เอเอฟพี - ในที่สุดจีนก็ทวงคืนเครื่องประดับทองคำโบราณ 32 ชิ้น ที่หายไปจากมณฑลกานซู่ได้สำเร็จ สมบัติล้ำค่านี้ตกไปอยู่ในมือของฝรั่งเศส แต่ด้วยข้อเท็จจริงที่ว่า มันเป็นของที่ถูกขโมยมา ประกอบกับบารมีทางเศรษฐกิจของจีนในปัจจุบันทำให้รัฐบาลกรุงปารีสต้องสั่งกำชับให้มหาเศรษฐีพันล้านนักสะสมศิลปวัตถุและพ่อค้าโบราณวัตถุชื่อดังคืนโบราณวัตถุดังกล่าวแก่จีน
กว่าจะได้กลับมาตั้งแสดงในพิพิธภัณฑ์มณฑลกานซูวันนี้ เครื่องประดับแผ่นทองคำต้องระหกระเหินอยู่ในตลาดมืดค้าวัตถุโบราณของเอเชีย ที่ฉ้อฉลซ่อนเงื่อน กระทั่งกลายเป็นมหากาพย์แห่งความปวดเศียรเวียนเกล้าทางการทูตมานานนับทศวรรษ
แผ่นทองคำโบราณมีอายุเก่าแก่ราว 770-476 ปีก่อนคริสตกาล เดิมอยู่ในหมู่สุสานในต้าปู่จื่อซัน มณฑลกานซู่ มีชิ้นยอดเยี่ยมอยู่ 4 ชิ้นได้แก่แผ่นทองคำรูปนกล่าเหยื่อขนาดใหญ่ ซึ่งนักโบราณคดีสันนิษฐานว่า อาจเป็นเครื่องประดับบนโลงศพของผู้มียศถาบรรดาศักดิ์ หรือสำหรับประดับเครื่องขี่ม้า ทั้งหมดถูกลักลอบขนออกนอกประเทศเมื่อราว ๆ ปี 2533-2543
ต่อมา นายคริสเตียน เดดิเย่ร์ พ่อค้าโบราณวัตถุ ซึ่งเชี่ยวชาญด้านโบราณวัตถุจีนได้ซื้อแผ่นทองคำรูปนกล่าเหยื่อทั้ง 4 ชิ้น จากภรรยาหม้ายของพ่อค้าชาวไต้หวัน หลังจากได้ซื้อแผ่นทองคำ 28 ชิ้นจากพ่อค้าผู้นี้ไปก่อนหน้าแล้ว
ข่าวแผ่นทองคำนกล่าเหยื่อโบราณรู้ถึงหูของนายฌาคส์ ชีรัก ประธานาธิบดีฝรั่งเศสสมัยนั้น เขาถึงกับต้องมนต์สะกดด้วยว่านายชีรักเป็นบุคคลผู้หนึ่ง ซึ่งชื่นชอบงานศิลปะของเอเชีย ทว่ามันแพงเกินกว่ารัฐบาลฝรั่งเศสจะซื้อได้
นายชีรักจึงคะยั้นคะยอให้มหาเศรษฐีพันล้านผู้เป็นสหายคือนายฟรองซัว ปิโนลต์ เจ้าของบริษัทเคอริง ผู้ผลิตเสื้อผ้าและสินค้าหรูแบรนด์หรู รวมทั้งกุชชี พูมา และสำนักประมูลคริสตี้ส์ ควักเงิน 1 ล้านยูโรซื้อ แล้วบริจาคให้แก่พิพิธภัณฑ์กีเมต์ แหล่งรวมงานศิลปะเอเชียแห่งชาติฝรั่งเศส ส่วนนายเดดิเย่ร์ ก็ได้บริจาคแผ่นทองคำ ที่เหลือให้พิพิธภัณฑ์แห่งนี้เช่นกัน
ทว่าปัญหาเแหล่งที่มาของแผ่นทองคำก็เกิดขึ้นในปี 2549 เมื่อนายแบร์นาร์ โกเมซ พ่อค้าและประธานสมาคมพิทักษ์ศิลปะจีนอ้างว่า โบราณวัตถุเหล่านี้ถูกขโมยมาจากจีน ทว่ายังไม่มีการสอบสวนและข้อสรุปใด ๆ
กระทั่งในปี 2553 ทางการจีนต้องกระทุ้งเตือนฝรั่งเศส จึงมีการตั้งคณะผู้เชี่ยวชาญร่วมระหว่างจีนกับฝรั่งเศสเมื่อปี 2557 สอบสวนหาความจริง และในที่สุดรัฐมนตรีกระทรวงวัฒนธรรมฝรั่งเศสแถลงต่อรัฐสภาว่า จีนทักทวงถูกต้อง
การบริจาคให้พิพิธภัณฑ์ต้องถูกยกเลิก นายเดดิเย่ร์โมโหมากถึงกับตัดพ้อรัฐบาลฝรั่งเศสว่า เป็นฝ่ายถอดกางเกงล่อนจ้อนเอง เพื่อประจบปักกิ่ง
ด้วยวาสนาบารมีที่เพิ่มมากขึ้น ขณะนี้รัฐบาลจีนกำลังตามล่าทวงคืนมรดกของชาติ ที่ถูกคนต่างแดนฉกไปในช่วงศตวรรษแห่งความอัปยศ ขณะที่หลายประเทศก็อยากกระชับความสัมพันธ์กับชาติเศรษฐกิจใหญ่อันดับ 2 ของโลก
ท่านทูตฝรั่งเศสประจำจีนได้มาร่วมพิธีเปิดงานแสดงนิทรรศการแผ่นทองคำโบราณ 32 ชิ้นกลับคืนสู่เหย้าเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว
“ ฝรั่งเศสมีความภูมิใจที่ได้ร่วมมือกับรัฐบาลจีนในการปกป้องมรดก” สถานทูตฝรั่งเศส ณ กรุงปักกิ่งกล่าวอย่างน่ารัก
