ในวันขึ้นปีใหม่ ปีฉลู หรือปีวัว ที่หมุนเวียนมาในปี 2021 นี้ ชวนให้นึกถึงเรื่องเล่าจาก คัมภีร์เต๋าของจวงจื่อ ปราชญ์จีนยุคโบราณ เรื่อง “พ่อครัวติงชำแหละวัว” คติธรรมในการหล่อเลี้ยงชีวิตโดยอาศัย “ความว่าง
พ่อครัวติงชำแหละวัวให้แก่เหวินฮุ่ยจวิน ...ทุกท่วงท่าในการขยับมือ เขยื้อนไหล่ เคลื่อนสองเท้า เขยิบเข่า จรดมีดกรีดเฉือนอย่างมีจังหวะจะโคน ราวกับการแสดงระบำแห่งซังหลิน การคลอไปตามท่วงทำนองเพลงแห่งจิงโส่ว
“โอ! ยอดเยี่ยมเหลือเกิน! ฝีมือช่างสูงล้ำยิ่ง” เหวินฮุ่ยจวิน อุทานกล่าวชื่นชม
พ่อครัวติงวางมีดลง พลางกล่าวตอบ “ข้าเพียงคำนึงถึงเต๋า ซึ่งเหนือกว่าความเชี่ยวชาญ ครั้งแรกที่ข้าชำแหละวัว สิ่งที่ปรากฏต่อสายตาของข้าคือ ‘ร่างวัว’ หลังจากนั้นสามปี ข้าไม่เห็นร่างวัวอีกต่อไป กระทั่งขณะนี้ ข้าใช้เพียงจิต ไม่ใช้นัยน์ตาในการเพ่งมอง การสัมผัสรับรู้และความเข้าใจสะดุดหยุดลงสิ้น ปล่อยจิตภายในเคลื่อนไปตามความปรารถนา ข้าเคลื่อนไหวไปตามวิถีธรรมชาติ ชำแรกสู่ช่องว่าง จรดมีดกรีดผ่านไปตามช่องเปิดใหญ่ เลื่อนไหลลู่ไปตามหนทางที่อำนวย ดังนี้ ข้าจึงไม่เคยกระทบโดนพังผืดหรือเส้นเอ็น อย่าว่าแต่ข้อต่อกระดูกเลย
“พ่อครัวฝีมือดีเปลี่ยนมีดปีละครั้งเพราะการตัด พ่อครัวฝีมือพอใช้เปลี่ยนมีดเดือนละครั้งเพราะการสับ ข้าได้ใช้มีดเล่มนี้มานานถึงสิบเก้าปี และใช้มันชำแหละวัวมานับพันตัวแล้ว กระนั้นใบมีดยังคมกริบราวกับเพิ่งลับคมจากหินลับมีด ด้วยช่องว่างตามข้อต่อต่างๆ และใบมีดที่ไร้ความหนา หากท่านสอดสิ่งที่ไร้ความหนาเข้าไปตามช่องว่างเหล่านั้นก็ยังเหลือพื้นที่ว่างมากมายให้ใบมีดได้เคลื่อนไหว นี่คือสาเหตุที่มีดของข้ายังคมกริบเช่นเดียวกับเมื่อลับคมจากหินครั้งแรก
“อย่างไรก็ดี เมื่อมาถึงจุดที่ยุ่งยาก ข้าก็จะยั้งมือ เพ่งพินิจ ระแวดระวัง เฝ้ามองการกระทำของตน และค่อยๆกระทำการอย่างแช่มช้า ขยับมีดอย่างเบามือที่สุด กระทั่ง ผลัวะ! ทุกสิ่งขาดแยกจากกันราวกับก้อนดินแตกร่วงลงสู่พื้น ข้ายืนนิ่งอยู่กับที่ มือถือมีดมั่น แลมองไปรอบๆ อิ่มอกอิ่มใจ และไม่อยากขยับเขยื้อน จากนั้นก็เช็ดใบมีด เก็บไว้ในที่”
“ยอดเยี่ยม!” เหวินฮุ่ยจวินกล่าว “ข้าได้ฟังคำของพ่อครัวติง จึงได้เรียนรู้ถึงการรักษาชีวิต”
