โดย ดร.ร่มฉัตร จันทรานุกุล
ที่ไทยมี Grab มี Uber ที่จีนมี DiDi ！！
DiDi app ภาษาจีนคือ 滴滴 อ่านว่า “ตีตี” แพลตฟอร์มของตีตีได้เข้าสู่ยุครุ่งเรืองตั้งแต่ปี 2015 เป็นต้นมา จนปัจจุบัน “ตีตีแอพ” กลายเป็นแอพเรียกรถที่ใหญ่ที่สุดในจีน คนใช้มากที่สุดจนกลายเป็นผู้ผูกขาดตลาดไปแล้ว ตีตีแอพมีบริการเรียกรถหลายรูปตามความต้องการของผู้ใช้แบบทั้งรถแท็กซี่ รถพิเศษ รถด่วน รถนั่งไปด้วยกัน บริการส่งคนไปขับรถแทน บริการรถบัส แชร์จักรยาน บริการส่งอาหาร เป็นต้น ทุกวันนี้คนจีนในทุกมุมเมืองก็ใช้ตีตีแอพในการเรียกรถในชีวิตประจำวันไปแล้ว
ตีตีแอพ กลายเป็นแอพผูกขาดตลาดในจีนไปโดยปริยาย หลังจากที่ Uber เข้ามาได้ไม่นาน Uber China ก็ถูกซื้อกิจการโดยตีตี เฉิง เหวย (程维) ผู้ก่อตั้งตีตีแอพก็ยังอายุน้อยมากปีนี้อายุ 35 ปีเท่านั้น บริษัทเรียกรถออนไลน์นี้ถูกก่อตั้งขึ้นในปี 2012 และใช้เวลา 3 เดือนในการเตรียมตัวพร้อมโฆษณาแอพตีตีให้กับผู้ที่ให้บริการรถรับส่ง เดือนกันยายนในปีเดียวกัน ตีตีแอพได้ขึ้นออนไลน์ให้ผู้ใช้ในเมืองปักกิ่ง ต่อมาเริ่มพัฒนาทั้งในแพลตฟอร์มของ ios ในปี 2012 ได้รับเงินลงทุน 3 ล้านเหรียญสหรัฐ ตีตีแอพได้พัฒนาบริการบนแอพมาตลอดเพื่อตอบสนองผู้ใช้และสะดวกต่อผู้ให้บริการ ในปี 2013 เป็นการลงทุนรอบที่สอง บริษัท Tencent ให้เงินลงทุนแก่ตีตี 15 ล้านเหรียญสหรัฐ และในปลายปี (2013) ตีตีแอพ มีส่วนแบ่งการตลาดของการเรียกรถออนไลน์เกินครึ่งนึงคือ 59.4% ต่อมาปี 2014 ตีตีแอพได้เป็นพันธมิตรกับวีแชท (WeChat) แชร์แพลตฟอร์มเรียกรถและจ่ายเงินระหว่างกัน พร้อมกับการระดมทุนรอบที่สามในปีนี้ รอบนี้การลงทุนมากกว่าครั้งที่แล้วโดยมีผู้เข้าร่วมลงทุนมากขึ้นคือ CITICPE (บริษัทในเครือCITIC Securities Company) 30 ล้านเหรียญสหรัฐ บริษัท Tencent Group 30 ล้านเหรียญสหรัฐ และบริษัทอื่นๆอีก 10 ล้านเหรียญสหรัฐ จากการระดมทุนในแต่ละรอบที่มีจำนวนเงินมากขึ้นเรื่อยๆ นี้ทำให้เห็นว่าตีตีแอพมีศักยภาพในสายตาของผู้ลงทุนและเติบโตอย่างรวดเร็ว
