>>สั่นสะเทือนวงการอยู่เรื่อยๆ กับข่าวการปิดตัวของบรรดานิตยสาร ที่เรียกได้ว่ามีข่าวให้อัปเดตกันรายเดือนเลยทีเดียว ซึ่งปัจจัยหลักๆ ก็คงเนื่องจากหลายหัวหนังสือต้านกระแสโชเซียลมีเดียไม่ไหว ยิ่งมาเจอพิษเศรษฐกิจที่ดิ่งลงเหวอย่างทุกวันนี้ ก็ทำให้หลายๆ องค์กรต้องปรับตัวตั้งรับให้เข้ากับกระแสโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งองค์กรสื่อสิ่งพิมพ์จากที่เคยเฟื่องฟู ต้องปรับตัวไปทำงานออนไลน์กันมากขึ้น หรือไม่ก็ต้องโบกมือลาแผงหนังสือกันไป อย่างน่าเสียดาย
หลังจากส่งสัญญาณเตือนช็อกวงการระดับ 9 ริกเตอร์มาตั้งแต่ปี 2559 ที่มักจะมีข่าวช็อกวงการสิ่งพิมพ์เรื่องการลาแผงของนิตยสารทั้งหัวไทยหัวนอก ไม่ว่าจะเป็น นิตยสารอิมเมจ, Volume, Cosmopolitan, Seventeen, สกุลไทย, Who, พลอยแกมเพชร, เปรียว, Kawaii, I Like, Oops!, C-Kids, KC Weekly, Viva Friday, Writer, บางกอกรายสัปดาห์, ภาพยนตร์บันเทิง ซึ่งแต่ละฉบับล้วนแล้วแต่เป็นฉบับที่อยู่บนแผงหนังสือไทยมาอย่างยาวนาน แต่ก็ต้องปิดตัวไปเมื่อปีก่อน
เรียกได้ว่าวงการแมกกาซีนอยู่กันแทบไม่เป็นสุข และมีข่าวช็อกวงการนิตยสารหลายครั้ง หากมาโฟกัสที่ปี 2560 ไทม์ไลน์ของการลาแผงของนิตยสารในปีนี้เริ่มส่งเค้ามาตั้งแต่ต้นปี สตาร์ทจากนิตยสารหัวนอก Marie Claire นิตยสารในเครือโพสต์ อินเตอร์เนชั่นแนล มีเดีย ที่ขอปิดตำนานสาวสมัยใหม่ไปในเดือนเมษายน ด้วยอายุบนแผงหนังสือ 13 ปี หลังจากที่มีข่าวลือกันมาสักพัก เรื่องการประเมินความอยู่รอดของนิตยสารในเครือว่าจะ “อยู่หรือไป?” แบบเดือนต่อเดือน จนในที่สุดมีข่าวออกมาว่า “นิตยสารแมรี แคลร์” เป็นเล่มที่ไม่ได้ไปต่อ!
