ในเช้าวันฝนพร่ำของต้นเดือนมิ.ย. ผู้เขียน และคณะผู้สื่อข่าวเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่มาเข้าร่วมโครงการรายงานข่าวและเรียนรู้วัฒนธรรมในจีน ออกจากที่พักไปยังสถานีรถไฟทิศตะวันตกของกรุงปักกิ่ง เพื่อโดยสารรถไฟความเร็วสูง เยี่ยมชมเขตพัฒนาในมณฑลหูเป่ย ซึ่งห่างจากกรุงปักกิ่ง ราว 1,052 กิโลเมตร ขบวนรถไฟฟ้าความสูง ได้นำพากลุ่มผู้สื่อข่าวฯมาถึงเมืองอู่ฮั่น เมืองเอกของมณฑลหูเป่ยซึ่งอยู่ตอนกลางของประเทศจีน ภายในเวลาราว 4 ชั่วโมง
ลำน้ำแยงซีเกียง “เส้นทางคมนาคม” ที่ทรงบทบาทสำคัญมานับพันๆปี
ระหว่างนั่งรถเข้าไปในเมือง มองไปทางไหนก็เห็นแต่ผืนน้ำ...แม่น้ำ ทะเลสาบ... สมดั่งฉายามณฑล ได้แก่ “ดินแดนแห่งสายน้ำ” “ดินแดนแห่งทะเลสาบพันแห่ง” “ดินแดนแห่งข้าวปลา” “ประตูสู่เก้ามณฑล”
มณฑลหูเป่ย เป็นจุดยุทธศาสตร์ยอดปรารถนาของบรรดานักวางแผนการทหารมาแต่โบราณกาล เมื่อยุคกว่า 1700 ปีที่แล้ว บริเวณนี้เป็นสนามรบในยุคสามก๊ก (ค.ศ.220-280) ทัพโจโฉ เล่าปี่ ซุนกวน ได้มาปะศึกกันหลายครั้งหลายครา ในวรรณกรรมสามก๊กที่มีเนื้อหา 120 ตอนนั้น มีถึงกว่า 70 ตอนที่เกี่ยวข้องกับมณฑลหูเป่ย ซากโบราณคดีจากยุคสามก๊กกระจายอยู่ทั่วมณฑลหูเป่ย
มณฑลหูเป่ยเป็นอู่วัฒนธรรมหลัก ที่เป็นองค์ประกอบสำคัญของวัฒนธรรมจีน โดยเป็นแหล่งวัฒนธรรมฉู่ ที่รุ่งโรจน์ในยุคชุนชิว (770-475 ก่อน ค.ศ.) และยุคสงคราม หรือยุคจั้นกั๋ว (476-221 ก่อน ค.ศ.)
