Songs of Love, Poems of Sadness; The Erotic Verse of the Sixth Dalai Lama เป็นชื่อหนังสือรวมบทกวีอีโรติกผลงานแปลของพอล วิลเลียม และการที่บทกวีชุดนี้เป็นที่จับตามอง ก็เพราะมันเป็นผลงานการประพันธ์ของ ชังหยังเจียฉั้ว (Tsangyang Gyatso) หรือองค์ดาไล ลามะ ที่ 6 แห่งทิเบต ซึ่งสะท้อนตัวตนแบบ “เพลย์บอย” ของผู้นำซึ่งเป็นปมประวัติศาสตร์ศาสนาทิเบต
“ชังหยังเจียฉั้ว” ได้รับการสถาปนาเป็นองค์ดาไล ลามะ ที่ 6 ปกครองทิเบตในปี 1697 ขณะที่ท่านอายุมากถึง 14 ปีแล้ว ก่อนหน้านี้ท่านใช้ชีวิตอย่างอิสระเสรี เมื่อขึ้นมารับตำแหน่งผู้นำทางจิตวิญญาณและทางการเมืองจึงเลี่ยงไม่ได้ที่จะรู้สึกเบื่อหน่ายกับกฎระเบียบที่เข้มงวดภายในราชสำนัก และมักต่อต้านกฎเกณฑ์ของคณะสงฆ์อยู่เสมอ
ในยุคสมัยของท่านมีการแก่งแย่งช่วงชิงอำนาจกันอยู่ภายในราชสำนัก แต่ชังหยังเจียฉั้ว ซึ่งมีนิสัยเรียบง่ายและด้วยความไม่ได้ใส่ใจจึงไม่รับรู้ถึงความขัดแย้งภายในที่เกิดขึ้น นอกจากนี้ การดำเนินชีวิตอย่างอิสระของท่านผิดกับองค์ดาไล ลามะ องค์ก่อนหน้า ทำให้หลายฝ่ายตั้งข้อสงสัยว่าท่านอาจไม่ใช่องค์จุติขององค์ดาไล ลามะ ที่ 5
เนื่องจากสถานการณ์ทางการเมืองที่อ่อนแอ ทิเบตถูกรุกรานโดยทหารมองโกล และได้ขับไล่ท่านออกจากทิเบต ชังหยังเจียฉั้วได้หายสาบสูญไประหว่างทางในแถบเมืองหลี่ถัง มณฑลชิงไห่ ทางตะวันตกเฉียงเหนือของจีน แต่ที่เชื่อกันมากคือท่านถูกฆาตกรรมโดยทหารมองโกล เมื่อท่านอายุเพียง 24 ปีเท่านั้น
วิลเลียมส์ ผู้แปลบทประพันธ์ของชังหยังเจียฉั้ว เล่าว่าองค์ดาไล ลามะ ที่ 6 เป็นผู้ที่แสวงหาความรักและอิสระ ไม่ยินยอมมีชีวิตอย่างจำกัดในราชสำนัก ท่านมักแต่งตัวเป็นฆราวาสแอบหนีออกมานอกวังโปตาลาในยามค่ำคืน คลุกอยู่ในโรงเหล้า หรือพบกับคนรัก แต่เนื่องจากฐานะของท่านได้กำหนดชะตาชีวิตไว้แล้วว่าไม่สามารถแต่งงานได้ ท่านจึงต้องสูญเสียคนรักไป อารมณ์ความรู้สึกที่ถูกกดดันและกลัดกลุ้มได้ถ่ายทอดออกมาในบทกวีของท่าน
วิลเลียมส์กล่าวว่า ผลงานของชังหยังเจียฉั้วมักแสดงออกถึงความเจ็บปวดและความพึงพอใจที่เกิดขึ้นในจิตใจมนุษย์ พร้อมเน้นว่า “นี่เป็นหนุ่มน้อยคนหนึ่งที่เรากำลังพูดถึง และเขามีนิสัยเช่นเดียวกันกับวัยรุ่นทั่วไป เขาไม่ได้ทำในสิ่งที่เขากล่าว เขาไม่เข้าร่วมพิธีที่เขาสนับสนุนให้คนอื่นเข้าร่วม แต่วิกฤตที่แท้จริงเกิดขึ้นเมื่อเขาอายุ 19 ปี และต้องให้ปฏิญาณทางศาสนาเป็นครั้งสุดท้าย ซึ่งเขาปฏิเสธอย่างง่ายดาย แม้ว่าจะเป็นเหตุการณ์ที่ไม่เกิดขึ้นบ่อยครั้ง แต่ที่ร้ายยิ่งไปกว่านั้น เขาหันหลังให้กับคำปฏิญาณทั้งหมดที่เขาเคยให้ไว้”
