โดย ร่มฉัตร จันทรานุกูล มหาวิทยาลัยเศรษฐศาสตร์และธุรกิจระหว่างประเทศ วิทยาลัยนานาชาติ กรุงปักกิ่ง (UIBE)
วันนี้เรื่องที่ผู้เขียนอยากจะมาบอกเล่าสู่กันฟัง เกี่ยวเนื่องกับเทศกาลตรุษจีนที่โดยปกติแล้วเป็นเทศกาลใหญ่ของคนทั้งประเทศจีน ที่ต่างใช้โอกาสหยุดยาวนี้เดินทางกลับบ้านกันปีละครั้ง อยู่กันพร้อมหน้าพร้อมตาในครอบครัว สำหรับคนจีนยุคใหม่วัยทำงานแล้วยังไม่มีแฟนสักที ไม่ว่าหญิงหรือชาย การกลับบ้านแต่ละครั้งเสมือนกับเป็น “เทศกาลเร่งรัดให้หาคู่แต่งงาน” อย่างที่คนจีนกล่าวกันสั้นๆว่า “กั้วเหนียน = ชุยฮุน” (过年 = 催婚) หมายถึง “ปีใหม่ = ถูกเร่งรัดให้หาคู่แต่งงาน”
สภาวะนี้เป็นการสร้างความกดดันให้กับคนรุ่นใหม่จีนจำนวนมาก หลายคนเบื่อหน่ายกับการไปเจอพ่อแม่และญาติพี่น้องในเทศกาลตรุษจีน เพราะจะโดนถามและโดนเร่งให้ไปหาคู่ทุกปี บางครอบครัวผู้ใหญ่ถือโอกาสที่ลูกตัวเองกลับบ้าน ก็พยายามหาคนโสดเหมือนกันและคิดว่าเหมาะกับลูกตัวเอง จัดการให้นัดกันออกไปทานข้าว เผื่อว่าจะช่วยลูกตัวเองหาแฟนหาคู่ครองให้ได้เร็วๆ
ผู้เขียนคลุกคลีกับเพื่อนๆคนจีนและอ่านข่าวสังคมในจีนทุกวัน มองว่าคนจีนค่อนข้างให้ความสำคัญกับการ “สร้างครอบครัว” เป็นอย่างมาก ในแต่ละช่วงอายุจะมีเรื่องที่สำคัญของชีวิตต่างกัน สำหรับทัศนคติของผู้สูงอายุจีนซึ่งเป็นคนยุคก่อนมองว่า เมื่อถึงวัยเริ่มทำงานอายุ 20 กว่าๆถึงอายุประมาณ 30 ปี น่าจะต้องหาคู่ครองและสร้างครอบครัวได้แล้ว โดยเฉพาะลูกผู้หญิงยิ่งควรแต่งงานเร็วกว่าลูกชาย ควรมีหลานให้ปู่ยาตายายอุ้ม สืบทอดเชื้อสายของตนเองต่อไป แต่ความเป็นจริงมักสวนทางกันเสมอ คนจีนวัยทำงานยุคใหม่ส่วนมากหลังเรียนจบมหาวิทยาลัยก็หลั่งไหลเข้าไปทำงานในเมืองใหญ่ เพื่อรายได้และโอกาสการเติบโตที่ดีกว่า
แน่นอนว่าชีวิตในเมืองใหญ่ เต็มไปด้วยการแข่งขัน จังหวะชีวิตที่เร็ว คนจีนวัยทำงานยุคใหม่ที่ทำงานในเมืองชั้นที่หนึ่งมีความกดดันในชีวิตประจำวันกันค่อนข้างสูง ทำให้หลายคนไม่มีเวลามานั่งคิดเรื่องการคู่ครอง หรือพยายามอยากจะหาแต่หาที่เหมาะสมได้ยาก เนื่องจากผู้คนในเมืองใหญ่ต่างใช้ “วัตถุ” เข้ามาเป็นบรรทัดฐานในการหาคู่ ซึ่งคนชั้นกลางทั่วไปในเมืองชั้นที่หนึ่งจะหาคู่ได้ก็ต้องมีความสามารถหรือมีเงินทองที่สามารถซื้อบ้านราคาแพงหูฉี่ในเมืองชั้นที่หนึ่งได้ (ราคาบ้านพักอาศัยในปักกิ่ง เซี่ยงไฮ้และเซินเจิ้นเฉลี่ยตารางเมตรละ 3 แสนบาท） ซึ่งคนที่จะประสบความสำเร็จในเมืองชั้นหนึ่งและตั้งหลักปักฐานได้ต้องถือว่าเป็นคนส่วนน้อย ยกเว้นพวกที่เป็นลูกคนรวยอยู่แล้ว
จากการสวนทางกันของแนวคิดและความเป็นจริง ผู้สูงอายุอยากให้ลูกตัวเองรีบแต่งงานจะได้หายห่วงเพราะมีคนดูแล มีหลานให้อุ้ม ขณะที่คนวัยทำงานก็ประสบปัญหาความกดดันในชีวิตการงาน หาคู่ได้ยาก เพราะฉะนั้นในเทศกาลตรุษจีนของทุกปีสำหรับคนโสดที่กลับบ้านกลายเป็นเทศกาลถูกเร่งให้แต่งงาน!! ในปีนี้รัฐบาลสนับสนุนให้ประชาชนไม่เดินทางช่วงตรุษจีน คนโสดหลายคนกลับดีใจและโล่งอกที่ไม่ต้องไปเจอสถานการณ์ถูกบีบบังคับให้รีบหาคู่ครองจากที่บ้าน
สำหรับคนโสดที่กลับบ้านช่วงปีใหม่ อาจจะต้องกลับไปเจอกับความกดดันเร่งให้หาคู่แต่งงานจากพ่อแม่ญาติพี่น้อง บางคนแก้ปัญหา “เฉพาะหน้า” ด้วยการ “การเช่าแฟน” ไปพบพ่อแม่ที่บ้าน
การเช่าแฟนกลับบ้านไปเจอพ่อแม่ญาติพี่น้อง มีทั้ง “หญิงเช่าชาย” และ”ชายเช่าหญิง” แต่ส่วนใหญ่จะเป็นชายเช่าหญิงมากกว่าเพราะความกล้าเสี่ยงของผู้ชายมีมากกว่าผู้หญิงอยู่แล้ว และการที่ผู้ชายไปเช่าผู้หญิง ฝ่ายชายไม่ได้เสียหายอะไรเท่าไหร่นัก ฝ่ายหญิงมากกว่าที่ต้องระวังตัวและด้วยเพศสภาพที่มีความเสียเปรียบมากกว่า เรื่องของ “การเช่าแฟน” ในจีนไม่ใช่เรื่องที่เอิกเกริกครึกโครมและไม่ใช่ทางเลือกที่คนส่วนใหญ่เลือก แต่ในสังคมมีความต้องการตรงนี้อยู่ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเพราะต้องการหน้าตา รองลงมาก็อาจจะมีความแปลกใหม่ อยากลอง เป็นต้น
ในเว็บไซต์หาคู่จีนต่างๆ และในเว็บหาคู่ขนาดใหญ่อย่างเว็บไป๋เหอ (Baihe.com) นอกจากมีบริการให้คำปรึกษาและช่วยหาคู่แล้วยังมีบริการเป็นคนกลางประกาหา “แฟนเช่า”อีกด้วย สำหรับตัวเลขของตลาดบริการการเช่าแฟน ไม่มีออกมาชัดเจน เพราะถึงแม้ว่าในสังคมจะมีความต้องการแต่ก็ไม่ค่อยถูกหลักคุณธรรมและจริยธรรมนัก นักกฎหมายของจีนยังเคยกล่าวไว้ว่า “ขณะนี้คนโสดวัยทำงานในสังคมมีมาก