สิ่งที่ฟ้าประทานให้แก่มณฑลหูเป่ย ที่ยืนยงมานับพันๆปี นั่นคือ ภูมิประเทศที่ตั้งอยู่ช่วงตอนกลางของแม่น้ำแยงซีเกียง หรือที่จีนเรียกว่า ฉังเจียง ซึ่งมีต้นน้ำอยู่ที่ที่ราบสูงทิเบตบริเวณมณฑลชิงไห่ นับเป็นแม่น้ำที่ยาวที่สุดในทวีปเอเชียด้วยความยาว 6,300 กิโลเมตร และยาวเป็นอันดับสามของโลก ไหลผ่านมณฑลหูเป่ยจากทิศตะวันตกไปทิศตะวันออก มีความยาวทั้งสิ้น 1,041 กิโลเมตร นอกจากนี้ยังมีแม่น้ำฮั่นเจียงที่ขึ้นชื่อในความงดงามไหลผ่านมณฑลหูเป่ยจากทิศเหนือไปทางทิศใต้ 878 กิโลเมตร และทะเลสาบนับพันแห่ง มณฑลหูเป่ยจึงได้ชื่อเป็นอู่ข้าวอู่น้ำ อีกทั้งเป็นเส้นทางคมนาคมไปยังเขตต่างๆ
มณฑลหูเป่ย มีพื้นที่ 185,900 ตารางกิโลเมตร มีประชากร กว่า 61 ล้านคน และมีนครอู่ฮั่นเมืองเอก เมื่อเส้นทางรถไฟความเร็วสูงสายอู่ฮั่น -ก่วงโจว และสายอื่นๆทยอยเปิดบริการในช่วงไม่กี่ปีมานี้ นครอู่ฮั่นกลายเป็นศูนย์กลางของจีนตอนกลางโดยพื้นที่ล้อมรอบในรัศมี 1,200 กิโลเมตร เป็นกลุ่มเมืองขนาดใหญ่และเมืองขนาดกลางถึง 70 เปอร์เซ็นต์ รวมจำนวนประชากรที่อาศัยในรัศมีฯนี้ ราว 400 ล้านคน การเดินทางไปมาระหว่างกลุ่มเมืองเหล่านี้โดยรถไฟความเร็วสูงใช้เวลาราว 4 ชั่วโมง ก็สามารถไปถึงกรุงปักกิ่งและนครเทียนจินทางทิศเหนือ, นครก่วงโจวและฮ่องกงทางทิศใต้, เซี่ยงไฮ้ หังโจว และไทเปทางทิศตะวันออก, และนครเฉิงตู ซีอัน ทางทิศตะวันตก
อู่ฮั่นยังอาจบูรณาการกับเขตสามเหลี่ยมปากแม่น้ำแยงซีเกียงที่มีศูนย์กลางอยู่ที่นครเซี่ยงไฮ้ เจียงซู เจ้อเจียง เป็นต้น และเขตสามเหลี่ยมแม่น้ำไข่มุกที่มีศูนย์กลางที่กว่างตง ฮ่องกง และมาเก๊า กลายเป็นวงกลมเศรษฐกิจที่ติดต่อถึงกันภายใน 3 ชั่วโมง ขณะที่ในปัจจุบันอู่ฮั่นมีเที่ยวบินตรงไปยังมหานครต่างๆของโลก ได้แก่ ปารีส, มอสโก, โรม, ดูไบ, ซานฟรานซิสโก, โตเกียว เป็นต้น และยังมีแผนเปิดเที่ยวบินตรงไปยังเมืองใหญ่อื่นๆ
นอกจากนี้มณฑลหูเป่ยยังมีชื่อเสียงในด้านเป็นแหล่งการศึกษาและวิทยาศาสตร์ชั้นนำ โดยเป็นศูนย์การศึกษาใหญ่อันดับที่สามของประเทศจีน มีมหาวิทยาลัยมากกว่า 120 แห่ง อาทิ มหาวิทยาลัยอู่ฮั่น มหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีหวาจง มีจำนวนนักศึกษามหาวิทยาลัยและนักวิจัยจำนวนมากเป็นอันดับสามของประเทศจีน หูเป่ยตั้งเป้าว่าพลังด้านการศึกษาและวิทยาศาสตร์ จะช่วยสร้างอุตสาหกรรมเทคโนโลยีชั้นสูงและเทคโนโลยีใหม่ๆ ซึ่งจะเป็นพลังหนุนหลังที่แข็งแกร่งในการผงาดขึ้นของเขตตอนกลางจีน
