คอลัมน์ : หนังสือในตู้
'เด็กหญิงเข้าแถว แล้วออกไปกัน เก้าโมงครึ่งทุกวัน ตั้งแถวเดินตรง ฝนตกก็ไป แดดใสก็เดิน...'
เรื่องราวของหนูน้อยเมเดไลน์และผองเพื่อน ดำเนินไปอย่างเรียบง่าย ไม่มีอะไรยุ่งยากซับซ้อน แต่ในความเรียบเรื่อยของเรื่องราวนั่นเอง คือเสน่ห์เล็กๆที่มอบความอบอุ่นให้แก่ผู้อ่าน และทำให้หลงรักนิทานภาพเรื่องนี้ได้อย่างง่ายดาย
ลุดวิก เบเมลแมนส์ เจ้าของผลงาน พาเราไปทำความรู้จักกับหนูน้อยเมเดไลน์ ผ่านคำบรรยายที่สั้นกระชับและภาพประกอบที่สดใส โดยเปิดเรื่องด้วยภาพของบ้านหลังใหญ่เก่าแก่ในเมืองปารีส มหานครที่รุ่มรวยด้วยแสงสีและผู้คน
ก่อนจะพาผู้อ่านไปพบกับเด็กผู้หญิงตัวเล็กๆ ทั้ง 12 คน ที่อาศัยอยู่ในบ้านซึ่งก็คือโรงเรียนประจำหลังโตโอ่อ่า เพื่อสัมผัสกับวิถีชีวิตที่ดำเนินไปภายใต้กฎระเบียบตามจารีตของโรงเรียนประจำที่เคร่งครัด
'ในบ้านนั้นมี สิบสองหนูน้อย พวกเธอเข้าแถว สองแนวตรงเป๋ง ยามเช้านั่งลง สองแถวตัวตรง บิขนมปังกิน ล้างหน้าแปรงฟัน ทุกวันเรียงแถว เข้านอนเป็นแนว สองแถวตรงตรง...'
กระนั้น ในถ้อยความที่แสนประหยัดคำ และในภาพวาดที่มีส่วนสำคัญไม่น้อยไปกว่าประโยคบอกเล่าใดๆ กลับทำหน้าที่ถ่ายทอดเรื่องราวของเด็กๆ กลุ่มนี้ ได้อย่างน่าสนใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การบรรยายชีวิตประจำวันในแต่ละวันด้วยเนื้อความที่ 'ไร้ความรู้สึก' ราวกับเน้นย้ำให้เห็นถึง 'กฎระเบียบ' ที่หนูน้อยเหล่านั้นต้องปฏิบัติตามอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน โดยไร้ซึ่งคำถามหรือข้อกังขาใดๆ ต่อคำสั่งของครูและโรงเรียน
แต่แล้วในท่ามกลางวิถีชีวิตที่จำเจ วันหนึ่ง หนูน้อยเมเดไลน์ น้องเล็กสุดท้องของกลุ่ม ก็แสดงวีรกรรมที่เรียกเสียงฮือฮาให้แก่เพื่อนๆ ก่อนที่เหตุการณ์ลำดับถัดมา จะยิ่งขับเน้นให้เห็นถึงความกล้าหาญของหนูน้อยผู้นี้มากยิ่งขึ้น
แน่ล่ะ สำหรับผู้ใหญ่ที่เคยผ่านและพบเรื่องราวมากมายในชีวิต วีรกรรมของเมเดไลน์ อาจเป็นเพียงเรื่องเล็กน้อย อาจจะถึงขั้นว่า ไร้ความสลักสำคัญหรือควรค่าแก่การจดจำในสายตาผู้ใหญ่บางคนเสียด้วยซ้ำ
แต่หากลองพาตัวเองย้อนกลับไปในวัยเด็ก และมองโลกรอบกายด้วยสายตาแบบเด็กๆ แล้ว การที่เมเดไลน์ยืนนิ่งอยู่หน้ากรงเสือโคร่งตัวเบ้อเริ่ม อย่างไม่สะทกสะท้าน ต่างจากเพื่อนๆ ที่หวาดกลัวเจ้าเสือลายพาดกลอนกันถ้วนหน้า, หรือแม้แต่การล้อเล่นกับเจ้าหนูจี๊ดๆ ในห้องครัวอย่างสนุกสนาน ขณะที่ใครๆ ก็ไม่กล้าเข้าใกล้
เมื่อลองมองในสายตาเด็กด้วยกัน การกระทำเหล่านั้น จึงย่อมถูกยกย่องว่าเป็น 'วีรกรรม' ได้อย่างเต็มปาก โดยเฉพาะ เมื่อชีวิตที่ผ่านมาของหนูน้อยมีเพียงการดำเนินชีวิตไปภายใต้ระเบียบ คำสั่งและคำแนะนำของคุณครู ไร้ซึ่งเหตุการณ์น่าตื่นเต้นใดๆ วีรกรรมของเมเดไลน์ จึงเปรียบได้กับสีสันที่มอบชีวิตชีวาและความสดใสให้แก่เพื่อนๆ เรียกเสียงหัวเราะ เรียกความคึกคักให้คืนวันที่จำเจ
สำคัญกว่านั้น วีรกรรมที่แสดงถึงความกล้าหาญยิ่งกว่าครั้งใดๆ อย่างการเข้ารับการผ่าตัดไส้ติ่ง โดยไม่มีทีท่าของความหวาดหวั่น หวาดกลัว ทั้งยังคงความร่าเริงสดใสไว้ได้ แม้ยังนอนอยู่บนเตียง ก็ยิ่งตอกย้ำและแสดงให้เห็นได้ชัดยิ่งขึ้นว่า หนูน้อยเมเดไลน์ น้องเล็กของเพื่อนๆ คนนี้ คือภาพแทนของความกล้าหาญ มั่นคง พร้อมเผชิญกับอุปสรรคที่ไม่คาดคิด ขณะเดียวกัน ก็ยังคงไว้ซึ่งความสดใส ยังมีรอยยิ้มและเสียงหัวเราะไม่ต่างจากเด็กคนอื่นๆ
เพราะเหตุนี้ วีรกรรมเล็กๆ ของเมเดไลน์ จึงยิ่งใหญ่และมากด้วยความหมายในหัวใจของเพื่อนพ้องวัยเดียวกัน ทั้งอาจกลายเป็นภาพจำที่ฝังแน่นยากจะลืม ซึ่งช่วยบ่มเพาะความกล้าหาญให้เกิดขึ้นในจิตใจของเด็กอีกหลายๆ คน ก็เป็นได้ ใครจะรู้?
…........
เรื่องโดย : ตัวหนอนบนกองหนังสือ
หมายเหตุ :'หนูน้อยเมเดไลน์' เขียนและวาดภาพโดย ลุดวิก เบเมลแมนส์
แปลโดย จิระนันท์ พิตรปรีชา จัดพิมพ์โดย มูลนิธิซีเมนต์ไทย