อย่างไรก็ดี ก่อนหน้านี้ทาง แมรี แคลร์ เองก็ได้พยายามปรับเนื้อหาเขาสู่โหมดดิจิตอลมากขึ้น ควบคู่ไปกับการทำสื่อสิ่งพิมพ์ แต่ในภาวะเศรษฐกิจอย่างนี้ที่งบโฆษณาไปทุ่มกับดิจิตอล และผู้อ่านหลายคนก็ปฏิเสธที่จะพลิกหน้ากระดาษในการอ่านหนังสือ จึงทำให้นิตยสารแมรี แคลร์ ต้องลาแผงหนังสือบ้านเราไปอีกเล่มโดยวางแผงฉบับสุดท้ายในเดือนเมษายน 2560
จากนั้นก็ยังตามมาด้วยหนังสือหัวเล็กหัวใหญ่อีกมากมาย อาทิ “เนชั่นสุดสัปดาห์” ของเครือเนชั่นที่ปิดตำนานข่าววิเคราะห์สถานการณ์บ้านเมืองไปในเดือนมิถุนายน 2560 หลังจากที่ทำมานานกว่า 25 ปี พร้อมกับข่าวการปลดพนักงานกว่าร้อยชีวิต และปรับผังกระชับพื้นที่การทำงานของคนในองค์กรครั้งใหญ่ และในเดือนเดียวกันนั้นเอง “นิตยสาร Go Genius” นิตยสารวิทยาศาสตร์สำหรับเด็กของบริษัท นานมีบุ๊คส์ ได้ประกาศผ่านหน้าเว็บไซต์ www.nanmeebooks.com ว่าได้ตัดสินใจยุติการตีพิมพ์ “Go Genius”แล้ว หลังจากตีพิมพ์และจำหน่ายมากว่า 25 ปี
ต่อมาในเดือนกรกฎาคมก็ลาแผงไปอีก 2 เล่ม ได้แก่ “นิตยสาร Filmax” นิตยสารภาพยนตร์ที่อยู่คู่คอหนังสือมา 10 ปีเต็ม ประกาศปิดตัวอย่างปัจจจุบันทันด่วน ด้วยเหตุผลพยุงธุรกิจสู้โลกออนไลน์ไม่ไหว กับ “นิตยสารครัว” คู่มือของแม่บ้านไทยมากว่า 24 ปี ไม่ทันไรในเดือนสิงหาคมเหล่าแม่บ้านและคนรักสุขภาพก็ต้องช็อกอีกรอบเมื่อ “นิตยสาร Health & Cuisine” นิตยสารรายเดือนที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับสูตรอาหารเพื่อสุขภาพ สูตรขนมเบเกอรี มังสวิรัติ แนะนำร้านอร่อย รวมถึงอัปเดตข่าวสุขภาพ ความงาม ในเครือของอมรินทร์ก็ปิดตำราลงด้วยอายุบนแผงหนังสือ 16 ปี
ตามมาด้วย “นิตยสาร The Hollywood Reporter” ที่นำเสนอเกี่ยวกับภาพยนตร์และดาราฮอลลีวูดอีกฉบับในบ้านเรา ที่แม้จะไม่ได้อยู่บนแผงหนังสืออย่างยาวนาน แต่ก็เป็นที่นิยมเพราะเป็นหัวนอกชื่อดังและเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง และในเดือนกันยายนเดือนเดียวกันนั้นเอง ก็มีกระแสข่าวร้อนๆ ออกมาจากทางบ้านนิตยสารหัวนอกจากฝรั่งเศส ภายใต้การบริหารงานของ “โจ-ธรรศพลฐ์ แบเลเว็ลด์” ที่เทกโอเวอร์ต่อมาจากแกรมมี่ผู้ถือลิขสิทธิ์เดิมมาบริหารต่อ ในนาม บริษัททรีแดนซ์ พับลิชชิง มีนโยบายจะปิด “นิตยสารมาดาม ฟิกาโร” ที่วางแผงในประเทศไทยตั้งแต่ปี 2546 ก่อนจะขอปิดตำนานนิตยสารของสาวเมืองน้ำหอมไว้แต่เพียงเท่านี้ โดยฉบับสุดท้ายก็คือฉบับเดือนธันวาคม 2560 นี้เอง
หลังจากข่าวของนิตยสารมาดาม ฟิกาโร ออกมาไม่นาน ก็มีข่าวลือออกมาอย่างหนาหูอีกว่า นิตยสารคู่แผงที่อ่านได้ทุกเพศทุกวัยอย่าง “ขวัญเรือน” จะปิดตัวในเดือนกันยายน แต่กระแสข่าวก็เงียบไปเพราะทางฝ่ายโฆษณายังคอนเฟิร์มกับลูกค้าว่านิตยสารขวัญเรือนยังพิมพ์ต่อ แต่ต่อมาไม่นานข่าวลือนั้นก็เป็นจริงเมื่อนิตยสารขวัญเรือนประกาศเลิกพิมพ์ ปิดตัวลงในเดือนธันวาคม 2560
เช่นเดียวกับ “นิตยสารดิฉัน” ที่เริ่มมีข่าวไม่ค่อยดีตั้งแต่เดือนเมษายน เพราะมีเรื่องของการปรับลดพนักงานทั้งรุ่นเก่าและรุ่นใหม่ ออกจากนิตยสารหัวไทยเก่าแก่อย่าง “ดิฉัน” กว่า 15 คน จนทำเอาผู้คนในวงการนิตยสารต่างอกสั่นขวัญเสียไปตามๆ กันว่า ขนาดนิตยสารไทยหัวเก่าแก่ยังต้องมีการเขย่าพนักงานออกมากถึงเพียงนี้เชียวหรือ และในที่สุด “นิตยสารดิฉัน” ก็ต้องกล่าวอำลาแผงจริงๆ ในเดือนธันวาคม 2560 ปิดตำนานนิตยสาร 40 ปีของเมืองไทยไปเช่นเดียวกัน!
