โดย ดร.ร่มฉัตร จัทรานุกุล
หลังจากกรณีการถูกเปิดโปงสัญญาหยิน-หยาง หนีภาษีของฟ่าน ปิงปิง ทำให้เกิดกระแสวิพากษ์วิจารณ์แตกประเด็นไปหลากหลายด้าน ทั้งความแหลกเหลวในวงการภาพยนตร์จีน การสร้างค่านิยมฟุ่มเฟือย ไปยันความเหลื่อมล้ำในสังคม
ฟ่าน ปิงปิง ได้ออกมามีความเคลื่อนไหวในช่วงวันชาติจีน โดยอัพเดตเวยปั๋วลงหนังสือขอโทษต่อมวลมิตรมหาชนจีน โดยมีเนื้อหาคร่าวๆว่า “ดิฉันรู้สึกผิดและละอายใจต่อสิ่งที่ทำลงไป ส่งข้อความขอโทษจากใจนี้ต่อประเทศชาติและประชาชน ดิฉันไม่ได้คิดผลประโยชน์ส่วนรวมเป็นที่ตั้งทำให้เกิดการกระทำที่ผิดพลาดนี้ ก่อนหน้านี้ดิฉันมีทัศนะคติที่ไม่ถูกต้อง หากไม่มีรัฐบาลจีน ประเทศจีน ประชาชนที่สนับสนุนตลอดมาคงไม่มีฟ่าน ปิงปิง
“ในวันนี้ ดิฉันยอมรับและเคารพในผลการตัดสินคดี ดิฉันมีความภาคภูมิใจที่เคยได้ไปร่วมงานนานาชาติใส่ชุดเสื้อผ้าที่แสดงเอกลักษณ์ความเป็นจีน เผยแพร่วัฒนธรรมจีนไปทั่วโลก ทั้งนี้อยากให้ทุกคนให้อภัยในความผิดพลาดของดิฉันและให้โอกาสกลับตัว ขอโทษจริงๆจากใจ ฟ่านปิงปิง 2018.10.03”
จดหมายขอโทษฉบับนี้ในถูกแชร์ออกไปอย่างรวดเร็วพร้อมๆกับการออกมาประกาศอย่างเป็นทางการเกี่ยวกับการลงโทษฟ่าน ปิงปิงตามความผิดโดยคิดเป็นเงินปรับทั้งหมด 880 ล้านหยวน หรือราว 4,400 ล้านบาท ไม่มีการตัดสินลงโทษหรือจำคุก ผลการตัดสินกรณีหนีภาษีของฟ่าน ปิงปิงนี้ ทำให้โลกโซเซียลดุเดือดขึ้นมาอีกครั้ง หลายคนเอากรณีของฟ่านปิงปิงไปเปรียบเทียบกับดาราจีนดังยุคก่อนหน้าที่ถูกตัดสินให้จำคุกหลังคดีหนีภาษี บางกระแสบอกว่าฟ่าน ปิงปิงยังคงมีคนสนับสนุนอยู่ข้างหลัง บ้างก็บางกระแสบอกว่าเรื่องหนีภาษีของฟ่าน ปิงปิง มีการเกี่ยวโยงกับบุคคลในราชการ เป็นต้น
สำหรับผลกระทบโดยตรงต่อตัวฟ่าน ปิงปิง ในช่วงเวลานี้ถือว่าตกอยู่ในสถานการณ์ลำบาก หลังจากมีข่าวฉาวถูกยกเลิกสัญญาโฆษณา ภาพยนตร์หรือละครที่จะกำลังถ่ายถูกดาราหญิงอื่นเข้ามาแทน แบรนด์ดังๆระดับโลกถอยห่างจากฟ่าน ปิงปิง ภาพยนตร์ที่กำลังจะเข้าโรงถูกขยายเวลาการฉายออกไป
ในสายตาของประชาชนจีนภาพลักษณ์ของฟ่าน ปิงปิงเริ่มถดถอย มีการวิจารณ์อย่างเป็นวงกว้างไม่ใช่แค่ตัวฟ่าน ปิงปิง แต่คือวิจารณ์วงการบันเทิงจีนทั้งหมด มีคนออกมาเปิดโปงความไม่ชอบมาพากลของวงการบันเทิงจีนอยู่เรื่อยๆ ทั้งกลุ่มบริษัทถ่ายทำภาพยนตร์ที่ก่อตั้งขึ้นเพื่อใช้เป็นช่องทางหลบหนีภาษี เป็นต้น
ท่ามกลางการกระแสในสังคม ข่าวลือต่างๆนานานี้ไม่มีใครทราบได้ว่าเรื่องเท็จจริงเบื้องลึกนั้นเป็นประการใด ทั้งนี้การปรับเงินฟ่าน ปิงปิง 880 ล้านหยวนนี้ เป็นตัวเลขการปรับเงินภาษีรายบุคคลที่มากที่สุดของกรมสรรพากรจีนในช่วงหลายปีที่ผ่านมา การออกใบปรับเงินจากทางกรมสรรพากรจีนหลายคนมองว่าเป็นการ“เชือดไก่ให้ลิงดู” วงการบันเทิงจีนถูกจดๆจ้องๆมานาน เพราะเงินรายได้ของตัวนักแสดงที่มากเกินไป ปัญหาความเหลื่อมล้ำในวงการบันเทิงด้วยกัน ไปจนถึงความเหลื่อมล้ำในสังคม ถึงเวลาแล้วที่จะต้องจัดระเบียบ
