ย้อนหลังไป ๓๐ ปี เมื่อ ค.ศ.๑๙๗๖ หรือ พ.ศ. ๒๕๑๙
ปีนั้น ตามปฏิทินจันทรคติของจีนมีถึง ๑๓ เดือน โดยมีเดือน ๘ พิเศษเพิ่มขึ้นมา ๑ เดือนระหว่างวันที่ ๒๔ กันยายน-๒๒ ตุลาคม ชาวจีนเรียกเดือนลักษณะนี้ 闰月 อวิ้นเยวี่ย rùn yuè ขออนุญาตใช้เป็นศัพท์ภาษาไทยว่า “ อธิกมาส ”และยินดีให้นำคำนี้ไปใช้ต่อโดยไม่สงวนลิขสิทธิ์
ตามสถิติที่ผ่านมาปีใดมีอธิกมาสเกิดขึ้น มักมีเหตุการณ์สำคัญที่ต้องจดจำอย่างไม่อาจลืมเลือนเกิดขึ้น ซึ่งไม่ใช่เกิดเฉพาะในประเทศจีนเท่านั้น ยังมีที่เกิดในประเทศต่างๆ ไปทั่วโลกด้วย ลองย้อนหลังดูว่าค.ศ.๑๙๗๖ มีเหตุการณ์น่าจดจำเกิดขึ้นอย่างไรบ้าง
๘ มกราคม นายกรัฐมนตรี 周恩来 โจวเอินหลาย Zhōu ēn lái ถึงแก่อสัญกรรม สิริอายุ ๗๘ ปี ประธานเหมา ผู้นำสูงสุดสั่งให้ รองนายกรัฐมนตรี 华国锋 หวากว๋อเฟิง Huá guó fēng เลื่อนขึ้นรักษาการนายกรัฐมนตรีโดยที่ไม่มีใครคาดหมาย
๑๒ มกราคม หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช นายกรัฐมนตรี ซึ่งเป็นนายกฯ ผู้มีสีสันมากมายน่าทึ่งหลายอย่างประกาศยุบสภาผู้แทนราษฎรและกำหนดให้มีการเลือกตั้งทั่วไปในวันที่ ๔ เมษายน
๔ กุมภาพันธ์ แผ่นดินไหวที่ประเทศกัวเตมาลา มีผู้เสียชีวิต ๒๓,๐๐๐ คน
๒๕ กุมภาพันธ์ แก๊ง ๔ คน 四人帮 ซื่อเหยินปาง sì rén bāng จัดชุมนุมใหญ่แสดงพลังเชลียร์ประธานเหมาระดมผู้คนจากหลายจังหวัดมีทั้งรถอีแต๋น ควายเหล็ก และควายจริงๆ มาร่วมขบวนโดยใช้เชือกจูงจมูกควายอย่างยาวเหยียดเพราะกลัวควายเข้ากรุงเป็นครั้งแรกแล้วจะหลงทางกลับเข้าคอกไม่ถูก
๘ มีนาคม ฝนดาวตก 陨石雨 อวิ่นสืออวี่ย์ yǔn shí yǔ จำนวนมากตกลงมาที่มณฑล 吉林 จี๋หลิน Jí lín หินอุกกาบาตก้อนใหญ่ที่สุดน้ำหนักถึง ๑,๗๗๐ กิโลกรัม ทำสถิติหนักกว่าก้อนเดิมซึ่งตกในสหรัฐอเมริกา ( ๑,๐๗๘ กิโลกรัม) ชาวจีนต่างเชื่อว่าเป็นลางร้ายซึ่งสวรรค์บอกเตือนภัย
๑ เมษายน ประชาชนจีนทุกหมู่เหล่าทยอยกันมาชุมนุมที่ลานจตุรัส 天安门เทียนอานเหมิน Tiān ān mén เพื่อร่วมไว้อาลัยอดีตนายกรัฐมนตรีโจวเอินหลาย เนื่องในเทศกาลชิงหมิง ( เช็งเม้ง) 清明节 ชิงหมิงเจี๋ย Qīng míng jié
๔ เมษายน เลือกตั้งทั่วไปของไทยปรากฏว่า หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช รักษาการนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยสอบตก ! ที่เขตดุสิต
๕ เมษายน การชุมนุมที่เทียนอานเหมินมีผู้ชุมนุมเพิ่มมากขึ้นถึงล้านคน ทำให้แก๊ง ๔ คนสั่งสลายการชุมนุมอย่างรุนแรง พร้อมทั้งมีคำสั่งปลด 邓小平 เติ้งเสี่ยวผิง Dèng xiǎo píng ออกจากทุกตำแหน่งทั้งทางพรรค ทางรัฐบาล ทางทหาร
๒๐ เมษายน หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช หัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ซึ่งเป็นพรรคที่มี ส.ส.ได้รับเลือกเข้ามามากที่สุด เข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีสมัยที่ ๓
๖ พฤษภาคม แผ่นดินไหวที่ประเทศอิตาลี มีผู้เสียชีวิตประมาณ ๑,๐๐๐ คน
