ไชน่าเดลี่-หน่วยงานคลังสมองชั้นนำของจีนออกมาเตือนว่าภาวะสมองไหลของจีนเป็นผลเนื่องมาจากการย้ายถิ่นที่อยู่ขนานใหญ่
ชาวจีนที่มีความสามารถมากกว่า 3,000 คนได้ย้ายถิ่นฐานไปอาศัยในประเทศต่างๆและทำงานในภาคอุตสาหกรรมชั้นนำ รายงานดังกล่าวระบุในหนังสือปกน้ำเงินด้านสังคมและความมั่นคงโลกปี 2007 ซึ่งตีพิมพ์เมื่อเร็วๆนี้โดยบัณฑิตยสถานด้านสังคมศาสตร์แห่งชาติจีน
ตัวเลขดังกล่าวกำลังเพิ่มจำนวนขึ้นเนื่องจากในแต่ละปีมีบัณฑิตจบมหาวิทยาลัยที่ได้รับการฝึกฝนมาอย่างดีออกจากประเทศจีนปีละหลายหมื่นคน
สถิติของกระทรวงพิทักษ์สันติราษฎร์ชี้ เมื่อปีที่แล้วมีจำนวนนักศึกษาจีนที่เรียนอยู่ต่างประเทศตั้งแต่ปี 1980 ประมาณ 1 ล้านคน และ 58,000 คนในปี 2003 ซึ่งนักศึกษา 2 ใน 3 เลือกที่จะทำงานในต่างประเทศหลังจบการศึกษา นับเป็นสัดส่วนที่สูงกว่าประเทศอื่น และประเทศยอดนิยมคือ ยุโรป,อเมริกา และออสเตรเลีย
“นับเป็นความสูญเสียครั้งใหญ่ของจีน เพราะจีนได้ลงทุนไปมากกับผู้เชี่ยวชาญที่มีการศึกษาสูงเหล่านี้ ประเทศต้องการคนเหล่านี้อย่างมากแต่พวกเขากลับเดินทางไปทำงานยังต่างประเทศ”หลี่เสี่ยวหลี ผู้ประสานงานด้านรายงานกล่าว
แต่นักวิชาการบางรายกลับไม่ถือเป็นภาวะสมองไหลที่แท้จริง เพราะจีนมีผู้เชี่ยวชาญด้านวิชาชีพอยู่หลายล้านคน
หยางไข่จง นักเศรษฐศาสตร์ของมหาวิทยาลัยปักกิ่งกล่าวว่า “ จีนได้รับประโยชน์มหาศาลจากคนจีนที่อพยพไปอยู่ต่างถิ่นเหล่านี้ เพราะพวกเขาช่วยลดภาวะการแย่งงานในจีนและยังช่วยส่งเงินกลับมาอีก”
ตามรายงานของสหประชาชาติหรือยูเอ็นเมื่อเดือนมิถุนายนปี 2006 ระบุ ชาวจีนส่งเงินกลับประเทศถึง 20,000 ล้านหยวนต่อปี และสร้างผลประโยชน์ที่ใหญ่ที่สุดก้อนหนึ่งของโลกจากธุรกรรมการโอนเงิน
นอกจากนี้ผลศึกษาของธนาคารโลกเมื่อปี 2005 ยังชี้ว่า ผลจากการกระจายไปอยู่ต่างถิ่นของชาวจีน ซึ่งมีมากว่า 1 % ของประชากรในประเทศนั้น ช่วยเพิ่มปริมาณการค้าระหว่างประเทศจีนและประเทศต่างๆถึง 32-60%
อย่างไรก็ดี ผู้เชี่ยวชาญบางรายเช่น หยางไค่จงได้เรียกร้องให้รัฐบาลสร้างตลาดงานให้น่าสนใจ เพื่อดึงดูดกลุ่มผู้เชี่ยวชาญจีนที่จบจากต่างประเทศ ซึ่งขณะนี้รัฐบาลก็ได้ออกมาตรการสิทธิพิเศษแล้ว เช่นเงินกู้ดอกเบี้ยต่ำกับผู้ที่กลับจากต่างประเทศมาเริ่มงานใหม่ในจีน ทั้งนี้ชาวจีนที่เรียนจบจากต่างประเทศและกลับมาทำงานในจีนบ้านเกิดของตนมีมีจำนวนเพิ่มขึ้นเรื่อยๆเท่ากับ 30,000 ในปี 2005 ,25,000 ในปี 2004 และ 20,000 ในปี2003
ปัจจุบันมีชาวจีนแผ่นดินใหญ่ประมาณ 35 ล้านคนกระจัดกระจายอยู่ในประเทศและภูมิภาคต่างๆทั่วโลกมากกว่า 500 แห่ง ทำให้จีนกลายเป็นประเทศที่มีการย้ายถิ่นที่อยู่ไปยังนอกประเทศมากที่สุดในโลก.