การพัฒนาเศรษฐกิจยุค “ความริเริ่มหนึ่งแถบ หนึ่งเส้นทาง”
เมื่อปลายปี 2013 ประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ได้ผลักดัน “ความริเริ่มหนึ่งแถบ หนึ่งเส้นทาง” (Belt and Road Initiative) และกำหนดนโยบายให้มณฑลหูเป่ยเป็นหัวหอกการพัฒนาพื้นที่ตอนกลางของประเทศสู่ความรุ่งโรจน์
เมื่อไม่กี่ปีมานี้ รัฐบาลท้องถิ่นมณฑลหูเป่ย ได้ดำเนินการพัฒนาเศรษฐกิจตามนโยบายปฏิรูปโครงสร้างด้านอุปทาน (Supply-side Structural Reform) ของรัฐบาลกลาง และผลักดันอัตราเติบโตเศรษฐกิจ หรือจีดีพีในปี 2016 ได้ถึง 3.23 ล้านล้านหยวน คิดเป็นอัตราเพิ่ม 8.1 เปอร์เซ็นต์ จัดเป็นมณฑลที่มีจีดีพีสูงเป็นอันดับที่ 7 ของประเทศจีน และถือว่าเป็นการเริ่มต้นที่ดีในปีแรกของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติระยะ 5 ปี ฉบับที่ 13 (2016-2020) ของประเทศ
มณฑลหูเป่ยได้เปิดศักราชใหม่ของการเปิดกว้างภาคเศรษฐกิจการค้าการลงทุน โดยเมื่อวันที่ 1 เม.ย.ที่ผ่านมา ได้เปิดเขตทดลองการค้าเสรี (Hubei Pilot Free Trade Zone) ครอบคลุมพื้นที่ 70 ตารางกิโลเมตร เขตการค้าเสรี นี้นับเป็นใจกลางของเขตแสดงนวัตกรรมแห่งชาติตงหู (East Lake National Innovation Demonstration Zone) ซึ่งกินพื้นที่ใหญ่มหึมา 518 ตารางกิโลเมตร
ในด้านส่งเสริมความร่วมมือกับประเทศต่างๆตามแนวเขตความร่วมมือเศรษฐกิจ “หนึ่งแถบ หนึ่งเส้นทาง” ผลักดันความคืบหน้าในโครงการความร่วมมือระหว่างประเทศ 57 โครงการ และมีกลุ่มบริษัทชั้นนำจากกลุ่ม “ฟอร์จูน 500” ถึง 257 ราย เข้ามาลงทุนในมณฑลหูเป่ย
ท่าเรือใหม่อู่ฮั่น เสริมสร้างระบบโลจิสติกส์
กลับมาที่ทริปการเยือนมณฑลหูเป่ย โครงการพัฒนาแห่งแรกที่คณะผู้สื่อข่าวเอเชียใต้/ตะวันออกเฉียงใต้ได้ไปเยี่ยมชม คือท่าเรือหยางหลัว ซึ่งเป็นท่าเรือใหญ่ที่สุดในเมกะโปรเจ็ทสร้างท่าเรือใหม่อู่ฮั่น Wuhan New Port (WNP) ทั้งนี้ ระบบโลจิสติกส์ท่าเรือเป็นปัจจัยสนับสนุนที่แข็งแกร่งในการพัฒนาเศรษฐกิจอู่ฮั่น
ท่าเรือหยางหลัว มีพื้นที่ 180,000 ตารางเมตร กำลังดำเนินการขยายความสามารถรองรับการขนส่งตู้สินค้าถึง 500,000 TEUs ในปีนี้
“หลังจากที่ผู้นำดำเนินความริเริ่ม หนึ่งแถบ หนึ่งเส้นทาง ทางท่าเรือได้เร่งขยายความสามารถรองรับตู้สินค้าของท่าเรือหลัวหยาง โดยเมื่อปีที่แล้วได้เพิ่มความสามารถรองรับตู้สินค้า ถึง 415,000 TEUs เพิ่มจากปี 2015 ขึ้นมาอีก 5,000 TEUs และคาดว่าจะเพิ่มถึง 500,000 TEUs ในปีนี้