แต่ที่จะช็อกวงการนิตยสารไทยส่งท้ายปีคงจะเป็นเรื่องการลาแผงของ “นิตยสารคู่สร้างคู่สม” ของดำรง พุฒตาล นิตยสารที่เคลมว่ามียอดขายสูงที่สุดในประเทศไทย อยู่คู่แผงหนังสือมากว่า 37 ปี ได้ประกาศจะปิดตัวลง ด้วยเหตุผลที่ว่าสู้โลกโซเชียลมีเดียไม่ไหว ก็แหม! โลกโซเชียลฯ เล่นก๊อบเนื้อหาของนิตยสารคู่สร้างคู่สมทั้งดุ้น เจ้าของกิจการก็ไม่รู้จะอยู่ได้อย่างไร ฉะนั้นก็เลยถอยดีกว่า
และสุดท้าย ท้ายสุดของปีนี้ก็คือ การปิดนิตยสาร Men's Fitness ภายใต้การบริหารของบริษัท แมส คอนเน็ค ซึ่งเหตุผลของการปิดนั้นไม่ใช่ว่าเพราะขาดทุน หากแต่เหตุผลสำคัญมาจากเจ้าของหัวหนังสือในต่างประเทศตัดสินใจยุติการทำสื่อสิ่งพิมพ์ต่อ ส่งผลให้ Men's Fitness ทั่วโลกก็ต้องลาแผงไปพร้อมๆ กัน
นอกจากฉบับต่างๆ ที่เป็นข่าวครึกโครมตามที่กล่าวมาแล้วนั้น ก็ยังมีหลายเล่มที่จากไปอย่างเงียบๆ เช่น “นิตยสารแอลเมน (Elle Men)”, “แอลเดคอร์ (Elle Décor)” และนิตยสารเฉพาะทางอย่าง “นิตยสาร Cycling” ทั้ง 3 ฉบับอยู่ในเครือ โพสต์ พับลิชชิง ที่เคยมีนิตยสารในมือหลายฉบับ สุดท้ายก็เก็บไว้เพียง 2 หัวนอกที่ยังสามารถอยู่บนแผงได้คือ “คลีโอ (Cleo)” และ “แอล (Elle)” เท่านั้น
บทสรุปในปี 2560 นี้ มีนิตยสารลาแผงไปกว่า 16 ฉบับ ไม่ว่าจะเป็น “Men's Health, มารี แคลร์, เนชั่นสุดสัปดาห์, Go Genius, ครัว, FILMAX, Health&Cuisine, The Hollywood Reporter Thailand, Billboard Thailand, ขวัญเรือน, ดิฉัน, Her World, Madame Figaro, Elle Men, Elle Decor และ Men's Fitness แทบจะเรียกได้ว่าปิดกันเดือนละฉบับ! ซึ่งสิ่งพิมพ์ที่น่าเป็นห่วงมากที่สุด เห็นจะเป็นนิตยสารผู้หญิง แฟชั่น และบิวตี้ เพราะทุกวันนี้สื่อเหล่านั้นเริ่มถูกแทนที่ด้วยบล็อกเกอร์และสื่อออนไลน์ ที่แทบจะรายงานเรื่องเทรนด์สดๆ กันเลยทีเดียว
เอากันจริงๆ แบบไม่ต้องอิงสถิติ ถามตัวเองหน่อยว่าคุณอ่านนิตยสารกันมากแค่ไหน ไม่ใช่ว่าพอมาปิดแล้วเกิดนึกเสียดาย แต่ที่ผ่านมาคุณสนับสนุนสื่อสิ่งพิมพ์บ้างหรือไม่... ไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจเลยที่คนทำหนังสือเองก็มีความไม่มั่นใจ ในผู้อ่านที่พฤติกรรมก็เปลี่ยนไปตามกระแสโลกในยุคโซเชียล จนหลงลืมกลิ่นน้ำหมึกแบบเดิมๆ กันไปซะแล้ว
