คำสั่งฟ้าผ่าสื่อมวลชนเซี่ยงไฮ้ ห้ามเสนอข่าวร้านหนังสือเอสลิตเตรียมเปิดสาขา

เซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์ - ไต้หวันเอสลิตบุ๊กสโตร์ (Taiwan Eslite Bookstore) ร้านหนังสือ ซึ่งมีเครือข่ายใหญ่ที่สุดของไต้หวันเจออุปสรรคเหนือการคาดหมาย เมื่อจัดแถลงข่าวแผนการเปิดร้านสาขาบนตึก ที่สูงที่สุดของนครเซี่ยงไฮ้ แต่กลับถูกฝ่ายโฆษณาการของแผ่นดินใหญ่สั่งปิดข่าวชิ้นนี้ในทันที สร้างความงุนงงสงสัยแก่สื่อมวลชนไปตาม ๆ กัน

ในการแถลงข่าวร่วมกับเจ้าของโครงการตึกเซี่ยงไฮ้ทาวเว่อร์ ซึ่งเป็นบริษัทของรัฐเมื่อวันพุธ (19 มิ.ย.) เอสลิต ซึ่งก่อตั้งในไต้หวันเมื่อราว 20 ปีก่อน มีโครงการจะเช่าพื้นที่กว้าง 6,500 ตารางเมตรบนตึกระฟ้า ความสูง 632 เมตร ซึ่งอยู่ระหว่างการก่อสร้างในขณะนี้ โดยเมื่อก่อสร้างเสร็จจะทำสถิติเป็นตึกที่สูงที่สุดในนครเซี่ยงไฮ้

อย่างไรก็ตาม ในวันถัดมาฝ่ายโฆษณาการของจีนได้สั่งห้ามสื่อมวลชนท้องถิ่นรายงานข่าวดังกล่าว

“เรื่องเกี่ยวกับไต้หวันเอสลิตบุ๊กสโตร์ (ประสงค์) จะเปิดร้านสาขาในเซี่ยงไฮ้ไม่ควรมีการรายงานอีกต่อไป” นี่คือข้อความสั้น ๆ ที่สำนักงานฝ่ายโฆษณาการของนครเซี่ยงไฮ้ส่งถึงบรรณาธิการอาวุโส ที่รับผิดชอบสำนักข่าวใหญ่ ๆ ในนครแห่งนี้ แต่มิได้ชี้แจงเหตุผลในการออกคำสั่ง

การแถลงข่าวและการถูกสั่งปิดข่าวเกิดขึ้นเพียงไม่กี่วัน หลังจากนายอู๋ ปั๋วสยง ประธานกิตติมศักดิ์ของพรรคกั๋วหมินตั่ง จัดการประชุมสุดยอดทางการเมืองร่วมกับประธานาธิบดีสี จิ้นผิงในกรุงปักกิ่งเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว

นายอู๋กล่าวกับประธานาธิบดีสีว่า ประธานาธิบดีหม่า อิงจิ่ว เปิดกว้างการพูดคุยทางการเมืองระหว่างจีนกับไต้หวัน โดยผ่านช่องทาง ซึ่งไม่เป็นทางการ ท่าทีดังกล่าวมองกันว่าเป็นการแสดงไมตรีจิตจากกรุงไทเป

บรรณาธิการในเซี่ยงไฮ้คนหนึ่งระบุว่า การกลับลำของฝ่ายโฆษณาการในกรณีนี้ “เป็นเรื่องน่าประหลาดใจทีเดียวสำหรับสื่อมวลชนและอุตสาหกรรมด้านวัฒนธรรมในเซี่ยงไฮ้ และขณะนี้ทุกคนกำลังพยายามค้นหาเหตุจูงใจ ที่อยู่เบื้องหลังคำสั่งดังกล่าว

ขณะที่บรรณาธิการหนังสือพิมพ์ผู้มีประสบการณ์ช่ำชองอีกคนหนึ่ง ซึ่งไม่ประสงค์เปิดเผยชื่อระบุว่า เขาทราบมาจากแหล่งข่าวของรัฐบาลว่า รัฐบาลปักกิ่งวิตกกังวลเรื่องประเภทของหนังสือ ที่เอสลิตอาจนำมาวางขายที่ร้านสาขาใหม่ในเซี่ยงไฮ้

นอกจากนั้น ยังมีความสงสัยเกี่ยวกับภูมิหลังทางการเมืองของผู้บริหารเอสลิตบางคนอีกด้วย

ปัจจุบันเอสลิตมีร้านสาขาแห่งหนึ่งอยู่ในฮ่องกง และฝ่ายตรงข้ามทางการเมืองกับรัฐบาลจีนสามารถมาเลือกซื้อหาหนังสือได้ เช่น หวัง ตัน ผู้นำนักศึกษา ซึ่งถูกขึ้นบัญชีดำบุคคล ที่รัฐบาลจีนต้องการตัวมากที่สุด หลังจกาเกิดเหตุการณ์ปราบปรามนองเลือดที่จัตุรัสเทียนอันเหมินในปี 2532 หรือองค์ทะไลลามะ ผู้นำทางจิตวิญญาณของทิเบต ที่จีนกล่าวหาว่า เป็นนักแบ่งแยกดินแดน