นอกจากนี้ วิลเลียมส์ยังเปิดเผยว่า บทกวีของชังหยังเจียฉั้วได้เอ่ยถึงหญิงสาวหลายคนที่เขามีความสัมพันธ์ด้วย ตั้งแต่หญิงงามเมืองจนถึงหญิงบริการในตลาด และบ่อยครั้งที่เนื้อหาของบทกวีขัดแย้งกับตัวของเขา ขณะที่เขาตระหนักในหน้าที่ แต่ความปรารถนาใน “ความพึงพอใจและความสะดวกสบาย” เข้มแข็งกว่า
ในตอนหนึ่ง เขาได้บรรยายว่าเขาสวมชุดคลุมสีฟ้าและไว้ผมยาว เขาใช้ชีวิตเยี่ยงปุถุชนคนธรรมดา ใช้เวลาแต่ละวันฝึกยิงธนูกับเพื่อนที่หลังวังโปตาลา ก่อนที่จะออกไปเที่ยวเมืองลาซาในตอนเย็น วิลเลียมส์กล่าวว่าเขาจะใช้ชีวิตกลางคืนด้วยการดื่มเหล้าและร้องเพลงรักในร้านเหล้า
ความประพฤติของท่านไม่เพียงบ่อนทำลายฐานะทางการเมือง และสร้างหายนะให้กับทิเบตจากการรุกรานของมองโกลเท่านั้น แต่ยังเป็นการสั่นคลอนความเชื่อที่ว่าท่านเป็นองค์จุติขององค์ดาไล ลามะ ที่ 5 ด้วย
ขณะที่บรรพบุรษของท่านเป็นผู้นำทางการเมืองที่เข้มแข็ง และมีสติปัญญาสูงส่ง จนกลายมาเป็นดาไล ลามะองค์แรก ที่ถูกยอมรับว่าเป็นผู้นำทางจิตวิญญาณและทางการเมืองชั่วกัลปาวสานของดินแดนหลังคาโลก แต่การกระทำของดาไล ลามะ องค์ที่ 6 กลับแตกต่างไปจากที่ประชาชนคาดหวัง
อย่างไรเสีย องค์ดาไล ลามะ ที่ 6 ได้รับการยกย่องว่าเป็นกวีผู้ยิ่งใหญ่ บทประพันธ์ของท่านถูกกล่าวขานว่ามีความบริสุทธิ์ที่สุดและสวยงามที่สุด นอกจากคำกลอน ท่านยังแต่งเพลงไว้หลายเพลง ซึ่งยังคงร้องอยู่ในทิเบตจนถึงทุกวันนี้
“ชังหยังเจียฉั้ว” ได้รับการสถาปนาเป็นองค์ดาไล ลามะ ที่ 6 ปกครองทิเบตในปี 1697 ขณะที่ท่านอายุมากถึง 14 ปีแล้ว ก่อนหน้านี้ท่านใช้ชีวิตอย่างอิสระเสรี เมื่อขึ้นมารับตำแหน่งผู้นำทางจิตวิญญาณและทางการเมืองจึงเลี่ยงไม่ได้ที่จะรู้สึกเบื่อหน่ายกับกฎระเบียบที่เข้มงวดภายในราชสำนัก และมักต่อต้านกฎเกณฑ์ของคณะสงฆ์อยู่เสมอ
ในยุคสมัยของท่านมีการแก่งแย่งช่วงชิงอำนาจกันอยู่ภายในราชสำนัก แต่ชังหยังเจียฉั้ว ซึ่งมีนิสัยเรียบง่ายและด้วยความไม่ได้ใส่ใจจึงไม่รับรู้ถึงความขัดแย้งภายในที่เกิดขึ้น นอกจากนี้ การดำเนินชีวิตอย่างอิสระของท่านผิดกับองค์ดาไล ลามะ องค์ก่อนหน้า ทำให้หลายฝ่ายตั้งข้อสงสัยว่าท่านอาจไม่ใช่องค์จุติขององค์ดาไล ลามะ ที่ 5
เนื่องจากสถานการณ์ทางการเมืองที่อ่อนแอ ทิเบตถูกรุกรานโดยทหารมองโกล และได้ขับไล่ท่านออกจากทิเบต ชังหยังเจียฉั้วได้หายสาบสูญไประหว่างทางในแถบเมืองหลี่ถัง มณฑลชิงไห่ ทางตะวันตกเฉียงเหนือของจีน แต่ที่เชื่อกันมากคือท่านถูกฆาตกรรมโดยทหารมองโกล เมื่อท่านอายุเพียง 24 ปีเท่านั้น
