ทำอย่างไรจึงจะเข้าใจจีน ?
ผมเชื่อว่าแฟนหน้า “จีนวันนี้” คงมีความต้องการที่จะ”เข้าใจจีน” จึงได้ติดตามอ่านทุกวัน
กล่าวถึง “ความเข้าใจ” มันก็มีหลายระดับ แตกต่างกันไปตามภูมิหลังที่แต่ละคนสะสมมา แตกต่างกันไปตามสาขาความรู้ที่แต่ละคนชอบ
ผมเองไม่ค่อยสบายใจนัก เวลาคนแนะนำกล่าวถึงตัวผมว่าเป็นผู้เชี่ยวชาญเรื่องจีน เพราะความจริงผมรู้เรื่องเกี่ยวกับจีนเพียงบางเรื่องเท่านั้น
ไม่มีใครจะรู้ไปได้ทุกเรื่องหรอกครับ
และแม้แต่ความรู้สาขาหนึ่ง ก็ไม่ใช่ว่าจะรู้จะเข้าใจได้ทั้งหมด
ครั้งหนึ่งมีการพบปะกันในหมู่นักประวัติศาสตร์ไทยกับฝรั่ง มีผู้แนะนำผมกับนักวิชาการฝรั่งว่า ผมเป็นนักประวัติศาสตร์จีน ฝรั่งนั้นถามผมว่า “ราชวงศ์ไหน”
อย่างนี้เป็นของจริงครับ คือเขารู้ว่าความเชี่ยวชาญนั้นมันมีกรอบ จีนมีประวัติศาสตร์ 5 พันปี ไม่ใช่ว่าผมจะเชี่ยวชาญรอบรู้ประวัติศาสตร์ไปหมดทั้ง 5 พันปี
ผมตอบความจริงเขาไปว่า ผมสนใจยุคเลียดก๊ก ก็เป็นอันว่าเขาเข้าใจ รู้ทางกันแล้วว่าผมสนใจอะไร
ความสนใจเรื่องจีนของผม มันก็เป็นไปตามแนวที่ผมสนใจอะไรๆ ของไทยนี่แหละครับ เพราะผมเพิ่งมาร่ำเรียนภาษาจีนเอาเมื่อผมอายุได้ 23-24 ปี บุคลิก นิสัยใจคอ รสนิยม ความสนใจ ชื่นชอบ รังเกียจ ฯลฯ มันก่อรูปลงตัวไปนานแล้ว
ความสนใจค้นคว้าอะไรเกี่ยวกับจีน จึงตรงกับเรื่องที่ผมสนใจค้นคว้าเรื่องของไทย ได้แก่ วรรณคดี ประวัติศาสตร์ ปรัชญา เรื่องความเป็นมาของชนเผ่าไท สรุปแล้ว คือเรื่องศิลปะ วัฒนธรรมส่วนใหญ่นั่นเอง
ถ้าหากถามผมเรื่องกฎบัตรกฎหมายของจีน ผมไม่รู้เรื่อง ไม่เคยสนใจอ่านกฎหมายจีนเลย
แต่ท่านที่สนใจจะทำธุรกิจกับจีน ท่านต้องรู้กฎหมายจีนให้ดีด้วย มิฉะนั้นจะเสียเปรียบเสียทีเขา
แน่นอนละครับว่า ท่านที่สนใจจะทำธุรกิจกับจีน ต้องมีความรู้เรื่องการตลาด การบริหาร กฎหมาย บัญชี แต่ความรู้ด้านที่มักถูกมองข้ามไป ทั้งที่ เป็นเรื่องสำคัญที่สุดคือ ความรู้ด้านวัฒนธรรมคำว่า “เข้าใจจีน” ของผมก็เน้นความหมายว่า เข้าใจวัฒนธรรมจีน
การเข้าใจวัฒนธรรม มันจะมีความหมายอะไรกับธุรกิจ !