ศาสตราจารย์หลิว ฟาน แห่งวิทยาลัยศิลปะแห่งประเทศจีน กล่าวว่า “มาตรฐานของหนังจีนก้าวไปไม่ถึงระดับโลกสักทีเพราะปัญหาของคุณภาพ ในเมื่องบประมาณการถ่ายทำหนังทั้งหมดเป็นค่านักแสดงไปซะ 60-80% คนที่ทำงานตำแหน่งอื่นๆอย่าง คนตัดต่อ บรรณาธิการ และทีมงานอื่นๆที่อยู่เบื้องหลังจะทำอย่างไรในเมื่อรายได้ที่เหลือจากการให้ค่าตัวนักแสดงมีอยู่น้อยนิดจะทำงานที่มีคุณภาพออกมาได้อย่างไร”
ศาสตราจารย์หลิวฟานกล่าวต่ออีกว่า “วงการบันเทิงจีนตอนนี้เหมือนคนพิการ ทำให้เกิดค่านิยมที่บิดเบือนในสังคม ก่อให้เกิดลัทธิวัตถุนิยมเป็นวงกว้าง ดารามีรายได้สูงลิบแต่น้อยนักที่จะเป็นแบบอย่างที่ดี”
มีการเขียนถึงเปอร์เซ็นต์รายได้ของนักแสดงเกาหลีหรือญี่ปุ่นอยู่ที่ประมาณ 20-30 เปอร์เซ็นต์ต่องบประมาณการถ่ายทำฯทั้งหมด แต่สำหรับนักแสดงจีนต้นทุนการจ้างสูงกว่า 50 เปอร์เซ็นต์ต่องบประมาณการถ่ายทำทั้งหมด
จากกรณีตัวอย่างของฟ่าน ปิงปิง กับสัญญาหยิน-หยางนี้ วันที่ 2 ต.ค.เว็บไซต์ของกรมสรรพากรแห่งชาติจีนออกประกาศเกี่ยวกับมาตรการขั้นต่อไปในการจัดเก็บภาษีของวงการภาพยนตร์ โดยให้ความเห็นว่าการมีเงินค่าจ้างมากเกินไป การใช้สัญญาหยิน-หยางมาเป็นเครื่องมือหนีภาษี ทั้งหมดนี้ทำลายความยุติธรรมในสังคม ทำลายภาพลักษณ์ของอุตสาหกรรมบันเทิง บริษัทภาพยนตร์และดาราต้องพิจารณาตนเองและหากยังไม่จ่ายภาษี ก็ให้มาจ่ายเพิ่มเติมด้วยตนเอง โดยไม่ต้องให้ทวงถามหรือเมื่อสืบพบจะถือเป็นความผิด โดยทางกรมสรรพากรแห่งชาติจีน แบ่งมาตรการเป็น 4 ระดับตามช่วงเวลา ดังนี้
1. ช่วงการสำนึกผิดและมาจ่ายภาษีย้อนหลังด้วยตนเอง หลังจากวันที่ 10 ตุลาคม กรรมสรรพากรท้องถิ่นออกหนังสือแจ้งต่อบริษัทภาพยนตร์ กิจการบันเทิงและสตูดิโอของดาราต่างๆให้ดูการจ่ายภาษีย้อนหลังของตนเองตั้งแต่ปี 2016 ที่ผ่านมา หากมีข้อผิดพลาดประการใดหรือไม่ และพบว่ายังไม่จ่ายหรือจ่ายไม่ครบให้รีบมาดำเนินเรื่องให้แล้วเสร็จก่อนสิ้นปี 2018 ในกรณีนี้จะถูกยกเว้นจากการลงโทษ
2. ช่วงการตรวจสอบการเสียภาษี ตั้งแต่ต้นม.ค. ถึงปลายก.พ. 2019 กรมสรรพากรท้องถิ่นทั่วประเทศจะเข้าไปตรวจสอบตามบุคคลหรือหน่วยงานตามข้อ 1 เพื่อติดตามและแจ้งเตือน หากว่ามีความผิดยอมรับผิดและแก้ไข จะลดโทษให้ หากเป็นโทษสถานเบา อาจจะยกเว้นให้ตามกรณี
3. ช่วงตรวจสอบและลงโทษ เริ่มตั้งแต่เดือนมี.ค. ถึงปลาย มิ.ย. 2019 ตรวจสอบอย่างเข้มข้น หากว่ามีบริษัทหรือบุคคลที่ไม่ปฏิบัติตาม หรือไม่ให้ความร่วมมือ จะลงโทษตามกฎหมาย
