ผลกำไรและการขาดทุน หลังจากดิสนีย์แลนด์เซี่ยงไฮ้เปิดอย่างเป็นทางการ

เซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์ - สวนสนุกดิสนีย์แลนด์ที่นครเซี่ยงไฮ้ได้ฤกษ์เปิดต้อนรับนักท่องเที่ยวอย่างเป็นทางการแล้วเมื่อวันพฤหัสฯ ที่ 16 มิ.ย. พ.ศ. 2559 นับเป็นอภิมหาโครงการระดับโลกล่าสุดที่ผุดขึ้นในเมือง ซึ่งมีความเจริญมากที่สุดบนจีนแผ่นดินใหญ่ และเป็นอีกสิ่งหนึ่งที่หวังกันว่า จะช่วยยกระดับให้นครเซี่ยงไฮ้ติดอันดับมหานคร ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่ง นอกเหนือจากความพยายามยกระดับให้เซี่ยงไฮ้เป็นเมืองศูนย์กลางการเงินของโลก แต่ยังไม่ประสบความสำเร็จ

นอกจากความยิ่งใหญ่อลังการ ที่ชาวจีนรอคอยเข้าไปสัมผัสแล้ว เซี่ยงไฮ้ดิสนีย์แลนด์ โครงการมูลค่า 5,500 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือราว 192,500 ล้านบาท ซึ่งได้รับอนุมัติโครงการจากรัฐบาลท้องถิ่นในปีพ.ศ. 2552 ยังถูกจับตามองในเรื่องโอกาสทางธุรกิจว่า จะโกยเงิน หรือจะขาดทุน ตลอดจนเรื่องผลกระทบต่อวัฒนธรรมจีน

ศาสตราจารย์ เหอ เจี้ยนหมิน ผู้อำนวยการแผนกบริหารจัดการการท่องเที่ยวของมหาวิทยาลัยการเงินและเศรษฐศาสตร์เซี่ยงไฮ้ ระบุว่า เซี่ยงไฮ้ดิสนีย์แลนด์เกิดขึ้น เพื่อหวังสร้างผลกระทบต่อวิถีชีวิตของผู้คน ซึ่งเมื่อได้รับความเพลิดเพลินจากสวนสนุกก็จะทำให้ชีวิตมีความสุขไปด้วย

มีการคาดการณ์ว่า สวนสนุกแห่งนี้จะกระตุ้นจีดีพีของนครเซี่ยงไฮ้โตร้อยละ 0.8 และเมื่อรวมค่าใช้จ่ายอื่น ๆ ของนักท่องเที่ยว นอกเหนือจากการซื้อบัตรเข้าสวนสนุกแล้ว จีดีจะโตเพิ่มอีกเป็น 2 เท่า

นอกจากนั้น ศาสตราจารย์เหอชี้ว่า อภิมหาโครงการบันเทิงนี้ยังอาจช่วยดับความกระหายความต้องการเสพสินค้า ซึ่งเป็นวัฒนธรรมจากตะวันตกของชาวจีนแผ่นดินใหญ่ได้อีกด้วย

นี่เป็นประเด็นที่ทำให้ผู้เชี่ยวชาญหลายคนวิตกกังวล

สำหรับชาวเมือง 25 ล้านคน ที่อาศัยในนครเซี่ยงไฮ้ มิได้คิดไปไกลถึงว่า เซี่ยงไฮ้ดิสนีย์แลนด์ จะเนรมิตให้เมืองแห่งนี้เป็นเมืองศูนย์กลางนานาชาติของสรรพสิ่ง

เสียงโฆษณามิกกี้เมาส์ ตัวการ์ตูนขวัญใจชาวโลก ที่ดังก้องอยู่ตามถนนสายต่าง ๆ ทุกวี่วันต่างหากเล่า ที่ชาวเมืองใจจดใจจ่อ

“ ลืมเรื่องศูนย์กลางการเงิน หรือเขตการค้าเสรีไปได้เลย คนเรา ถ้ารวยแล้ว ย่อมหวังไปหาความสำราญตามสถานที่ที่มีความสนุกสนานเพียบ” เฉิน หลันอิง ซึ่งเกษียณงานแล้วให้ความเห็น

เฉินมีโอกาสไปเที่ยวเซี่ยงไฮ้ดิสนีย์แลนด์ เมื่อมีการทดลองเปิดให้บริการ ซึ่งเริ่มตั้งแต่เมื่อวันที่ 7 พ.ค.

“ เป็นประสบการณ์ ที่วิเศษมาก ผมจะจ่ายเงินและใช้เวลาไปเที่ยวที่นั่นอีกคราวหน้า” เขายืนยัน

เซี่ยงไฮ้ดิสนีย์แลนด์ เป็นโครงการก่อสร้างสวนสนุกในทั่วโลก อันดับ 6 ของวอลต์ดิสนีย์ บริษัทสื่อและสวนสนุกยักษ์ใหญ่สัญชาติอเมริกัน โดยเซี่ยงไฮ้ดิสนีย์แลนด์ตั้งเป้าหมายกลุ่มลูกค้าประชาชนจำนวน 330 ล้านคน ที่อาศัยบนดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำแยงซี ซึ่งใช้เวลาขับรถ 3 ชั่วโมงก็มาถึงสวนสนุก

เมอร์เรย์ คิง รองประธานกรรมการฝ่ายประชาสัมพันธ์ของเซี่ยงไฮ้ดิสนีย์รีสอร์ตระบุเมื่อปลายเดือนพ.ค. ที่ผ่านมาว่า บัตรเข้าชมสำหรับ 2 สัปดาห์แรก หลังจากสวนสนุกเปิดให้อย่างเป็นทางการ ได้จำหน่ายหมดเกลี้ยง

