เอเยนซี - จีนประกาศกร้าว (27 มี.ค.) กล่าวโทษทะไลลามะและกลุ่มผู้สนับสนุนว่าวางแผนให้ชาวทิเบตพลัดถิ่นในอินเดียจุดไฟเผาตัวในช่วงก่อนที่ประธานาธิบดีจีนจะเดินทางเยือน ซึ่งก็ตอกย้ำท่าทีของจีนที่กล่าวโทษว่าการจุดไฟเผาตัวกระทำอัตวินิบาตกรรมของชาวทิเบตในจีนหลายสิบคนก่อนหน้านี้ก็เป็นฝีมือของกลุ่มทะไลลามะด้วยเช่นกัน
นายหง เล่ย โฆษกรัฐมนตรีต่างประเทศจีน ชี้ (อย่างไม่มีหลักฐาน) เชื่อมโยงทะไลลามะผู้นำจิตวิญญาณของทิเบตกับชายชาวทิเบตพลัดถิ่นในอินเดียที่จุดไฟเผาตัวแล้ววิ่งร้องตะโกนในการชุมนุมที่นิวเดลีเมื่อวันจันทร์ (25 มี.ค.)
หงเผยว่า ทะไลลามะและพรรคพวกกำลังทำการยุแหย่เพื่อเรียกร้องอิสรภาพให้ทิเบต โดยพยายามสร้างสถานการณ์ก่อกวนทั้งหลาย อันเป็นเครื่องยืนยันได้ว่า ทะไลลามะและกลุ่มฯ เป็นผู้วางแผนให้ชายคนดังกล่าวกล้าทำเช่นนั้นอย่างแน่นอน
“การกระทำเช่นนี้มีเป้าหมายเพื่อให้ทิเบตเป็นอิสระและแยกออกไป ทั้งนี้การแบ่งแยกดินแดนโดยนำชีวิตคนมาใช้เป็นเครื่องมือจะไม่ประสบความสำเร็จ และจะได้รับการประณามจากประชาคมโลกด้วย” นายหงให้สัมภาษณ์กับนักข่าว
เฉพาะช่วงปีที่ผ่านมาจวบจนปัจจุบัน กลุ่มผู้ประท้วงชาวทิเบตในจีนได้จุดไฟเผาตัวไปประมาณ 30 ราย และครั้งล่าสุดนี้อีก 1 รายได้จุดไฟเผากายในอินเดีย สถานที่ลี้ภัยทางการเมืองของทะไลลามะ
อย่างไรก็ตาม รัฐบาลพลัดถิ่นทิเบตปฏิเสธข้อกล่าวหาของจีนและออกแถลงการณ์ไม่เห็นด้วยกับการจุดไฟเผาตัว ระบุว่า “ผลประโยชน์ระยะยาวของทิเบต พวกเราเรียกร้องให้ชาวทิเบตศึกษาทั้งทางโลกและทางธรรม เพื่อให้มีทรัพยากรมนุษย์ที่จำเป็นและมีศักยภาพเข้มแข็งสามารถทำให้การเคลื่อนไหวของเรามีเสถียรภาพ” กลุ่มทิเบตพลัดถิ่นเผยแถลงการณ์ (27 มี.ค.) “พวกเราขอย้ำเตือนอีกครั้งให้ชาวทิเบตยุติการกระทำที่เป็นโศกนาฏกรรม”
ชาวทิบเตในจีนและชาวทิเบตพลัดถิ่นต่างพากันประณามรัฐบาลจีนว่า กดขี่เสรีภาพทางศาสนาอย่างก้าวร้าว ส่วนคนที่ออกมาประท้วง เพราะพวกเขาไม่มีทางเลือกอื่นในการแสดงออกซึ่งความเชื่อของพวกเขา
จัมเพล เยซิ วัย 27 ปี จุดไฟเผาตัวในการชุมนุมประท้วงต่อต้านการปกครองทิเบตของจีน และประท้วงที่ประธานาธิบดีหู จิ่นเทาจะเดินทางเยือนอินเดีย 28 มี.ค.
ภาพถ่ายและคลิปเยชิจุดไฟวิ่งได้ถูกส่งต่ออย่างกว้างขวางทั่วโลก เพื่อให้คนได้นึกภาพการจุดไฟเผาตัวครั้งก่อน ๆ ที่เกิดขึ้นในจีน เพราะภาพที่เกิดในจีนจะถูกหน่วยงานรักษาความปลอดภัยริบ ตลอดจนกวดขันอย่างเข้มงวดไม่ให้แพร่กระจาย อีกทั้งสื่อมวลชนยังไม่สามารถเข้าสู่พื้นที่ได้ จึงเป็นเหตุให้ไม่มีผู้ใดเห็นภาพการเผาตัวสด ๆ
ญาติและเพื่อนร่วมห้องของเยชินามว่า โซนัม วังยัล เผยว่า เยชิมีพื้นฐานมาจากครอบครัวที่ทำเกษตรในมณฑลซื่อชวน บริเวณที่มีชาวทิเบตอาศัยอยู่ จากนั้นเขาก็ตกงานและย้ายมายังนิวเดลี เขาเป็นคนธรรมดาคนหนึ่งในการประท้วงของชาวทิเบตทุกครั้ง เขาไม่เคยพูดถึงการจุดไฟเผาตัวเลย
วังยัลเผยว่า สิ่งที่ญาติคนนี้ทำลงไปทำให้เขาร่ำไห้ “เขาน่าอนาถมาก” วังยัลย้ำหลังจากไปเยี่ยมเขาที่โรงพยาบาล ดร.รัม มาโนฮาร์ โลเฮีย ในนิวเดลี “อย่างไรเสียชาวทิเบตก็ยังทนทุกข์ พวกเรายังคงสู้ต่อเพื่อเสรีภาพ โลกจะได้รู้เรื่องราวของพวกเรา”
วังยัลอธิบายว่าอาการของเยชิสาหัสมาก ร่างกายถูกเผาไป 98 เปอร์เซ็นต์ ขณะนี้ไม่รับรู้ใด ๆ
นักเคลื่อนไหวในอินเดียถูกกักตัวหลายร้อยคนเมื่อวันจันทร์ (26มี.ค.) ถ้าว่ากันตามกฎหมายแล้ว พวกเขาสามารถรวมตัวกันได้นานเป็นสัปดาห์ทีเดียว.