึกษาจาก “มหาวิทยาลัยซีหนันเหลียนต้า” (西南联大)หลายคนนำหนังสือมาขายที่ “ร้านหนังสือตะวันออก” หวังให้ราคาสูงมาก กลุ่มนักศึกษาที่นำพจนานุกรมมาขาย ได้เงินมาซื้อก๋วยเตี๋ยวไก่หนึ่งชาม ซาลาเปาไส้หมูสองลูก และยังเหลือเงินดื่มเหล้าสองจอก (二 两 酒 )

*เหล้าสองจอกจีน ปริมาณราว 100 มล.

ด้วยเห็นว่าอาจารย์และนักศึกษามหาวิทยาลัยซีหนันเหลียนต้าล้วนยากจนกันมาก หวังซื่อซุนจึงแขวนโคมไฟดวงใหญ่ไว้ที่หน้าประตูร้านหนังสือส่องแสงสว่างโล่ถึงตอนกลางคืน เพื่อให้อาจารย์นักศึกษาที่ไม่มีเงินซื้อหนังสือได้นำหนังสือมายืนอ่านที่ถนน

นายหลี่ กั๋วหาว ผู้ลงทุนฟื้นชีพ “ร้านหนังสือตะวันออก” บนถนนสายเก่าแก่ร้อยปีในนครคุนหมิง ขึ้นมาอีกครั้ง เล่าว่า...

“วันที่ 16 มิ.ย. 2018 พวกเราได้ฟื้นฟูร้านหนังสือเก่าแก่แห่งนี้ โดยตั้งใจสืบทอดจิตใจที่เปี่ยมด้วยความเป็นมนุษย์ เอื้ออาทรต่อเพื่อนมนุษย์ของร้านหนังสือในอดีต รวมทั้งฟื้นจุดยืนในการเลือกหนังสือของร้านในอดีต นั่นคือ “กฎแปดไม่ขาย”


“กฎแปดไม่ขาย” อันหมายถึงหนังสือแปดประเภทที่ไม่ขาย ซึ่งมีเนื้อหาดังต่อไปนี้

1. พะเน้าพะนอปลอบประโลมใจ 2.ส่งเสริมความทะยานอยากได้ใคร่มีความสำเร็จ 3.เล่นแร่แปรธาตุ/ฝึกฝนพลังอภินิหาร 4.ดูแลสุขภาพ 5.เคล็ดลับหรือบันไดสู่ความร่ำรวย 6.เผยแพร่ข้อมูลบิดเบือน ไร้หลักฐานยืนยัน ข่าวลือ 7.ดูดวงทำนายโชคชะตา 8.อุบายเล่ห์กลดำมืด/วิชามาร

“หนังสือที่เราสะสม มีทั้งหนังสือที่วางจำหน่ายบนชั้นหนังสือ หนังสือในโกดังเก็บหนังสือ รวมถึงสองหมื่นเล่ม ขายทั้งหนังสือใหม่หนังสือเก่า หนังสือหายาก หรือฉบับที่ไม่มีการตีพิมพ์อีกแล้ว หรือหนังสือที่หาไม่ได้บนออนไลน์”


“พวกเราได้จุดคบไฟขึ้นมาอีกครั้ง คบไฟที่เคยส่องสว่างไสวขับไล่ความมืดมนในอดีตได้กลับมาส่องแสงอีกครั้ง” หลี่ กล่าว