เอเยนซี - ชม ถู่โหลว ชุมชนบ้านสมัยโบราณ อายุตั้งแต่ 300 - กว่า 1,000 ปี ของชาวจีนฮักกา หรือ จีนแคะ อันเป็นหนึ่งในสถาปัตยกรรมมรดกโลกของจีน ที่ในอดีต สหรัฐฯ เคยสอดแนมและตกใจ คิดว่าจีนมี 'ฐานยิงจรวดนิวเคลียร์'
หลายคนที่เคยไปมณฑลฝูเจี้ยน กล่าวว่า หนึ่งในจุดที่น่าสนใจและดีที่สุดของเมืองนี้ คือ การไปชม ถู่โหลว ชุมชนบ้านสมัยโบราณ ของชาวจีนฮักกา หรือ จีนแคะ ซึ่งตั้งอยู่ท่ามกลางทุ่งนาข้าว ไร่ชา ยาสูบ เป็นสถาปัตยกรรมโบราณ ที่มีรูปทรงของอาคารที่เป็นแผนผังทรงกลม และสี่เหลี่ยม อันเป็นที่อยู่อาศัยและปกป้องชาวบ้านภายใน มากกว่า 800 คน แต่ละหลัง ผังอาคารตรงกลาง เป็นพื้นที่โล่งกว้างสำหรับจัดกิจกรรมหมู่บ้าน ขณะที่หน้าต่างที่เปิดสู่ด้านนอกอาคารจะมีน้อย และมีประตูเข้าออกทางเดียว ส่วนการสาธารณูปโภคนั้น มีบ่อน้ำกลางหมู่บ้าน พร้อมกับรางน้ำเชื่อมต่อเป็นทางยาวโดยรอบ
ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่า บ้านแบบถู่โหลวนี้ หลายหลัง ได้ใช้เป็นที่อยู่ของ ตระกูลหนึ่งๆ ทั้งตระกูล เลยทีเดียว นับเป็นเขตอาณาจักรของแต่ละตระกูล
มีเรื่องแปลกแต่จริงที่ครั้งหนึ่งในสมัยสงครามเย็นช่วงทศวรรษ 80 หน่วยข่าวกรองของ รัฐบาลสหรัฐฯ สมัยประธานาธิบดี โรแนลด์ เรแกน ได้ส่งเครื่องบินจารกรรม เข้าไปในจีน และส่งข้อมูลกลับมายังรัฐบาลของตนว่า ได้พบฐานจรวดนิวเคลียร์ของจีน อยู่กลางทุ่งนา ซึ่งสอดคล้องกับข้อมูลของสายลับที่ระบุว่า แผนยุทธศาสตร์ของเหมาเจ๋อตง มักจะกระจายกำลังไว้ในหมู่บ้าน ประชาชน จึงรีบรายงานที่ประชุมกองทัพว่าพบเห็นฐานจรวดล้างโลกในจีนนี้นับร้อยแห่ง ในย่งติ่ง มณฑลฝูเจี้ยน
แม้ว่าเวลานั้น จีนกับสหรัฐฯ จะเจริญสัมพันธไมตรีกันแล้ว แต่ทางการจีนก็ทราบว่า สหรัฐฯ ได้ส่งสายลับเดินเท้าเข้าไปสำรวจกลุ่มอาคารที่อ้างว่าเป็น ฐานจรวดนี้ ซึ่งรายงานเรื่องฐานจรวดนิวเคลียร์ สร้างความสับสนให้กับทางการจีนมาก เพราะไม่เคยคิดว่าตนเองมีอยู่ด้วย จนกระทั่งผู้เชี่ยวชาญประวัติศาสตร์ของทั้งสองชาติ ได้ยินข่าวลือของสหรัฐฯ อย่างนี้ และได้ออกมาชี้แจงให้โลกทราบว่า ที่เห็นในภาพถ่ายทางอากาศนั้นคือ กลุ่มบ้านที่อยู่อาศัย ที่สร้างด้วยภูมิปัญญาชาวฮักก้า สะท้อนแนวคิดคอมมูน รวมศูนย์อันแสนสงบสุข
ผู้เชี่ยวชาญยังได้อธิบายเพิ่มเติมว่า ชาวฮักกา อาศัยอยู่ในมณฑลฝูเจี้ยน มานานนับพันปี และสร้างวัฒนธรรมของตนเอง ทั้ง อาหารการกิน เครื่องแต่งกาย การศึกษา ความเชื่อประเพณี และสิ่งที่ไม่เหมือนใครเลยในโลกนี้คือ ที่อยู่อาศัย ที่เรียกว่า ถู่โหลว ซึ่งเป็นบ้านแบบภูมิปัญญาของฮักกา ที่สร้างกันมาตลอดตั้งแต่ ศตวรรษที่ 12 จนกระทั่งปัจจุบัน โดยในฝูเจี้ยนนั้น มี ถู่โหลวโบราณ อยู่นับร้อยหลัง แต่ละแห่งมีอายุไม่ต่ำกว่า 300 ปี ส่วนใหญ่มีความสูงระหว่าง 3 - 5 ชั้น แต่ละหลังอยู่ร่วมได้มากถึง 80 ครอบครัว กำแพงที่สร้างจากดิน ไม้ไผ่ หิน และวัสดุธรรมชาติอื่นๆ มีความหนาราว 1.8 เมตร ทนทานต่อทุกสภาพอากาศอันเลวร้าย ทั้งพายุ ลมร้อน-หนาว รวมถึงแผ่นดินไหว ปกป้องผู้อยู่อาศัยให้ปลอดภัยราวกระดองเต่า ถู่โหลว หลายแห่งยังสามารถติดตั้งปืนใหญ่ เปลี่ยนสภาพเป็นป้อมปราการ ได้ด้วย
ทั้งนี้ องค์การยูเนสโก้ ได้ขึ้นทะเบียน กลุ่มสถาปัตยกรรมที่อยู่อาศัย ถู่โหลว ให้เป็นมรดกโลกไปแล้ว เมื่อปี 2551