4. ช่วงการสรุปสถานการณ์หนีภาษี ก่อนเดือนก.ค. 2019 สรุปปัญหาที่พบและศึกษาหนทางแก้ไข จัดระบบปรับปรุงกลไก มาตรฐาน บริหารจัดการการเก็บภาษีของอุตสาหกรรมภาพยนตร์ และโทรทัศน์
สำหรับเจ้าหน้าที่รัฐในหน่วยงานภาษีอากรหากฝ่าฝืนกฎหมายหรือรู้เห็นเป็นใจกับการหนีภาษีจะต้องถูกลงโทษทางวินัยอย่างร้ายแรง
การเชือดไก่ให้ลิงดูครั้งนี้ได้รับความสนใจและการสนับสนุนจากประชาชนจีนเป็นอย่างมาก เพราะความไม่เท่าเทียมในสังคมจีนนับวันยิ่งมากขึ้น ประชาชนทำงานอย่างหนักเงินเดือนทุกบาททุกสตางค์ต้องจ่ายภาษี ฟ่าน ปิงปิงรายได้มหาศาลเป็นอันดับหนึ่งของกลุ่มดาราจีนติดๆกันมา 5 ปี เฉพาะในปี 2017 ปีเดียวรายได้ของเธอสูงถึง 300 ล้านหยวน หรือราว 1,500 ล้านบาท อีกทั้งฟ่าน ปิงปิง ยังมีเครือข่ายธุรกิจอีกมากมาย
มีชาวเน็ตจีนวิพากษ์วิจารณ์ถึงเงินค่าปรับภาษี 880 ล้านหยวนของฟ่าน ปิงปิงว่า “ชาตินี้คงไม่มีปัญญาได้เห็นเงิน 800 กว่าล้านหยวน มาลองคิดกันเล่นๆ คนทั่วไปที่รายได้ดีหน่อย เก็บเงินปีละ 2 แสนหยวน เก็บไป 100 ปี เพิ่งจะเก็บถึง 20 ล้านหยวน ต้องเก็บถึง 1,000 ปี ถึงจะเก็บถึงแค่ 200 ล้าน หากว่าจะเก็บให้ได้ 800 กว่าล้าน ต้องใช้เวลา 5,000 ปี” มันเป็นจำนวนมหาศาลเกินกว่าที่คนธรรมดาจะเอื้อมถึงจริงๆ
แน่นอนว่าการออกมาเปิดโปงสัญญาหยิน-หยางของนาย ชุย หย่ง หยวน ได้รับการสนับสนุนและปกป้องจากชาวเน็ตอย่างมากเพราะหลังจากเรื่องของฟ่าน ปิงปิง นายชุยเคยออกมาบอกในเวยปั๋วว่าถูกข่มขู่ทั้งตัวเขาและครอบครัว นายชุยได้รับการยกย่องเป็นอย่างมาก เขาถือเป็นฮีโร่ผู้กล้าที่กล้าออกมาเปิดโปงความไม่ถูกต้อง ได้ใจประชาชนจีนไปเต็มๆ
จากกรณีของฟ่าน ปิงปิง จีนเริ่มหันกลับมามองจุดด้อยของบรรยากาศในสังคมปัจจุบัน ในขณะที่พวกดารานักแสดง มีรายได้มากกว่ากลุ่มนักวิจัย นักพัฒนา และนักวิทยาศาสตร์ คนกลุ่มนี้ทำคุณูปการให้ประเทศอย่างมาก กลับมีเงินเดือนอันน้อยนิดเมื่อเทียบกับพวกดารานักแสดงที่ไม่ได้สร้างคุณูปการให้แก่ประเทศเลย หนำซ้ำยังสร้างเทรนด์และค่านิยมฟุ่มเฟือย อวดร่ำอวดรวยกับคนรุ่นใหม่ ทุกวันนี้เด็กจีนหลายคนโตไปอยากเป็นดาราเพราะรายได้ดี ขณะที่เด็กที่อยากเป็นนักวิจัยหรือนักวิทยาศาสตร์ลดน้อยลงทุกทีทั้งที่หัวใจการพัฒนาประเทศต้องการบุคลากรนักพัฒนาพวกนี้ ความเหลื่อมล้ำของคนจนกับคนรวยในสังคมก็มากขึ้นไปอีก
ผู้เขียนเองติดตามข่าวนี้มาและรู้สึกเห็นด้วยการออกมาจัดระเบียบอุตสาหกรรมบันเทิงจีนอย่างเอาจริง ไม่ปล่อยปละละเลยเพราะประโยชน์ของส่วนรวมต้องมาเป็นที่ตั้ง และนี้ก็เป็นอีกตัวอย่างหนึ่งของการกำจัดคอรัปชั่นของรัฐบาลจีนสู่สายตาประชาชน ผู้อ่านมีความเห็นอย่างไร กับกรณีฟ่าน ปิงปิง?
