สาธารณชนภายนอกได้รับทราบเป็นครั้งแรกเมื่อกลางเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมาว่า คณะบริหารทรัมป์ของสหรัฐฯมีการจัดทำแผนสันติภาพยูเครนอย่างลับๆ จากนั้นก็มีการออกข่าวว่า คณะผู้แทนอเมริกันนำโดย แดน ดริสคอลล์ รัฐมนตรีทบวงทหารบก ได้ยื่นข้อเสนอนี้ซึ่งประกอบด้วยข้อเสนอด้านต่างๆ รวม 28 ข้อต่อฝ่ายยูเครนเมื่อวันที่ 19 พ.ย. และปรากฏว่าได้รับเสียงคัดค้านอย่างอึงมี่ทั้งจากบรรดาชาติยุโรปและพวกสมาชิกรัฐสภาสหรัฐฯจำนวนมากว่า เป็นแผนการที่เอาอกเอาใจรัสเซียอย่างชนิดรับไม่ได้ จนนำไปสู่การเจรจาระหว่างสหรัฐฯและยูเครน ตลอดจนฝ่ายยุโรป ซึ่งคณะบริหารทรัมป์เรียกว่า เป็น “การปรับแต่งข้อเสนอให้มีความชัดเจนยิ่งขึ้น โดยอาศัยอินพุตที่มาจากทั้งฝ่ายเคียฟและฝ่ายมอสโก” และในวันอังคาร (2 ธ.ค.) อยู่ระหว่างการนำเอาแผนการที่ผ่านการปรับแก้แล้วนี้ไปพูดคุยเจรจากับรัสเซีย
เวอร์ชั่นแก้ไขใหม่นี้เป็นอย่างไร ยังไม่มีการนำออกมาเผยแพร่ ขณะที่แผนการ 28 ข้อเวอร์ชั่นเดิมก็มิได้มีการเผยแพร่อย่างเป็นทางการเช่นกัน ทว่าได้ “รั่วไหล” ออกมาและสื่อมวลชนสำนักต่างๆ พากันนำเอามาเสนอแล้วอย่างกว้างขวาง
ระยะหลังๆ มานี้ ยังปรากฏข่าวพาดพิงพูดถึงรายละเอียดของแผนการนี้กันไม่ขาดสาย เพื่อประโยชน์ในการทำความเข้าใจสถานการณ์สงครามรัสเซีย-ยูเครน ทาง MGRonline จึงขอนำแผนการ 28 ข้อเวอร์ชั่นเดิม ซึ่งได้แปลเก็บความเผยแพร่ทางเอเชียไทมส์ (อยู่ในภาคผนวกตอนท้ายของเรื่อง เผย‘แผนสันติภาพยูเครนของทรัมป์’ดูสับสนไม่แน่ไม่นอน เพราะ‘รองปธน.แวนซ์’กับ‘รมว.ต่างปท.รูบิโอ’แตกแยกกัน โดยต่างมุ่งสร้างผลงานหวังขึ้นเป็นประมุขสหรัฐฯสมัยหน้า https://mgronline.com/around/detail/9680000114914) นำมาเผยแพร่อีกครั้งในที่นี้
ข้อเสนอทั้ง 28 ข้อมีดังนี้
1.อธิปไตยของยูเครนจะได้รับการยืนยันรับรอง
2.รัสเซีย, ยูเครน, และยุโรป จะทำข้อตกลงไม่รุกรานกันอย่างรอบด้าน (comprehensive non-aggression agreement) ความกำกวมคลุมเครือทั้งหมดของระยะเวลา 30 ปีที่ผ่านมาจะต้องได้รับการตกลงแก้ไขโดยผ่านการพิจารณาไตร่ตรอง
3.เป็นที่คาดหมายว่า รัสเซียจะไม่รุกรานพวกประเทศเพื่อนบ้าน และนาโต้ก็จะไม่ขยายตัวต่อไปอีก