มีการประเมินกันว่า เซี่ยงไฮ้ดิสนีย์แลนด์ ซึ่งพื้นที่กว้างประมาณ 4 ตารางกิโลเมตร จะมีผู้มาเที่ยวปีละ 15 ล้านคน

สำหรับค่าบัตรรายวันมีราคา 499 หยวน หรือราว 2,495 บาท ในวันหยุดนักขัตฤกษ์ หรือช่วงสุดสัปดาห์ และราคา 370 หรือราว 1,850 บาท ในวันธรรมดา นักวิเคราะห์ยังคาดว่า ค่าใช้จ่าย ซึ่งรวมทั้งการซื้อของที่ระลึกและที่พักโรงแรม จะสูงสุดถึง 1,300 หยวน หรือราว 6,500 บาทต่อหัวนักท่องเที่ยว โดยคาดว่า สวนสนุกแห่งนี้จะก่อผลผลิตทางเศรษฐกิจสุทธิกว่า 40,000 ล้านหยวน หรือราว 2 แสนล้านบาท ซึ่งรวมทั้งค่าใช้จ่ายของนักท่องเที่ยวต่างถิ่นสำหรับสินค้าและบริการอื่น ๆ ในนครเซี่ยงไฮ้

อย่างไรก็ตาม อนาคตที่สดใสนี้กลับมีผู้มองตรงกันข้าม โดยนาย หวัง เจี้ยนหลิน ประธานต้าเหลียน วั่นต๋า กรุ๊ป กลุ่มธุรกิจอสังหาริมทรัพย์และบันเทิงของจีน ซึ่งมีโครงการสร้างสวนสนุกวั่นต๋าซิตี้ ( Wanda City) เช่นกัน ระบุกับซีซีทีวีเมื่อปลายเดือนพ.ค. ที่ผ่านมา ว่า ค่าบัตรเข้าชมที่แพง ประกอบกับสภาพอากาศ ที่เลวร้ายจะทำให้ เซี่ยงไฮ้ดิสนีย์แลนด์ลำบาก

“ การมีวั่นต๋าซิตี้ เซี่ยงไฮ้ดิสนีย์แลนด์จะไม่สามารถทำกำไรได้ในช่วง 20 ปีข้างหน้า” นายหวังกล่าว และเสริมด้วยว่า ฤดูร้อนในเซี่ยงไฮ้อากาศจะร้อนอบอ้าวมาก ส่วนฤดูหนาวอากาศจะหนาวเย็น จนผู้คนไม่อยากออกมาเล่นสนุกกลางแจ้ง

สำหรับประเด็นผลกระทบด้านวัฒนธรรมนั้น ดิสนีย์ถูกกล่าวหามานานแล้วว่า ยัดเยียดวัฒนธรรมให้ตลาดต่างแดน และดิสนีย์แลนด์ปารีสประสบความล้มเหลวไม่เป็นท่า ซึ่งสาเหตุส่วนหนึ่งเนื่องจากความแตกต่างทางวัฒนธรรม

แต่กระแสคัดค้านเซี่ยงไฮ้ดิสนีย์แลนด์ของชาวจีนมีน้อยมาก ขณะผู้คัดค้าน ที่นับตัวได้อย่าง ซุน ไห่อิง นักแสดงแผ่นดินใหญ่ก็ถูกปิดบัญชีเว็บไซต์เวยปั๋วเมื่อต้นปี หลังจากเรียกร้องให้กระทรวงศึกษาธิการจีนบอกเด็กนักเรียนอย่าไปเที่ยวที่นั่น เพราะเป็นตัวแทนค่านิยมของอเมริกา

ศาสตราจารย์ โจว หลิงเฉียง ผู้เชี่ยวชาญด้านการบริหารจัดการการท่องเที่ยวของมหาวิทยาลัยเจ้อเจียง ชี้ว่า เซี่ยงไฮ้ดิสนีย์แลนด์มีนัยทางวัฒนธรรมอย่างมหาศาล การเปิดสวนสนุกแห่งนี้จะทำให้วัฒนธรรมดิสนีย์ได้รับความนิยมบนแผ่นดินใหญ่เป็นประวัติการณ์ เมื่อมีการเสนอสินค้าตัวอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องตามมา เช่นภาพยนต์ และการ์ตูนแอนิเมชั่นตามมาในอีกไม่ช้า

ขณะที่ศาสตราจารย์ หยัง หยัง แห่งมหาวิทยาลัยครูจีนตะวันออกเตือนว่า ชาวจีนรุ่นเยาว์จะเติบโตขึ้นมา โดยปราศจากความทรงจำที่เป็นสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรมของจีน ถ้าเด็ก ๆ เหล่านี้ได้เห็นแต่มิกกี้เมาส์และโดนัลด์ ดั๊ก

อาจารย์ผู้นี้เชื่อว่า ทางการเซี่ยงไฮ้ให้การสนับสนุนและปกป้องเซี่ยงไฮ้ดิสนีย์แลนด์อย่างแน่นอน พร้อมกับตั้งคำถามว่า ทางการจะให้การสนับสนุนการสร้างนวัตกรรมและความคิดสร้างสรรค์ในวัฒนธรรมท้องถิ่นเหมือนอย่างที่ให้กับเซี่ยงไฮ้ดิสนีย์แลนด์หรือไม่