黔 (qián) อ่านว่า เฉียน หมายถึง พื้นที่เฉียน(ส่วนหนึ่งของเมืองกุ้ยโจว, ฉงชิ่งและหูหนาน)
驴 (lǘ) อ่านว่า หลีว์ แปลว่า ลา
技 (jì) อ่านว่า จี้ แปลว่า ความฉลาด/ทักษะ
穷 (qióng) อ่านว่า ฉง แปลว่า ขาดแคลน/ยากจน
เล่ากันว่า แต่เดิมในบริเวณพื้นที่เฉียนไม่เคยมีลามาก่อน จากนั้นจึงมีผู้นำลาตัวหนึ่ง บรรทุกทางเรือเข้ามายังพื้นที่นี้ ทว่าเมื่อนำมาถึงกลับไม่สามารถใช้ประโยชน์อันใดได้ ดังนั้นเขาจึงนำลาไปปล่อยไว้บนเขา
บนเขา เมื่อเสือมาพบลาเข้า ด้วยความที่ลาเป็นสัตว์ตัวโต ที่เสือไม่เคยเห็น ไม่รู้จัก จึงเกิดความเกรงขามและแอบอยู่ในพุ่มไม้เพื่อซุ่มดู จากนั้นแต่ละวัน จึงค่อยๆ ขยับเข้าไปดูใกล้ๆ ทีละนิดๆ ว่าเจ้าสัตว์ที่ตัวเล็กกว่าม้านิดเดียวตัวนี้มีพิษสงเช่นไร
วันหนึ่ง อยู่ๆ เจ้าลาก็แผดเสียงร้องออกมา ในครั้งแรกทำให้เสือตกใจกลัวเป็นอันมาก จึงวิ่งหนีออกไปไกล เพราะเข้าใจว่าลากำลังจะมากัดกินตน จากนั้นผ่านเวลาไปเรื่อยๆ เมื่อไม่มีอะไรเกิดขึ้น เสือก็ไปๆ มาๆ เพื่อสังเกตเจ้าลาตัวนี้ แล้วพบว่า ลา เป็นสัตว์ที่ไม่มีความสามารถอันใดเป็นพิเศษ จึงค่อยๆ คุ้นชินกับเสียงแผดร้องของมัน และได้ปรากฏตัวเข้าใกล้ลามากขึ้นเรื่อยๆ แต่กระนั้นเสียก็ยังไม่กล้าเปิดฉากโจมตีโดยตรง
เวลาผ่านไปอีก เสือเริ่มเข้าใกล้ลามากขึ้นทุกทีๆ จนกระทั่งเดินผ่าน และถึงกับกระทบถูกลาด้วยท่วงท่าสบายๆ ทำให้ลาไม่พอใจ จึงยกเท้าขึ้นดีดเสือ 1 ครั้ง เมื่อเห็นดังนั้น เสือกลับรู้สึกปรีดายิ่ง และสรุปได้ว่า “เจ้าสัตว์ตัวนี้ก็มีความสามารถเพียงเท่านี้เอง” เมื่อคิดสะระตะได้ดังนั้น จึงกระโจนเข้าขย้ำคอลาเคราะห์ร้าย แล้วกินเนื้อลาจนหมด จึงได้จากไป
แต่เดิม สำนวนนี้ใช้เปรียบเปรยถึงการไม่รู้สภาวะของศัตรูที่จะต้องสู้รบด้วย ทำให้ศัตรูดูน่ากลัวน่าเกรงขาม แต่หากกระจ่างแจ้งถึงจุดเด่นของศัตรูแล้ว ก็จะไม่มีอันใดน่ากลัว ปัจจุบัน สำนวนนี้ใช้เปรียบเปรยถึงคนที่พยายามอย่างถึงที่สุดแล้ว ไม่มีหนทางที่ดีกว่าแล้ว หรือคนที่มีข้อดีเพียงน้อยนิดและได้แสดงออกจนหมดสิ้นแล้ว นอกจากนี้ยังมักใช้สำนวนนี้เพื่อประชดประชันคนที่มีดีแต่เพียงรูปกายภายนอก แต่กลับไร้ความสามารถไร้มันสมอง
สำนวนนี้มักใช้ในตำแหน่งภาคประธาน(主语) หรือกรรม(宾语)
ตัวอย่างประโยค
现在他们不过是黔驴技穷，想求个活命罢了。
ตอนนี้พวกเขาก็เป็นเพียง ~ , ขอแค่มีชีวิตรอดต่อไปก็พอแล้ว