วิลเลียมส์ ผู้แปลบทประพันธ์ของชังหยังเจียฉั้ว เล่าว่าองค์ดาไล ลามะ ที่ 6 เป็นผู้ที่แสวงหาความรักและอิสระ ไม่ยินยอมมีชีวิตอย่างจำกัดในราชสำนัก ท่านมักแต่งตัวเป็นฆราวาสแอบหนีออกมานอกวังโปตาลาในยามค่ำคืน คลุกอยู่ในโรงเหล้า หรือพบกับคนรัก แต่เนื่องจากฐานะของท่านได้กำหนดชะตาชีวิตไว้แล้วว่าไม่สามารถแต่งงานได้ ท่านจึงต้องสูญเสียคนรักไป อารมณ์ความรู้สึกที่ถูกกดดันและกลัดกลุ้มได้ถ่ายทอดออกมาในบทกวีของท่าน
วิลเลียมส์กล่าวว่า ผลงานของชังหยังเจียฉั้วมักแสดงออกถึงความเจ็บปวดและความพึงพอใจที่เกิดขึ้นในจิตใจมนุษย์ พร้อมเน้นว่า “นี่เป็นหนุ่มน้อยคนหนึ่งที่เรากำลังพูดถึง และเขามีนิสัยเช่นเดียวกันกับวัยรุ่นทั่วไป เขาไม่ได้ทำในสิ่งที่เขากล่าว เขาไม่เข้าร่วมพิธีที่เขาสนับสนุนให้คนอื่นเข้าร่วม แต่วิกฤตที่แท้จริงเกิดขึ้นเมื่อเขาอายุ 19 ปี และต้องให้ปฏิญาณทางศาสนาเป็นครั้งสุดท้าย ซึ่งเขาปฏิเสธอย่างง่ายดาย แม้ว่าจะเป็นเหตุการณ์ที่ไม่เกิดขึ้นบ่อยครั้ง แต่ที่ร้ายยิ่งไปกว่านั้น เขาหันหลังให้กับคำปฏิญาณทั้งหมดที่เขาเคยให้ไว้”
นอกจากนี้ วิลเลียมส์ยังเปิดเผยว่า บทกวีของชังหยังเจียฉั้วได้เอ่ยถึงหญิงสาวหลายคนที่เขามีความสัมพันธ์ด้วย ตั้งแต่หญิงงามเมืองจนถึงหญิงบริการในตลาด และบ่อยครั้งที่เนื้อหาของบทกวีขัดแย้งกับตัวของเขา ขณะที่เขาตระหนักในหน้าที่ แต่ความปรารถนาใน “ความพึงพอใจและความสะดวกสบาย” เข้มแข็งกว่า
ในตอนหนึ่ง เขาได้บรรยายว่าเขาสวมชุดคลุมสีฟ้าและไว้ผมยาว เขาใช้ชีวิตเยี่ยงปุถุชนคนธรรมดา ใช้เวลาแต่ละวันฝึกยิงธนูกับเพื่อนที่หลังวังโปตาลา ก่อนที่จะออกไปเที่ยวเมืองลาซาในตอนเย็น วิลเลียมส์กล่าวว่าเขาจะใช้ชีวิตกลางคืนด้วยการดื่มเหล้าและร้องเพลงรักในร้านเหล้า
ความประพฤติของท่านไม่เพียงบ่อนทำลายฐานะทางการเมือง และสร้างหายนะให้กับทิเบตจากการรุกรานของมองโกลเท่านั้น แต่ยังเป็นการสั่นคลอนความเชื่อที่ว่าท่านเป็นองค์จุติขององค์ดาไล ลามะ ที่ 5 ด้วย
ขณะที่บรรพบุรษของท่านเป็นผู้นำทางการเมืองที่เข้มแข็ง และมีสติปัญญาสูงส่ง จนกลายมาเป็นดาไล ลามะองค์แรก ที่ถูกยอมรับว่าเป็นผู้นำทางจิตวิญญาณและทางการเมืองชั่วกัลปาวสานของดินแดนหลังคาโลก แต่การกระทำของดาไล ลามะ องค์ที่ 6 กลับแตกต่างไปจากที่ประชาชนคาดหวัง
อย่างไรเสีย องค์ดาไล ลามะ ที่ 6 ได้รับการยกย่องว่าเป็นกวีผู้ยิ่งใหญ่ บทประพันธ์ของท่านถูกกล่าวขานว่ามีความบริสุทธิ์ที่สุดและสวยงามที่สุด นอกจากคำกลอน ท่านยังแต่งเพลงไว้หลายเพลง ซึ่งยังคงร้องอยู่ในทิเบตจนถึงทุกวันนี้
