คุณค่าของภาพเขียนพู่กันจีน เน้นที่สาระภายในของวัตถุมากกว่าการคัดลอกทางมิติกายภาพภายนอกที่ตามองเห็น
ภูเขา และน้ำ ไม่เพียงเป็นองค์ประกอบหลักในการวาดภาพภูมิทัศน์เท่านั้น แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ทางธรรมชาติของหลักการทางจิตวิญญาณแห่งหยินและหยาง ภาพเขียนจีนจึงมักวาดภาพยอดภูเขาสูง ซึ่งแทนความยั่งยืน และกาลเวลาในธรรมชาติ ภูเขาคือหยิน สายน้ำคือหยาง
ไม้ไผ่ เป็นต้นไม้ที่นิยมในภาพเขียนจีนเช่นกัน ต้นไผ่แสดงถึงความนอบน้อม การยืดหยุ่น และทนทาน อายุยืน มีบูรณภาพ ความสมบูรณ์ อีกทั้งเป็นสัญลักษณ์แห่งความก้าวหน้า มั่นคง ส่วนดอกไม้เริ่มผลิบาน หมายถึงความภาคภูมิใจ ส่วนภาพเสือแสดงถึงเกียรติยศและบารมี นกกระเรียนสื่อถึงอายุยืน ฯลฯ
การถ่ายทอดสารัตถะภายในต่างๆ บนภาพเขียนจีน ยังเปรียบเหมือนบทกวีชิ้นหนึ่ง ซึ่งศิลปินแสดงออกมา และเพื่อให้บรรลุเป้าหมายนี้ จิตรกรชาวจีน ให้ความสำคัญกับโครงสร้าง องค์ประกอบและพื้นที่ว่างต่างๆ ในการสร้างจังหวะและจัดวางสิ่งต่างๆ จนเป็นภาพเขียนสมบูรณ์ ที่บางครั้งยังเพิ่มคำจารึกลายอักษรด้วย
ด้วยความเชื่อที่ว่า "ความเรียบง่าย" ทำให้เข้าถึงสารัตถะภายในได้ง่ายกว่า ดังนั้น ศิลปินจีนจึงเห็นพ้องว่า การใช้สีที่มากมาย จะกีดขวางรบกวน หรือดึงให้ไขว้เขวจากแก่นความหมายที่มองไม่เห็นด้วยสายตา
.........
อ้างอิง
- Variations of Ink: A Dialogue with Zhang Yanyuan http://www.aaa.org.hk/en/collection/search/library/variations-of-ink-a-dialogue-with-zhang-yanyuan
- The Art of Chinese Painting https://www.hutong-school.com/art-chinese-painting