๓-๔ กรกฎาคม หน่วยปฏิบัติการพิเศษกองทัพอากาศอิสราเอล บุกจู่โจมชิงตัวประกันได้สำเร็จที่สนามบิน Entebbe ประเทศ Uganda
๔ กรกฎาคม สหรัฐอเมริกาจัดงานฉลองวันชาติครบรอบ ๒๐๐ ปีอย่างมโหฬาร
๖ กรกฎาคม จอมพล 朱德 จูเต๋อ Zhū dé จอมพลหมายเลข ๑ ของจีนถึงแก่อสัญกรรม สิริอายุ ๙๐ ปี
๒๘ กรกฎาคม แผ่นดินไหวที่เมือง 唐山 ถังซาน Táng shān มีผู้เสียชีวิต๒๔๐,๐๐๐ คน
๙ กันยายน ประธานเหมา ถึงแก่อสัญกรรม สิริอายุ ๘๓ ปี
๑๙ กันยายน จอมพลถนอมบวชเป็นเณรที่สิงคโปร์ แล้วเข้าประเทศไทยบวชเป็นพระท่ามกลางเสียงประท้วงและชุมนุมขับไล่ของชาวไทยหลายหมู่เหล่า
๒๓ กันยายน หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช ลาออกจากนายกรัฐมนตรีเนื่องจากไม่อาจคุมสถานการณ์เรื่องจอมพลถนอมฯ ให้สงบ แต่สภาฯ มีมติให้กลับมารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีอีกเป็นสมัยที่ ๔ ในวันที่ ๒๕ กันยายนแต่ยังไม่ทันเข้าบริหารประเทศก็เกิดเหตุการณ์การปฏิรูปการปกครองแผ่นดินเมื่อวันที่ ๖ ตุลาคมท่ามกลางการเสียชีวิตและเลือดเนื้อของประชาชนจำนวนมาก ทำให้มีรัฐบาลหอยเข้ามาปกครองประเทศ
ปีนี้ ค.ศ.๒๐๐๖ หรือ พ .ศ.๒๕๔๙ มีอธิกมาสเกิดขึ้นอีกเป็นเดือน ๗ ระหว่างวันที่ ๒๔ สิงหาคม-๒๑ กรกฎาคม ตลอดปีจะมีอะไรเกิดขึ้นบ้าง ยังบอกไม่ได้ แต่ที่เกิดขึ้นแล้วในช่วงไตรมาสแรกก่อนข้อเขียนฉบับนี้ ท่านโปรดทบทวนดูเองว่ามีเหตุควรจดจำมากน้อยเพียงไร
บอกทิ้งท้ายว่า วันที่ ๒๙ มีนาคม นี้มีสุริยคราสเต็มดวงด้วยครับ
ปีนั้น ตามปฏิทินจันทรคติของจีนมีถึง ๑๓ เดือน โดยมีเดือน ๘ พิเศษเพิ่มขึ้นมา ๑ เดือนระหว่างวันที่ ๒๔ กันยายน-๒๒ ตุลาคม ชาวจีนเรียกเดือนลักษณะนี้ 闰月 อวิ้นเยวี่ย rùn yuè ขออนุญาตใช้เป็นศัพท์ภาษาไทยว่า “ อธิกมาส ”และยินดีให้นำคำนี้ไปใช้ต่อโดยไม่สงวนลิขสิทธิ์
ตามสถิติที่ผ่านมาปีใดมีอธิกมาสเกิดขึ้น มักมีเหตุการณ์สำคัญที่ต้องจดจำอย่างไม่อาจลืมเลือนเกิดขึ้น ซึ่งไม่ใช่เกิดเฉพาะในประเทศจีนเท่านั้น ยังมีที่เกิดในประเทศต่างๆ ไปทั่วโลกด้วย ลองย้อนหลังดูว่าค.ศ.๑๙๗๖ มีเหตุการณ์น่าจดจำเกิดขึ้นอย่างไรบ้าง
๘ มกราคม นายกรัฐมนตรี 周恩来 โจวเอินหลาย Zhōu ēn lái ถึงแก่อสัญกรรม สิริอายุ ๗๘ ปี ประธานเหมา ผู้นำสูงสุดสั่งให้ รองนายกรัฐมนตรี 华国锋 หวากว๋อเฟิง Huá guó fēng เลื่อนขึ้นรักษาการนายกรัฐมนตรีโดยที่ไม่มีใครคาดหมาย
๑๒ มกราคม หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช นายกรัฐมนตรี ซึ่งเป็นนายกฯ ผู้มีสีสันมากมายน่าทึ่งหลายอย่างประกาศยุบสภาผู้แทนราษฎรและกำหนดให้มีการเลือกตั้งทั่วไปในวันที่ ๔ เมษายน
๔ กุมภาพันธ์ แผ่นดินไหวที่ประเทศกัวเตมาลา มีผู้เสียชีวิต ๒๓,๐๐๐ คน
๒๕ กุมภาพันธ์ แก๊ง ๔ คน 四人帮 ซื่อเหยินปาง sì rén bāng จัดชุมนุมใหญ่แสดงพลังเชลียร์ประธานเหมาระดมผู้คนจากหลายจังหวัดมีทั้งรถอีแต๋น ควายเหล็ก และควายจริงๆ มาร่วมขบวนโดยใช้เชือกจูงจมูกควายอย่างยาวเหยียดเพราะกลัวควายเข้ากรุงเป็นครั้งแรกแล้วจะหลงทางกลับเข้าคอกไม่ถูก
