หลายคนรับรู้ว่าหมู่เรือนไทยที่ใหญ่โตและสวยงามทั้ง 7 หลัง,โรงแรมที่สร้างขึ้นจากเรือเอี้ยมจุ๊นนับ20 ลำ,เรือนแพที่ถูกสร้างขึ้นอย่างพิถีพิถันบนผิวใสนวลของแม่น้ำท่าจีน รวมทั้งโรงแรมรูปแบบย้อนยุคในสมัยรัชกาลที่ 5 ทั้งหลายทั้งปวงที่ตั้งอยู่บนเนื้อที่ 60 ไร่ นี้ ก่อร่างรวมกันเป็น'คุ้มแม่น้ำท่าจีน หม่อมไฉไล' ซึ่งเป็นอาณาจักรที่ 'หม่อมไฉไล ยุคล' ชายาใน 'พลตรีพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภานุพันธุ์ ยุคล' ตั้งใจสร้างขึ้นโดยเน้นรูปแบบที่อนุรักษ์ไว้ตามภาพวิถีชีวิตที่เธอได้พบเห็นและผูกพันกับคุ้งน้ำแม่น้ำท่าจีน นครชัยศรี มานับแต่เยาว์วัย
ด้วยความผูกพันกับชีวิตริมน้ำนี่เอง ในวันนี้ เมื่อมีกำลังเรี่ยวแรงพอ หม่อมไฉไลจึงไม่เพียงมุ่งมั่นตั้งใจรวบรวมและอนุรักษ์ความเป็นไทยโดยบอกเล่าผ่านรูปทรงของเรือนไทย เรือเอี้ยมจุ๊น เรือนแพ รวมถึงสิ่งละอันพันละน้อยที่สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตดั้งเดิมของคนสมัยก่อน โดยพยายามเก็บหอมรอมริบทีละน้อยๆ ซื้อท้องไร่ท้องนาที่อยู่รายรอบแม่น้ำท่าจีนแล้วปล่อยทิ้งไว้ตามเดิม ให้ชาวนาชาวไร่ได้ทำเกษตรกรรมต่อไปตามเดิมโดยไม่คิดพัฒนาที่ดินในเชิงธุรกิจ ที่ทำเช่นนั้นก็เพื่อต้องการ 'ตัดหน้า' บรรดานายทุน ที่หวังอยากนำผืนไร่ผืนนาเขียวขจีไปแปรเป็นหมู่บ้านจัดสรร คอนโด หรือโรงงานอุตสาหกรรมนั่นเอง
และใช่เพียงความตั้งใจส่วนตัว หม่อมไฉไลยังมีความมุ่งหวังที่อยากส่งต่ออุดมการณ์นี้ไปยังบรรดาเศรษฐีทั้งหลายในเมืองไทยให้หันมาร่วมกันอนุรักษ์ความเป็นไทยไว้ให้ลูกหลานรุ่นต่อๆ ไปได้เห็น ได้รู้จัก ก่อนที่จะถูกวิถีชีวิตสมัยใหม่กลืนกินจนลืมภาพวิถีชีวิตเกษตรกรรม อันเป็นรากเหง้ามาแต่ครั้งบรรพบุรุษของตน
“หม่อมขอเปรยไว้ตรงนี้เลยนะคะ เรียกว่าขอเชิญชวนก็แล้วกัน ใครที่มีเงินมีทอง ร่ำรวยจนไม่รู้จะเอาเงินไปไว้ที่ไหน มาเถอะค่ะ มาช่วยกันซื้อที่ดิน ซื้อที่นาที่ริมแม่น้ำท่าจีน หรือที่นครชัยศรีนี้เอาไว้ ช่วยกันซื้อเก็บไว้เยอะๆ แล้วไม่ต้องไปทำอะไร ปล่อยไว้อย่างนั้น ปล่อยไว้ให้ชาวนาเขาทำนาต่อไป ถือว่าซื้อไว้เพื่อเก็บท้องไร่ท้องนาเอาไว้ให้ลูกหลานได้เห็น เก็บภาพวิถีชีวิตดั้งเดิมเอาไว้ เพื่อให้นครชัยศรียังคงภาพของท้องทุ่งที่ขนาบไปตามถนนหนทาง ขนาบไปตามท้องน้ำ
"อยากให้คงภาพนี้เอาไว้ ก่อนที่ท้องนาท้องไร่จะถูกพวกนายทุนเขาซื้อไปพัฒนา ทำบ้านจัดสรร ทำอะไรต่อมิอะไร หม่อมอยากขอเชิญชวนใครที่มีกำลัง มีฐานะ ไม่ลำบาก มาช่วยกันซื้อที่นาเก็บไว้ให้ลูกหลานเอาไว้ดูไว้ชมเถอะค่ะ เพราะลำพังแค่หม่อมคนเดียวคงทำไม่ไหว
"แต่ย้ำนะ ถ้าจะซื้อเพื่อเอาไปพัฒนา เอาไปทำตึก ทำหมู่บ้านจัดสรร ทำคอนโด ทำโรงงานอุตสาหกรรมอะไร ไม่ต้องมาซื้อนะคะ”
ใครสนใจอยากร่วมอุดมการณ์ ‘อนุรักษ์’ ด้วยกัน หม่อมไฉไลก็ขอเรียนเชิญ มา ณ ที่นี้
.........
เรื่องโดย : นางสาวยิปซี