ผมว่ามันมีความหมายมากนะครับ
อาจจะกล่าวได้ว่ามีความหมายชี้ขาดเลยทีเดียว
มีนักค้าเงินคนหนึ่ง ชื่ออะไรอย่าไปสนใจเลย เขาเป็นลูกน้องคนสำคัญของจอร์จ โซรอส ซึ่งมีส่วนในการโจมตีค่าเงินปอนด์ของอังกฤษจนธนาคารกลางของอังกฤษพ่ายแพ้ต่อกลุ่มจอร์จ โซรอส
นายคนนี้มีภูมิหลังระดับปริญญาโทสาขา ศาสนาเปรียบเทียบ แต่ก็ทำการค้าเงินตราได้ประสบความสำเร็จ ร่ำรวยมาก
เขาบอกว่าเนื่องจากเขาเรียนรู้วัฒนธรรมของชนทั่วโลก จากการร่ำเรียนสาขาศาสนาเปรียบเทียบ มันทำให้เขาเดาใจคนทุกชาติได้ว่าจะเล่นหุ้น เล่นค้าเงินกันแนวใด คือรู้ว่าคนแต่ละชาติ ที่มีวัฒนธรรมต่างกันนั้น มีวิธีคิดอย่างไร
เล่าอีกสักตัวอย่างเพิ่ม เรื่องนี้เป็นเรื่องจริงที่เกิดขึ้นในมณฑลกวางตุ้ง บุหรี่ฝรั่งสองยี่ห้อ เข้าไปแข่งขันในกวางตุ้งคือยี่ห้อมาร์โบโรกับวินสตัน ต่างก็คิดชื่อภาษาจีนให้ไพเราะ ฟังติดหูและมีความหมายดี การออกเสียงชื่อยี่ห้อบุหรี่นั้น เขาคงจะคำนึงแต่แต่สำเนียงจีนกลางเท่านั้น ไม่ได้ตรวจสอบว่าภาษาจีนถิ่นอื่นจะออกเสียงอย่างไรและมีความหมายอย่างไร
ปรากฏว่าชื่อจีนที่บุหรี่วินสตันเลือกใช้นั้น เมื่อออกเสียงสำเนียงกวางตุ้ง มันไปพ้องเสียงกับคำที่มีความหมายว่า “ตายห่า” คนในกวางตุ้งจึงไม่สูบบุหรี่วินสตัน
บุหรี่มาร์ลโบโร เอาชนะวินสตันอย่างเด็ดขาดในกวางตุ้ง เพราะวินสตันขาดความรู้ ความเฉลียวใจในวัฒนธรรมด้านภาษา
ไม่ว่าจะเข้าใจจีนด้านธุรกิจหรือการเมือง ผมก็เห็นว่าต้องเข้าใจเรื่องวัฒนธรรมเป็นพื้นฐานมาก่อน
คอลัมน์ในหน้า “ จีนวันนี้ “ มีความหลากหลายรอบด้านพอสมควรดีแล้ว ทางผู้ควบคุมหน้าเคยปรารภกับผมว่าอยากให้ผมเขียนเรื่องวัฒนธรรม ซึ่งเดิมก็เป็นความปรารถนาของผมอยู่แล้ว ดังนั้น ตั้งแต่ฉบับพุธหน้าเป็นต้นไป ผมจะเล่าอะไรๆ สนุกๆ เกี่ยวกับวัฒนธรรมจีนต่อเนื่องกันไปเป็นชุดเลย
สำหรับสัปดาห์นี้ ถือว่าเกริ่นนำบอกกล่าวกันนิดหน่อยก่อน พบกันพุธหน้าครับ.
ผมเชื่อว่าแฟนหน้า “จีนวันนี้” คงมีความต้องการที่จะ”เข้าใจจีน” จึงได้ติดตามอ่านทุกวัน
กล่าวถึง “ความเข้าใจ” มันก็มีหลายระดับ แตกต่างกันไปตามภูมิหลังที่แต่ละคนสะสมมา แตกต่างกันไปตามสาขาความรู้ที่แต่ละคนชอบ
ผมเองไม่ค่อยสบายใจนัก เวลาคนแนะนำกล่าวถึงตัวผมว่าเป็นผู้เชี่ยวชาญเรื่องจีน เพราะความจริงผมรู้เรื่องเกี่ยวกับจีนเพียงบางเรื่องเท่านั้น
ไม่มีใครจะรู้ไปได้ทุกเรื่องหรอกครับ
และแม้แต่ความรู้สาขาหนึ่ง ก็ไม่ใช่ว่าจะรู้จะเข้าใจได้ทั้งหมด
ครั้งหนึ่งมีการพบปะกันในหมู่นักประวัติศาสตร์ไทยกับฝรั่ง มีผู้แนะนำผมกับนักวิชาการฝรั่งว่า ผมเป็นนักประวัติศาสตร์จีน ฝรั่งนั้นถามผมว่า “ราชวงศ์ไหน”
อย่างนี้เป็นของจริงครับ คือเขารู้ว่าความเชี่ยวชาญนั้นมันมีกรอบ จีนมีประวัติศาสตร์ 5 พันปี ไม่ใช่ว่าผมจะเชี่ยวชาญรอบรู้ประวัติศาสตร์ไปหมดทั้ง 5 พันปี
ผมตอบความจริงเขาไปว่า ผมสนใจยุคเลียดก๊ก ก็เป็นอันว่าเขาเข้าใจ รู้ทางกันแล้วว่าผมสนใจอะไร
ความสนใจเรื่องจีนของผม มันก็เป็นไปตามแนวที่ผมสนใจอะไรๆ ของไทยนี่แหละครับ เพราะผมเพิ่งมาร่ำเรียนภาษาจีนเอาเมื่อผมอายุได้ 23-24 ปี บุคลิก นิสัยใจคอ รสนิยม ความสนใจ ชื่นชอบ รังเกียจ ฯลฯ มันก่อรูปลงตัวไปนานแล้ว
ความสนใจค้นคว้าอะไรเกี่ยวกับจีน จึงตรงกับเรื่องที่ผมสนใจค้นคว้าเรื่องของไทย ได้แก่ วรรณคดี ประวัติศาสตร์ ปรัชญา เรื่องความเป็นมาของชนเผ่าไท สรุปแล้ว คือเรื่องศิลปะ วัฒนธรรมส่วนใหญ่นั่นเอง
ถ้าหากถามผมเรื่องกฎบัตรกฎหมายของจีน ผมไม่รู้เรื่อง ไม่เคยสนใจอ่านกฎหมายจีนเลย
แต่ท่านที่สนใจจะทำธุรกิจกับจีน ท่านต้องรู้กฎหมายจีนให้ดีด้วย มิฉะนั้นจะเสียเปรียบเสียทีเขา
แน่นอนละครับว่า ท่านที่สนใจจะทำธุรกิจกับจีน ต้องมีความรู้เรื่องการตลาด การบริหาร กฎหมาย บัญชี แต่ความรู้ด้านที่มักถูกมองข้ามไป ทั้งที่ เป็นเรื่องสำคัญที่สุดคือ ความรู้ด้านวัฒนธรรมคำว่า “เข้าใจจีน” ของผมก็เน้นความหมายว่า เข้าใจวัฒนธรรมจีน
การเข้าใจวัฒนธรรม มันจะมีความหมายอะไรกับธุรกิจ !