หลังจากส่งสัญญาณเตือนช็อกวงการระดับ 9 ริกเตอร์มาตั้งแต่ปี 2559 ที่มักจะมีข่าวช็อกวงการสิ่งพิมพ์เรื่องการลาแผงของนิตยสารทั้งหัวไทยหัวนอก ไม่ว่าจะเป็น นิตยสารอิมเมจ, Volume, Cosmopolitan, Seventeen, สกุลไทย, Who, พลอยแกมเพชร, เปรียว, Kawaii, I Like, Oops!, C-Kids, KC Weekly, Viva Friday, Writer, บางกอกรายสัปดาห์, ภาพยนตร์บันเทิง ซึ่งแต่ละฉบับล้วนแล้วแต่เป็นฉบับที่อยู่บนแผงหนังสือไทยมาอย่างยาวนาน แต่ก็ต้องปิดตัวไปเมื่อปีก่อน
เรียกได้ว่าวงการแมกกาซีนอยู่กันแทบไม่เป็นสุข และมีข่าวช็อกวงการนิตยสารหลายครั้ง หากมาโฟกัสที่ปี 2560 ไทม์ไลน์ของการลาแผงของนิตยสารในปีนี้เริ่มส่งเค้ามาตั้งแต่ต้นปี สตาร์ทจากนิตยสารหัวนอก Marie Claire นิตยสารในเครือโพสต์ อินเตอร์เนชั่นแนล มีเดีย ที่ขอปิดตำนานสาวสมัยใหม่ไปในเดือนเมษายน ด้วยอายุบนแผงหนังสือ 13 ปี หลังจากที่มีข่าวลือกันมาสักพัก เรื่องการประเมินความอยู่รอดของนิตยสารในเครือว่าจะ “อยู่หรือไป?” แบบเดือนต่อเดือน จนในที่สุดมีข่าวออกมาว่า “นิตยสารแมรี แคลร์” เป็นเล่มที่ไม่ได้ไปต่อ!
อย่างไรก็ดี ก่อนหน้านี้ทาง แมรี แคลร์ เองก็ได้พยายามปรับเนื้อหาเขาสู่โหมดดิจิตอลมากขึ้น ควบคู่ไปกับการทำสื่อสิ่งพิมพ์ แต่ในภาวะเศรษฐกิจอย่างนี้ที่งบโฆษณาไปทุ่มกับดิจิตอล และผู้อ่านหลายคนก็ปฏิเสธที่จะพลิกหน้ากระดาษในการอ่านหนังสือ จึงทำให้นิตยสารแมรี แคลร์ ต้องลาแผงหนังสือบ้านเราไปอีกเล่มโดยวางแผงฉบับสุดท้ายในเดือนเมษายน 2560
จากนั้นก็ยังตามมาด้วยหนังสือหัวเล็กหัวใหญ่อีกมากมาย อาทิ “เนชั่นสุดสัปดาห์” ของเครือเนชั่นที่ปิดตำนานข่าววิเคราะห์สถานการณ์บ้านเมืองไปในเดือนมิถุนายน 2560 หลังจากที่ทำมานานกว่า 25 ปี พร้อมกับข่าวการปลดพนักงานกว่าร้อยชีวิต และปรับผังกระชับพื้นที่การทำงานของคนในองค์กรครั้งใหญ่ และในเดือนเดียวกันนั้นเอง “นิตยสาร Go Genius” นิตยสารวิทยาศาสตร์สำหรับเด็กของบริษัท นานมีบุ๊คส์ ได้ประกาศผ่านหน้าเว็บไซต์ www.nanmeebooks.com ว่าได้ตัดสินใจยุติการตีพิมพ์ “Go Genius”แล้ว หลังจากตีพิมพ์และจำหน่ายมากว่า 25 ปี