“พร้อมกับดำเนินการปรับปรุงด้านต่างๆ ได้แก่ ติดตั้งเครื่องมืออุปกรณ์ทันสมัยใหม่สำหรับตรวจสอบและกักกันสินค้า เพื่อตรวจจับสินค้าเถื่อนอย่างเช่น ยาเสพติดที่ซุกมาในสินค้า” จาง ซ่ง ผู้จัดการแผนกปฏิบัติการของ Wuhan International Container บอกกับผู้สื่อข่าว
จากข้อมูลโครงการ Wuhan New Port ระบุว่า รัฐบาลมณฑลหูเป่ยได้ตัดสินโครงการก่อสร้างท่าเรือใหม่อู่ฮั่น WNP ในปี 2008 มีพื้นที่ทั้งหมด 13,745 ตารางกิโลเมตร โดยจะสร้างโซนท่าเรือ 30 แห่ง ในเมืองต่างๆ 5 เมือง ได้แก่ อู่ฮั่น หวงกั่ง เอ้อโจว เสียนหนิง หวงสือ โซนท่าเรือเหล่านี้ทอดยาว 862 กิโลเมตร ตามแนวชายฝั่งแยงซีเกียง และแผ่บนพื้นที่ 112.9 กิโลเมตร บนฝั่งแม่น้ำฮั่นเจียง โดยมีเป้าหมายขยายความสามารถการขนส่ง 500 ล้านตัน/ปี ภายในปี 2025
การพัฒนาโครงการท่าเรือใหม่ของอู่ฮั่นเป็นไปอย่างรวดเร็ว โดยในปี 2010 WNP ขยายขีดความสามารถขนส่งสินค้า ทะลุ 100 ล้านตัน และในปี 2014 ทำสถิติเป็นท่าเรือในแผ่นดินแห่งแรกบริเวณตอนบนและตอนกลางของแยงซีเกียงที่รองรับการขนส่งตู้สินค้ามากกว่า 1 ล้าน TEUs
ในปี 2015 โครงการ WNP อัดฉีดงบฯลงทุนก้อนใหญ่อีกมากกว่า 26,100 ล้านหยวน สำหรับพัฒนาสินทรัพย์ถาวร เพิ่มจำนวนท่าเทียบเรือ 692 และมีความสามารถรองรับเรือขนาดระวางขับน้ำมากสุดถึง 10,000 ตัน โดยสามารถให้บริการกลุ่มบริษัทขนส่งที่มีเรือขนส่งสินค้าทุกชนิดมากกว่า 1,700 ลำ และความสามารถขนส่งทั้งสิ้น 1.66 ล้านตัน
นายจางกล่าวว่า ปัจจุบันกลุ่มเรือที่มีระวางขับน้ำ 4,000 ตัน ใช้เส้นทางแยงซีเกียงขนส่งสินค้าจากบริเวณท่าเรือใหม่อู่ฮั่น ไปยังท่าเรือหยางซันในนครเซี่ยงไฮ้ และถ่ายตู้สินค้าให้แก่บริษัทขนส่งสินค้าทางทะเลระหว่างประเทศ ส่วนเรือสินค้าที่ระวางขับน้ำมากกว่า 10,000 ตัน สามารถใช้ท่าเรือ WNP เมื่อโครงการขุดลอกทางน้ำแล้วเสร็จภายในปี 2020
“ในตอนนี้ เรือสินค้าขนาดเล็กสามารถเดินเรือจากท่าเรือของเราไปยังญี่ปุ่น เกาหลีใต้ ไต้หวัน และประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้โดยตรง ในปี 2020 ท่าเรือใหม่อู่ฮั่นจะสามารถรองรับเรือสินค้าขนาดระวางขับน้ำ 10,000 ตัน จากประเทศเหล่านี้
“การพัฒนาท่าเรือใหม่อู่ฮั่น ได้ใช้จุดได้เปรียบอย่างเต็มที่จากที่ตั้งภูมิประเทศตอนบนและตอนกลางของแยงซีเกียง” นาย จางกล่าว
