จีน-ยุ่น หาทางผูกสัมพันธ์หวานชื่น หลังทะเลาะเรื่องน่านน้ำนับครั้งไม่ถ้วน

เอเยนซี - จีนและญี่ปุ่นเห็นพ้องว่าจะยกกระชับสัมพันธ์ระหว่างกันให้ดีขึ้น สืบเนื่องจากนายทาเกอากิ มัตสึโมโตะ รัฐมนตรีต่างประเทศญี่ปุ่นเยือนจีนเป็นครั้งแรกนับแต่เขาเข้ารับตำแหน่งฯ ท่ามกลางปัญหาวิวาทะน่านน้ำจีน-ญี่ปุ่น

ในระหว่างการพบปะเมื่อเช้าวันจันทร์ (4 ก.ค.) นายหยัง เจี๋ยฉือ รัฐมนตรีต่างประเทศจีนและนายทาเคอากิ มัตสึโมโตะ ได้ร่วมสนทนาถึงความสัมพันธ์ทวิภาคีของสองชาติ “มันช่างเป็นประโยชน์อย่างยิ่งที่ได้แลกเปลี่ยนทัศนะกับคุณในขณะนี้” มัตสึโมโตะบอกกับหยัง พร้อมย้ำว่า ความไว้เนื้อเชื่อใจและเสถียรภาพ เป็นสิ่งสำคัญต่อความสัมพันธ์

ในขณะเดียวกันนายหง เล่ย โฆษกกระทรวงต่างประเทศจีนชี้ (4 มิ.ย.) ด้วยว่า จีนได้ประท้วงโตเกียว เหตุที่เรือประมงญี่ปุ่นแล่นเข้ามาหาปลาในน่านน้ำรอบ ๆ เกาะเตี้ยวอี๋ว์ของจีนในทะเลจีนตะวันออกเมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา “จีนได้ประท้วงญี่ปุ่นอย่างจริงจัง และเรียกร้องให้ญี่ปุ่นสั่งให้เรือประมงออกจากพื้นที่ดังกล่าวเสีย”

“เกาะเตี้ยวอี๋ว์ และเกาะเล็กเกาะน้อยรอบ ๆ เป็นอาณาเขตของจีนมาแต่โบราณกาล และจีนมีอธิปไตยเหนือพื้นที่ดังกล่าวอย่างไม่ต้องสงสัย ดังนั้นไม่ว่าปฏิบัติการใด ๆ ของญี่ปุ่นรอบ ๆ พื้นที่เกาะเตี้ยวอี๋ว์ ถือว่าผิดกฎหมายและเป็นสิ่งต้องห้าม” หงกล่าว

หงชี้ว่า ขณะนี้เรือประมงญี่ปุ่นยอมออกจากพื้นที่แล้ว

นอกจากนี้ หนังสือพิมพ์โยมิอูริ ชิมบุน ของญี่ปุ่นชี้ว่า เรือของกรมประมงจีนปรากฎตัวในพื้นที่ฯ และจอดนิ่งอยู่ 4 ชั่วโมง

ฮิเดโนบุ โซบาชิมา รองโฆษกรัฐบาลญี่ปุ่นประจำกระทรวงการต่างประเทศ เผยว่า ทั้งกระทรวงต่างประเทศจีนและญี่ปุ่นรับรู้ประเด็นปัญหาเรื่องข้อพิพาททางทะเล โดยเฉพาะเรื่องเกาะเตี้ยวอี๋ว์เป็นอย่างดี “การเจรจาเมื่อวันอาทิตย์ ทั้งสองฝ่ายไม่ได้พูดเรื่องสถานการณ์ขัดแย้งในปัจจุบัน พวกเขาได้แต่บ่งบอกจุดยืนของตนเองเท่านั้น”

รองโฆษกญี่ปุ่นฯ ชี้ว่า มัตสึโมโตะได้อธิบายคล่าว ๆ ให้หยังฟังว่า การประชุมด้านความมั่นคงสหรัฐฯ-ญี่ปุ่นในกรุงวอชิงตันเมื่อวันที่ 21 มิ.ย. ญี่ปุ่น-สหรัฐฯ ตกลงเป็นคู่ร่วมมือทางยุทธศาสตร์เชิงลึก และข้อตกลงดังกล่าวฯ พุ่งเป้ามาสู่ด้านการทหารของจีนด้วย