ปรากฏการณ์การมีบริการเช่าแฟนในทั้งชายและหญิงนับวันยิ่งมากขึ้น ในทางกฎหมายปัจจุบันยังไม่มีกฎหมายห้ามพฤติกรรมดังกล่าว ดังนั้นไม่ถือว่าผิดกฎหมาย แต่การกระทำแบบนี้มีความเสี่ยงและขัดกับหลักจริยธรรม เป็นเรื่องของการหลอกลวงความรู้สึกและอาจจะเกินเลยไปถึงความเสี่ยงของการถูกหลอกเงิน การถูกข่มขืนกระทำชำเรา”
จากสำนักข่าวจีนต่างรายงานถึงตัวเลข ค่าเช่าแฟนต่อวันประมาณ 500 – 2,000 หยวน หรือ 2,300 – 9,200 บาท ยกตัวอย่างเช่น ชายโสดเช่าหญิงกลับบ้านเจอพ่อแม่ญาติพี่น้อง เพื่อต้องการให้พ่อแม่ดีใจ วางใจและรู้สึกมีหน้ามีตา จะมีการตกลงกันก่อนว่า ค่าเช่าต่อวันที่จะให้ฝ่ายหญิงเท่าไหร่ หากว่าต้องมีจับมือ กอด ก็จะมีการเพิ่มเงินต่อครั้งเช่นครั้งละ 50-100 หยวน/ครั้ง หรือ 230 – 460 บาท/ครั้ง หากต้องการนอนห้องเดียวกันก็ต้องมีเพิ่มเงินอีก จริงๆแล้วการเช่าแฟน มีความเสี่ยงหลายอย่างแฝงอยู่มากมาย ที่ผ่านมาก็มีปัญหาการแจ้งตำรวจ ขึ้นโรงขึ้นศาลกันเกิดขึ้น เช่น ชายโสดตกลงเช่าผู้หญิงเพื่อกลับบ้านเจอกับครอบครัว ฝ่ายหญิงให้จ่ายเงินทั้งหมดก่อน หลังจากโอนเงินไปหมดแล้ว ก็ติดต่อผู้หญิงไม่ได้อีกเลย อีกกรณีชายโสดเช่าผู้หญิงสวยเป็นแฟนพากลับบ้าน 5 วันและระหว่างที่อยู่ที่บ้านฝ่ายชาย ผู้หญิงไม่ช่วยทำงานบ้านเลย พอผู้ชายกล่าวถึงว่าจ้างมาแล้ว เป็นแฟน อยู่ที่บ้านมา ไม่เคยช่วยพ่อแม่เขาทำงานบ้านเลย ผู้หญิงเลยบอกว่าในสัญญาไม่มีเงื่อนไขข้อนี้ หากว่าต้องการให้ช่วยงานบ้านต้องจ่ายเพิ่มครั้งละ 100 หยวน สุดท้ายฝ่ายชายโสดก็ต้องจำยอม กรณีสุดท้ายที่พบเจอได้บ่อยคือ หลังจากที่ผู้ชายพาแฟนที่เช่ามาไปเจอพ่อแม่ที่บ้าน บางบ้านก็จะมีให้เงินขวัญถุงกับฝ่ายหญิง เงินก้อนนี้ผู้หญิงส่วนใหญ่เลือกที่จะเก็บไว้เอง (อาจจะไม่มีสัญญา ตกลงกันก่อนหน้าหรือฝ่ายหญิงตั้งใจฮุบเงินก้อนนี้) หลังจากภารกิจหลอกลวงเสร็จแล้ว ฝ่ายชายหลายคนไม่ยอมจะคืน ก็กลายเป็นประเด็นฟ้องร้องกันอีก อีกมุมคือเรื่องของความปลอดภัยของฝ่ายหญิงที่อาจจะถูกฝ่ายชายเอาตัวไปในที่ห่างไกลผู้คน กักขัง หน่วงเหนี่ยวและข่มขืนหรือเกิดตั้งครรภ์แบบไม่ตั้งใจขึ้นมา ซึ่งก็เป็นเรื่องที่เคยเกิดขึ้นมาแล้ว
