จะดีแค่ไหนถ้าเราสามารถเดินทางไปที่ไหนในโลกก็ได้ โดยไม่ต้องมีพาสปอร์ต หรือหนังสือเดินทาง ในชีวิตจริงมีเพียง 3 คนเท่านั้น ที่ได้รับอภิสิทธิ์ และสามารถเดินทางไปประเทศไหนก็ได้ โดยไม่ต้องพกพาหรือถือหนังสือเดินทางติดตัว
หนึ่งในจำนวนนั้นคือ สมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3 แห่งสหราชอาณาจักร ตามข้อมูลในเว็บไซต์ชนชั้นสูงของอังกฤษ มีการกล่าวถึง “สมเด็จพระราชินี” ด้วย ซึ่งกฎเดียวกันนี้ใช้กับสมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3 ที่ระบุว่า เนื่องจากหนังสือเดินทางอังกฤษออกในพระนามของสมเด็จพระราชินี ดังนั้น พระราชินีจึงไม่จำเป็นต้องถือหนังสือเดินทาง
ส่วนสมาชิกราชวงศ์พระองค์อื่นๆ จะต้องมีหนังสือเดินทางติดกระเป๋าเมื่อเสด็จออกนอกราชอาณาจักร และเพื่อให้กษัตริย์ทรงสามารถเสด็จข้ามพรมแดนได้อย่างสะดวกสบาย รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศ จึงดำเนินการให้พระองค์เสด็จได้อย่างอิสระโดยไม่ต้องขอวีซ่า รวมถึงต้องได้รับการอำนวยความสะดวกและการอารักขาที่จำเป็น
แต่กฎนี้ไม่ได้ใช้กับกษัตริย์ทุกพระองค์ในโลกนี้ ตัวอย่างเช่น สมเด็จพระราชินีมักซิมาแห่งเนเธอร์แลนด์นั้น ทรงมีหนังสือเดินทางถึง 2 เล่ม เล่มหนึ่งสัญชาติอาร์เจนตินา และอีกเล่มสัญชาติเนเธอร์แลนด์ เนื่องจากพระองค์ประสูติที่อาร์เจนตินา และยังมีประมุขราชวงศ์อีก 2 พระองค์ ที่ได้รับอนุญาตให้เสด็จไปยังที่ต่างๆ ได้โดยไม่ต้องใช้หนังสือเดินทาง นั่นคือ จักรพรรดิและจักรพรรดินีแห่งญี่ปุ่น ซึ่งประเด็นนี้ รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศของญี่ปุ่น ดำเนินการมาตั้งแต่ทศวรรษ 1970 ในเวลานั้น มีกำหนดการเสด็จประพาสต่างประเทศอย่างเป็นทางการครั้งแรกของจักรพรรดิฮิโรฮิโตะ ซึ่งจะเสด็จไปยังลอนดอน ปารีส และบอนน์ จึงเกิดคำถามว่า จริงๆ แล้ว “เทนโนะ” (จักรพรรดิ) ต้องมีหนังสือเดินทางด้วยหรือ? ท้ายที่สุดแล้วกระทรวงการต่างประเทศของญี่ปุ่น ได้นำกรณีของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 มาเป็นตัวอย่าง ซึ่งในตอนนั้น พระราชินีอังกฤษก็ทรงไม่จำเป็นต้องมีหนังสือเดินทางเหมือนกัน
แต่ในญี่ปุ่นไม่ง่ายอย่างนั้น เนื่องจากตามรัฐธรรมนูญมาตราที่ 1 ระบุว่าจักรพรรดิเป็นสัญลักษณ์แห่งรัฐและความสามัคคีของประชาชน พระองค์จึงไม่ใช่ประมุขของรัฐ และไม่มีพระราชอำนาจการตัดสินใจทางการเมือง ไม่มีแม้พระฉายาลักษณ์ของจักรพรรดิบนธนบัตร หรือเหรียญกษาปณ์ อย่างไรก็ตาม ในปี 2024 ญี่ปุ่นจะมีการออกแบบธนบัตรเยนใหม่ โดยจะใช้ภาพของนักวิทยาศาสตร์ นักเขียน อาจารย์ นักวิชาการ และผู้ประกอบการตีพิมพ์ลงบนธนบัตร
ย้อนกลับไปที่ประเด็นหนังสือเดินทางอีกครั้ง – เป็นไปได้อย่างไรที่จักรพรรดิญี่ปุ่นยังคงได้รับอภิสิทธิ์ ให้เสด็จประพาสได้โดยไม่มีหนังสือเดินทาง? คำตอบของเรื่องนี้คือ เมื่อวันที่ 10 พฤษภาคม 1971 กระทรวงการต่างประเทศ เผยแพร่เอกสารของรัฐบาลที่ประกาศว่า การออกหนังสือเดินทางให้จักรพรรดิและจักรพรรดินี เป็นเรื่องไม่เหมาะสม นอกจากนี้ ยัง “ไม่เป็นการสมควรอย่างยิ่ง” ที่จะลดทอนพระเกียรติด้วยขั้นตอนการขอวีซ่า
กฎเกณฑ์ดังกล่าวยังคงใช้มาจนถึงทุกวันนี้ ดังนั้น จักรพรรดินารุฮิโตะ และจักรพรรดินีมาซาโกะ จึงทรงได้รับอภิสิทธิ์ให้เสด็จประพาสทั่วโลก ได้โดยไม่ต้องใช้หนังสือเดินทาง