ในปี 2014 นี้เองจำนวนผู้ใช้ตีตีทะลุ 100 ล้านคนและผู้ให้บริการขับรถ 1 ล้านคน จำนวนออเดอร์เรียกรถรับส่งต่อวัน 5,800,000 กว่าดีล การเติบโตของตีตีแอพมีมาตลอด จนในปี 2016 ตีตีประกาศตัวเลขออเดอร์เรียกรถบนแพลตฟอร์มในปี 2015 มีมากกว่ายอดของ Uber ในรอบ 6 ปีคือ 1,000 ล้านออเดอร์ ในปี 2016 นี้เองเป็นการระดมทุนครั้งใหญ่ของตีตี โดยที่มาของเงินลงทุนจำนวนมากไม่ใช่มาจากแค่ในประเทศแต่ยังรวมถึงต่างประเทศด้วย ในจำนวนนี้ Apple Inc, Tencent และ Alibaba Group เป็นต้น กลายเป็นผู้ลงทุนทางยุทธศาสตร์หลักของตีตี ในปีเดียวกันนี้ Uber China ควบรวมกับตีตี โดยที่ทาง Uber ถือครองหุ้นอยู่ที่ 20% โดยที่ตีตีลงทุนไปกว่า 1,000 ล้านเหรียญสหรัฐ
ในปี 2017 ตีตีแอพเริ่มพัฒนาด้านบริการการเรียกรถอัจฉริยะ และในปีนี้ตีตีแอพได้เซ็น MOU กับ Stanford Artificial Intelligence Laboratory เพื่อร่วมมือกันด้านการพัฒนาบุคคลและเทคโนโลยี ในช่วงสองปีนี้ตีตีแอพขยายบริการไปยังต่างประเทศ ปัจจุบันตีตีแอพครองตลาดแอพเรียกรถออนไลน์ 99% ในจีน มียอดเรียกรถแท็กซี่ในแพลตฟอร์มต่อวัน 3 ล้านคำสั่ง และเรียกรถพิเศษอีกกว่าวันละ 3 ล้านคำสั่งเช่นกัน ยอดการเรียกรถแบบนั่งไปด้วยกัน ที่จีนเรียก “รถซุนเฟิง” （顺风车） มากกว่า 2.3 ล้านคำสั่งต่อวัน บริการครอบคลุม 360 เมืองทั่วประเทศ
ทำไมวันนี้ผู้เขียนขอแนะนำตีตีแอพแก่ผู้อ่านเพราะว่าในช่วงเวลานี้ข่าวที่มาแรงในจีนคือเรื่องของความปลอดภัยในการใช้แพลตฟอร์มตีตี ตีตีแอพเป็นตัวอย่างนึงของการเติบโตที่รวดเร็ว ใช้เวลาเพียง 6 ปีขึ้นมาเป็นผู้ครองตลาดเรียกรถออนไลน์แต่เพียงผู้เดียว บริษัทออนไลน์แอพหลายรายเติบโตขึ้นมาอย่างรวดเร็วสาเหตุหลักเป็นเพราะจำนวนประชากรที่มากของจีน พร้อมทั้งเศรษฐกิจที่เติบโตประชากรมีเงินที่จะจับจ่ายใช้สอยบริการต่างๆได้อย่างเสรี ตีตีแอพเติบโตอย่างรวดเร็ว ขยายบริการมากมาย โฟกัสไปที่สถิติตัวเลข จำนวนผู้ใช้ ขยายการลงทุน ดูตัวเลขการเติบโตเป็นหลัก จนมองข้ามรายละเอียดเล็กน้อยไป โดยเฉพาะระบบป้องกันความปลอดภัยของผู้เรียกรถ
ปี 2018 นี้ถือว่าเป็นปีที่ยากลำบากของตีตีแอพ โดนรัฐบาลเข้ามาตรวจสอบถึงความบกพร่องอีกทั้งการประณามจากประชาชน สืบเนื่องจากบริการแชร์รถนั่งไปด้วยกัน“ซุ่นเฟิง” ของตีตี เกิดเรื่องผู้โดยสารหญิงถูกข่มขืนฆ่าโดยคนขับรถถึงสองเคส เคสแรกเกิดเมื่อเดือนพฤษภาคม แอร์โฮสเตสสาวอายุ 21 ปี