ผมว่ามันมีความหมายมากนะครับ
อาจจะกล่าวได้ว่ามีความหมายชี้ขาดเลยทีเดียว
มีนักค้าเงินคนหนึ่ง ชื่ออะไรอย่าไปสนใจเลย เขาเป็นลูกน้องคนสำคัญของจอร์จ โซรอส ซึ่งมีส่วนในการโจมตีค่าเงินปอนด์ของอังกฤษจนธนาคารกลางของอังกฤษพ่ายแพ้ต่อกลุ่มจอร์จ โซรอส
นายคนนี้มีภูมิหลังระดับปริญญาโทสาขา ศาสนาเปรียบเทียบ แต่ก็ทำการค้าเงินตราได้ประสบความสำเร็จ ร่ำรวยมาก
เขาบอกว่าเนื่องจากเขาเรียนรู้วัฒนธรรมของชนทั่วโลก จากการร่ำเรียนสาขาศาสนาเปรียบเทียบ มันทำให้เขาเดาใจคนทุกชาติได้ว่าจะเล่นหุ้น เล่นค้าเงินกันแนวใด คือรู้ว่าคนแต่ละชาติ ที่มีวัฒนธรรมต่างกันนั้น มีวิธีคิดอย่างไร
เล่าอีกสักตัวอย่างเพิ่ม เรื่องนี้เป็นเรื่องจริงที่เกิดขึ้นในมณฑลกวางตุ้ง บุหรี่ฝรั่งสองยี่ห้อ เข้าไปแข่งขันในกวางตุ้งคือยี่ห้อมาร์โบโรกับวินสตัน ต่างก็คิดชื่อภาษาจีนให้ไพเราะ ฟังติดหูและมีความหมายดี การออกเสียงชื่อยี่ห้อบุหรี่นั้น เขาคงจะคำนึงแต่แต่สำเนียงจีนกลางเท่านั้น ไม่ได้ตรวจสอบว่าภาษาจีนถิ่นอื่นจะออกเสียงอย่างไรและมีความหมายอย่างไร
ปรากฏว่าชื่อจีนที่บุหรี่วินสตันเลือกใช้นั้น เมื่อออกเสียงสำเนียงกวางตุ้ง มันไปพ้องเสียงกับคำที่มีความหมายว่า “ตายห่า” คนในกวางตุ้งจึงไม่สูบบุหรี่วินสตัน
บุหรี่มาร์ลโบโร เอาชนะวินสตันอย่างเด็ดขาดในกวางตุ้ง เพราะวินสตันขาดความรู้ ความเฉลียวใจในวัฒนธรรมด้านภาษา
ไม่ว่าจะเข้าใจจีนด้านธุรกิจหรือการเมือง ผมก็เห็นว่าต้องเข้าใจเรื่องวัฒนธรรมเป็นพื้นฐานมาก่อน
คอลัมน์ในหน้า “ จีนวันนี้ “ มีความหลากหลายรอบด้านพอสมควรดีแล้ว ทางผู้ควบคุมหน้าเคยปรารภกับผมว่าอยากให้ผมเขียนเรื่องวัฒนธรรม ซึ่งเดิมก็เป็นความปรารถนาของผมอยู่แล้ว ดังนั้น ตั้งแต่ฉบับพุธหน้าเป็นต้นไป ผมจะเล่าอะไรๆ สนุกๆ เกี่ยวกับวัฒนธรรมจีนต่อเนื่องกันไปเป็นชุดเลย
สำหรับสัปดาห์นี้ ถือว่าเกริ่นนำบอกกล่าวกันนิดหน่อยก่อน พบกันพุธหน้าครับ.