๘ มีนาคม ฝนดาวตก 陨石雨 อวิ่นสืออวี่ย์ yǔn shí yǔ จำนวนมากตกลงมาที่มณฑล 吉林 จี๋หลิน Jí lín หินอุกกาบาตก้อนใหญ่ที่สุดน้ำหนักถึง ๑,๗๗๐ กิโลกรัม ทำสถิติหนักกว่าก้อนเดิมซึ่งตกในสหรัฐอเมริกา ( ๑,๐๗๘ กิโลกรัม) ชาวจีนต่างเชื่อว่าเป็นลางร้ายซึ่งสวรรค์บอกเตือนภัย
๑ เมษายน ประชาชนจีนทุกหมู่เหล่าทยอยกันมาชุมนุมที่ลานจตุรัส 天安门เทียนอานเหมิน Tiān ān mén เพื่อร่วมไว้อาลัยอดีตนายกรัฐมนตรีโจวเอินหลาย เนื่องในเทศกาลชิงหมิง ( เช็งเม้ง) 清明节 ชิงหมิงเจี๋ย Qīng míng jié
๔ เมษายน เลือกตั้งทั่วไปของไทยปรากฏว่า หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช รักษาการนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยสอบตก ! ที่เขตดุสิต
๕ เมษายน การชุมนุมที่เทียนอานเหมินมีผู้ชุมนุมเพิ่มมากขึ้นถึงล้านคน ทำให้แก๊ง ๔ คนสั่งสลายการชุมนุมอย่างรุนแรง พร้อมทั้งมีคำสั่งปลด 邓小平 เติ้งเสี่ยวผิง Dèng xiǎo píng ออกจากทุกตำแหน่งทั้งทางพรรค ทางรัฐบาล ทางทหาร
๒๐ เมษายน หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช หัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ซึ่งเป็นพรรคที่มี ส.ส.ได้รับเลือกเข้ามามากที่สุด เข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีสมัยที่ ๓
๖ พฤษภาคม แผ่นดินไหวที่ประเทศอิตาลี มีผู้เสียชีวิตประมาณ ๑,๐๐๐ คน
๓-๔ กรกฎาคม หน่วยปฏิบัติการพิเศษกองทัพอากาศอิสราเอล บุกจู่โจมชิงตัวประกันได้สำเร็จที่สนามบิน Entebbe ประเทศ Uganda
๔ กรกฎาคม สหรัฐอเมริกาจัดงานฉลองวันชาติครบรอบ ๒๐๐ ปีอย่างมโหฬาร
๖ กรกฎาคม จอมพล 朱德 จูเต๋อ Zhū dé จอมพลหมายเลข ๑ ของจีนถึงแก่อสัญกรรม สิริอายุ ๙๐ ปี
๒๘ กรกฎาคม แผ่นดินไหวที่เมือง 唐山 ถังซาน Táng shān มีผู้เสียชีวิต๒๔๐,๐๐๐ คน
๙ กันยายน ประธานเหมา ถึงแก่อสัญกรรม สิริอายุ ๘๓ ปี
๑๙ กันยายน จอมพลถนอมบวชเป็นเณรที่สิงคโปร์ แล้วเข้าประเทศไทยบวชเป็นพระท่ามกลางเสียงประท้วงและชุมนุมขับไล่ของชาวไทยหลายหมู่เหล่า
๒๓ กันยายน หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช ลาออกจากนายกรัฐมนตรีเนื่องจากไม่อาจคุมสถานการณ์เรื่องจอมพลถนอมฯ ให้สงบ แต่สภาฯ มีมติให้กลับมารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีอีกเป็นสมัยที่ ๔ ในวันที่ ๒๕ กันยายนแต่ยังไม่ทันเข้าบริหารประเทศก็เกิดเหตุการณ์การปฏิรูปการปกครองแผ่นดินเมื่อวันที่ ๖ ตุลาคมท่ามกลางการเสียชีวิตและเลือดเนื้อของประชาชนจำนวนมาก ทำให้มีรัฐบาลหอยเข้ามาปกครองประเทศ
ปีนี้ ค.ศ.๒๐๐๖ หรือ พ .ศ.๒๕๔๙ มีอธิกมาสเกิดขึ้นอีกเป็นเดือน ๗ ระหว่างวันที่ ๒๔ สิงหาคม-๒๑ กรกฎาคม ตลอดปีจะมีอะไรเกิดขึ้นบ้าง ยังบอกไม่ได้ แต่ที่เกิดขึ้นแล้วในช่วงไตรมาสแรกก่อนข้อเขียนฉบับนี้ ท่านโปรดทบทวนดูเองว่ามีเหตุควรจดจำมากน้อยเพียงไร
บอกทิ้งท้ายว่า วันที่ ๒๙ มีนาคม นี้มีสุริยคราสเต็มดวงด้วยครับ