ต่อมาในเดือนกรกฎาคมก็ลาแผงไปอีก 2 เล่ม ได้แก่ “นิตยสาร Filmax” นิตยสารภาพยนตร์ที่อยู่คู่คอหนังสือมา 10 ปีเต็ม ประกาศปิดตัวอย่างปัจจจุบันทันด่วน ด้วยเหตุผลพยุงธุรกิจสู้โลกออนไลน์ไม่ไหว กับ “นิตยสารครัว” คู่มือของแม่บ้านไทยมากว่า 24 ปี ไม่ทันไรในเดือนสิงหาคมเหล่าแม่บ้านและคนรักสุขภาพก็ต้องช็อกอีกรอบเมื่อ “นิตยสาร Health & Cuisine” นิตยสารรายเดือนที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับสูตรอาหารเพื่อสุขภาพ สูตรขนมเบเกอรี มังสวิรัติ แนะนำร้านอร่อย รวมถึงอัปเดตข่าวสุขภาพ ความงาม ในเครือของอมรินทร์ก็ปิดตำราลงด้วยอายุบนแผงหนังสือ 16 ปี
ตามมาด้วย “นิตยสาร The Hollywood Reporter” ที่นำเสนอเกี่ยวกับภาพยนตร์และดาราฮอลลีวูดอีกฉบับในบ้านเรา ที่แม้จะไม่ได้อยู่บนแผงหนังสืออย่างยาวนาน แต่ก็เป็นที่นิยมเพราะเป็นหัวนอกชื่อดังและเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง และในเดือนกันยายนเดือนเดียวกันนั้นเอง ก็มีกระแสข่าวร้อนๆ ออกมาจากทางบ้านนิตยสารหัวนอกจากฝรั่งเศส ภายใต้การบริหารงานของ “โจ-ธรรศพลฐ์ แบเลเว็ลด์” ที่เทกโอเวอร์ต่อมาจากแกรมมี่ผู้ถือลิขสิทธิ์เดิมมาบริหารต่อ ในนาม บริษัททรีแดนซ์ พับลิชชิง มีนโยบายจะปิด “นิตยสารมาดาม ฟิกาโร” ที่วางแผงในประเทศไทยตั้งแต่ปี 2546 ก่อนจะขอปิดตำนานนิตยสารของสาวเมืองน้ำหอมไว้แต่เพียงเท่านี้ โดยฉบับสุดท้ายก็คือฉบับเดือนธันวาคม 2560 นี้เอง
หลังจากข่าวของนิตยสารมาดาม ฟิกาโร ออกมาไม่นาน ก็มีข่าวลือออกมาอย่างหนาหูอีกว่า นิตยสารคู่แผงที่อ่านได้ทุกเพศทุกวัยอย่าง “ขวัญเรือน” จะปิดตัวในเดือนกันยายน แต่กระแสข่าวก็เงียบไปเพราะทางฝ่ายโฆษณายังคอนเฟิร์มกับลูกค้าว่านิตยสารขวัญเรือนยังพิมพ์ต่อ แต่ต่อมาไม่นานข่าวลือนั้นก็เป็นจริงเมื่อนิตยสารขวัญเรือนประกาศเลิกพิมพ์ ปิดตัวลงในเดือนธันวาคม 2560
เช่นเดียวกับ “นิตยสารดิฉัน” ที่เริ่มมีข่าวไม่ค่อยดีตั้งแต่เดือนเมษายน เพราะมีเรื่องของการปรับลดพนักงานทั้งรุ่นเก่าและรุ่นใหม่ ออกจากนิตยสารหัวไทยเก่าแก่อย่าง “ดิฉัน” กว่า 15 คน จนทำเอาผู้คนในวงการนิตยสารต่างอกสั่นขวัญเสียไปตามๆ กันว่า ขนาดนิตยสารไทยหัวเก่าแก่ยังต้องมีการเขย่าพนักงานออกมากถึงเพียงนี้เชียวหรือ และในที่สุด “นิตยสารดิฉัน” ก็ต้องกล่าวอำลาแผงจริงๆ ในเดือนธันวาคม 2560 ปิดตำนานนิตยสาร 40 ปีของเมืองไทยไปเช่นเดียวกัน!