ฝ่ายหยัง ก็แสดงความกังวลต่อประเด็นนี้ด้วยเช่นกัน

วอนจีนรับสินค้าเกษตร

ในช่วงที่พบปะกับหยัง รัฐมนตรีต่างประเทศญี่ปุ่นได้เรียกร้องให้จีนยกเลิกข้อจำกัดต่อสินค้าเกษตรของญี่ปุ่นที่ส่งออกมายังจีน หลังจากญี่ปุ่นประสบปัญหาโรงไฟฟ้านิวเคลียร์รั่วเมื่อครั้งแผ่นดินไหวและสึนามิถล่มเมื่อเดือนมี.ค.ที่ผ่านมา

นอกจากนั้นทั้งสองฝ่ายยังได้พูดคุยประเด็นคาบสมุทรเกาหลี ปัญหาทะเลจีนใต้ ฯ

จีนและญี่ปุ่นได้ร่วมกันสำรวจแหล่งทรัพยากรน้ำมันในบริเวณจีนตะวันออกด้วย โซบาชิมากล่าว

หนังสือพิมพ์ซันเกอิ ชิมบุน ของญี่ปุ่นรายงานว่า นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นนาโอโตะ คัง ต้องการเดินทางเยือนจีนในเดือนต.ค. เพื่อร่วมพิธีรำลึกศตวรรษแห่งการปฏิวัติโค่นล้มราชวงศ์ชิง และล้มระบอบศักดินาของจีนเมื่อปี 2454

นายกรัฐมนตรีเวิน จยาเป่า เชิญนายกคัง ให้มาเยือนจีนเมื่อครั้งเยือนญี่ปุ่นเมื่อเดือนพ.ค.

ขณะที่ฝ่ายค้านของญี่ปุ่นไม่เห็นด้วยกับความคิดนี้ และหวังให้นายกคังลาออกจากตำแหน่งในเดือนส.ค.

มัตสึโมโตะ เดินทางมาถึงกรุงปักกิ่งเมื่อคืนวันอาทิตย์เป็นครั้งแรกในการเยือนจีนนับแต่เข้ารับตำแหน่งรัฐมนตรีในเดือนมี.ค. และเขาเป็นรัฐมนตรีคนแรกที่เยือนจีนนับแต่เกิดเหตุพิพาททางทะเลที่เรือประมงจีนและเรือยามฝั่งญี่ปุ่นชนกันใกล้เกาะเตี้ยวอี๋ว์เมื่อปีที่ผ่านมา ส่งผลให้จีนแช่แข็งความสัมพันธ์ญี่ปุ่นจนกว่าญี่ปุ่นจะปล่อยตัวกัปตันเรือประมงจีน

ทัศนะนักวิเคราะห์

เหลียน เต๋อกุ้ย รองผู้นำนวยการญี่ปุ่นศึกษา ประจำสถาบันสากลศึกษาชี้ว่า การเยือนของมัตสึโมโตะ ถือว่าไม่ประสบความสำเร็จ แม้ว่านายกคังจะลาออกในเดือนส.ค.หรือไม่ แต่คณะรัฐมนตรีของเขาอ่อนมาก

นายกคังฯที่ต้องต่อสู้กับฝ่ายค้านในสภาฯ หวังว่า การเยือนของมัตสึโมโตะจะช่วยทำให้รัฐบาลของเขาฟื้นฟูขึ้นมาได้บ้าง เหลียนกล่าว

โจว หย่งเซิ่ง ศาสตราจารย์ด้านญี่ปุ่นศึกษา ประจำมหาวิทยาลัยการต่างประเทศจีน (China Foreign Affairs University) ชี้ว่า “การเยือนฯ มีผลแค่จำกัดผลกระทบที่เลวร้ายเท่านั้น ปักกิ่งคงไม่ยอมรับสินค้าเกษตรจากญี่ปุ่น จนกว่าญี่ปุ่นจะจัดการเผด็จศึกปัญหาวิกฤตินิวเคลียร์รั่วของตนจนหมดสิ้นได้”