เรียกรถตีตีจากโรงแรมไปสถานีรถไฟเพื่อนั่งรถกลับบ้าน เวลาประมาณ 5 ทุ่มกว่าในช่วงเวลาก่อนที่จะหายไป ได้คุยกับเพื่อนว่าคนขับรถแปลกๆ เช่นพูดว่า“คุณสวยมาก ผมอยากจะจูบคุณจริงๆ”เพื่อนของผู้เคราะห์ร้ายแนะนำว่าให้แกล้งทำเป็นโทรหาสามีแล้วหากมีพฤติกรรมแปลกๆอีกให้หาทางลงรถ เพื่อนของผู้เคราะห์ร้ายไม่วางใจเลยโทรเข้ามือถือ ผู้เคราะห์ร้ายรับโทรศัพท์และบอกว่า “ไม่เป็นไร ไม่เป็นไร” แล้วโทรศัพท์ก็ตัดไป ศพของแอร์โฮสเตสสาวถูกพบในเช้าของวันถัดมาในสภาพเปลือยช่วงล่างและลำตัวถูกแทงหลายที่ ผู้ร้ายเอารถจอดทิ้งไว้บนสะพานแล้วกระโดดแม่น้ำฆ่าตัวตาย ไม่กี่วันถัดมาพบเป็นศพเช่นกัน ตีตีออกมาขอโทษกับข้อบกพร่องและชดใช้ให้แก่ครอบครัวผู้เสียหาย
สามเดือนต่อมา ตีตีซุ่นเฟิงได้เกิดเรื่องอีก ครั้งนี้ผู้เคราะห์ร้ายเป็นหญิงสาวอายุ 20 ปี เหตุการณ์เกิดในช่วงบ่ายวันที่ 25 สิงหาคมในมณฑลเจ้อเจียง โดยคนขับรถไปในเส้นทางเปลี่ยวบริเวณภูเขา ผู้เคราะห์ร้ายได้ส่งวีแชทคุยกับเพื่อนอยู่ตลอด จนเวลา14.15นาที ได้ส่งข้อความสุดท้ายว่า “ช่วยด้วย ช่วยด้วย” เคสนี้ผู้ต้องหาถูกจับได้
ในการเกิดเหตุรุนแรงถึงชีวิตติดๆกันถึงสองครั้ง ทำให้ครั้งนี้ตีตีแอพเอาบริการแชร์รถนั่งไปด้วยกันลง ยกเลิกบริการและปลดผู้บริหารที่เกี่ยวข้อง กระแสวิจารณ์ถึงการจัดการบริหารข้อมูลของผู้ขับรถตีตีที่หละหลวม การเอารถที่มีทะเบียนปลอมมาลงทะเบียนได้ คนขับรถในกรณีที่สอง ก่อนหนึ่งวันที่ลงมือฆ่าข่มขืน ได้เคยถูกร้องเรียนโดยผู้โดยสารหญิงที่กำลังจะถูกเป็นเหยื่อเหมือนกันไปที่ตีตีแล้ว แต่ผู้ขับก็ยังนำรถออกมาให้บริการปกติได้ อีกทั้งการตอบรับของฝ่ายบริการที่ไม่ทันการณ์ การที่ฝ่ายบริการไม่ยอมให้ข้อมูลผู้ขับแก่ญาติผู้เสียหายอย่างทันการณ์เพราะกล่าวว่าไม่สามารถเปิดเผยข้อมูลส่วนตัวต่อลูกค้าได้ ทำให้เกิดความไม่พอใจเกิดขึ้นอย่างมาก ตีตีแอพหรือบริการเรียกรถออนไลน์เคยได้รับใบอนุญาตจากทางการ ทำให้รถบ้านเมื่อมาผ่านการลงทะเบียนในแพลตฟอร์มก็กลายเป็นให้บริการสาธารณะอย่างถูกกฎหมายได้ ตรงนี้เองก็เป็นช่องโหว่ที่อาจทำให้การตรวจสอบคุณสมบัติของผู้ที่จะมาให้บริการไม่เข้มงวดเท่าที่ควร หลังจากเกิดเรื่องครั้งนี้ตีตี ได้ออกมากล่าวถึงความผิดพลาดและพร้อมปรับปรุงแพลตฟอร์มใหม่