แต่ที่จะช็อกวงการนิตยสารไทยส่งท้ายปีคงจะเป็นเรื่องการลาแผงของ “นิตยสารคู่สร้างคู่สม” ของดำรง พุฒตาล นิตยสารที่เคลมว่ามียอดขายสูงที่สุดในประเทศไทย อยู่คู่แผงหนังสือมากว่า 37 ปี ได้ประกาศจะปิดตัวลง ด้วยเหตุผลที่ว่าสู้โลกโซเชียลมีเดียไม่ไหว ก็แหม! โลกโซเชียลฯ เล่นก๊อบเนื้อหาของนิตยสารคู่สร้างคู่สมทั้งดุ้น เจ้าของกิจการก็ไม่รู้จะอยู่ได้อย่างไร ฉะนั้นก็เลยถอยดีกว่า
และสุดท้าย ท้ายสุดของปีนี้ก็คือ การปิดนิตยสาร Men's Fitness ภายใต้การบริหารของบริษัท แมส คอนเน็ค ซึ่งเหตุผลของการปิดนั้นไม่ใช่ว่าเพราะขาดทุน หากแต่เหตุผลสำคัญมาจากเจ้าของหัวหนังสือในต่างประเทศตัดสินใจยุติการทำสื่อสิ่งพิมพ์ต่อ ส่งผลให้ Men's Fitness ทั่วโลกก็ต้องลาแผงไปพร้อมๆ กัน
นอกจากฉบับต่างๆ ที่เป็นข่าวครึกโครมตามที่กล่าวมาแล้วนั้น ก็ยังมีหลายเล่มที่จากไปอย่างเงียบๆ เช่น “นิตยสารแอลเมน (Elle Men)”, “แอลเดคอร์ (Elle Décor)” และนิตยสารเฉพาะทางอย่าง “นิตยสาร Cycling” ทั้ง 3 ฉบับอยู่ในเครือ โพสต์ พับลิชชิง ที่เคยมีนิตยสารในมือหลายฉบับ สุดท้ายก็เก็บไว้เพียง 2 หัวนอกที่ยังสามารถอยู่บนแผงได้คือ “คลีโอ (Cleo)” และ “แอล (Elle)” เท่านั้น
บทสรุปในปี 2560 นี้ มีนิตยสารลาแผงไปกว่า 16 ฉบับ ไม่ว่าจะเป็น “Men's Health, มารี แคลร์, เนชั่นสุดสัปดาห์, Go Genius, ครัว, FILMAX, Health&Cuisine, The Hollywood Reporter Thailand, Billboard Thailand, ขวัญเรือน, ดิฉัน, Her World, Madame Figaro, Elle Men, Elle Decor และ Men's Fitness แทบจะเรียกได้ว่าปิดกันเดือนละฉบับ! ซึ่งสิ่งพิมพ์ที่น่าเป็นห่วงมากที่สุด เห็นจะเป็นนิตยสารผู้หญิง แฟชั่น และบิวตี้ เพราะทุกวันนี้สื่อเหล่านั้นเริ่มถูกแทนที่ด้วยบล็อกเกอร์และสื่อออนไลน์ ที่แทบจะรายงานเรื่องเทรนด์สดๆ กันเลยทีเดียว
เอากันจริงๆ แบบไม่ต้องอิงสถิติ ถามตัวเองหน่อยว่าคุณอ่านนิตยสารกันมากแค่ไหน ไม่ใช่ว่าพอมาปิดแล้วเกิดนึกเสียดาย แต่ที่ผ่านมาคุณสนับสนุนสื่อสิ่งพิมพ์บ้างหรือไม่... ไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจเลยที่คนทำหนังสือเองก็มีความไม่มั่นใจ ในผู้อ่านที่พฤติกรรมก็เปลี่ยนไปตามกระแสโลกในยุคโซเชียล จนหลงลืมกลิ่นน้ำหมึกแบบเดิมๆ กันไปซะแล้ว