4.จะมีการจัดการสนทนากันระหว่างรัสเซียกับนาโต้ โดยที่มีสหรัฐฯเป็นคนกลาง เพื่อแก้ไขคลี่คลายประเด็นปัญหาทางด้านความมั่นคงทั้งหมด และสร้างเงื่อนไขต่างๆ สำหรับการลดระดับความขัดแย้ง เพื่อเป็นหลักประกันสำหรับความมั่นคงในระดับโลก และเพ่มพูนโอกาสสำหรับการร่วมมือประสานงานกันและการพัฒนาทางเศรษฐกิจในอนาคต
5.ยูเครนจะได้รับหลักประกันต่างๆ ทางด้านความมั่นคงที่เชื่อถือได้
6.กองทัพยูเครนจะถูกจำกัดขนาดไม่ให้มีกำลังพลเกิน 600,000 นาย
7.ยูเครนตกลงที่จะระบุลงในรัฐธรรมนูญของตนว่า ยูเครนจะไม่เข้าร่วมเป็นสมาชิกองค์การนาโต้ และองค์การนาโต้ก็ตกลงที่จะบรรจุมาตราลงไปในกฎบัตรของตนว่าจะไม่รับยูเครนเข้าเป็นสมาชิกในอนาคตข้างหน้า
8.นาโต้ตกลงที่จะไม่มีกำลังทหารประจำอยู่ในยูเครน
9.เครื่องบินขับไล่ทั้งหลายของยุโรปจะถูกนำไปประจำอยู่ในโปแลนด์
10.การค้ำประกันของสหรัฐฯ:
-สหรัฐฯจะได้รับค่าชดเชยสำหรับการค้ำประกันดังกล่าวนี้
-ถ้ายูเครนรุกรานรัสเซีย ยูเครนก็จะสูญเสียการค้ำประกันนี้
-ถ้ารัสเซียรุกรานยูเครน นอกเหนือจากถูกตอบโต้ทางทหารแบบมีการร่วมมือประสานงานกันอย่างเด็ดขาดแล้ว มาตรการแซงก์ชั่นคว่ำบาตรจากทั่วโลกทั้งหมดก็จะถูกนำมาบังคับใช้อีกครั้ง ขณะที่การยอมรับเรื่องดินแดนใหม่ๆ ตลอดจนผลประโยชน์อื่นๆ ทั้งหมดของข้อตกลงนี้จะถูกยกเลิก
-ถ้ายูเครนยิงขีปนาวุธใส่มอสโกหรือเซนต์ปิเตอร์สเบิร์กโดยไม่มีเหตุผลสมควรแล้ว การค้ำประกันความมั่นคงนี้ก็จะถูกถือว่าไม่มีผลบังคับ
11.ยูเครนมีสิทธิที่จะสมัครเข้าเป็นสมาชิกของสหภาพยุโรป และจะได้รับสิทธิพิเศษระยะสั้นในการเข้าถึงตลาดยุโรป ในช่วงที่ประเด็นปัญหานี้กำลังได้รับการพิจารณา
12.ชุดมาตรการต่างๆ ในระดับโลกที่ทรงพลังมาก เพื่อการฟื้นฟูบูรณะยูเครน ซึ่งจะประกอบด้วย –แต่ไม่ได้จำกัดอยู่แต่เฉพาะ—เรื่องต่อไปนี้
a.การก่อตั้งกองทุนพัฒนายูเครน (Ukraine Development Fund) ขึ้นมา เพื่อลงทุนในพวกอุตสาหกรรมเติบโตเร็วต่างๆ เป็นต้นว่า เทคโนโลยี, ศูนย์ข้อมูล (data centres), และปัญญาประดิษฐ์
b.สหรัฐฯจะร่วมมือประสานงานกับยูเครนเพื่อร่วมมือกันฟื้นฟูบูรณะ, พัฒนา, ปรับปรุงให้ทันสมัย, และดำเนินการ โครงสร้างพื้นฐานด้านก๊าซของยูเครน โดยครอบคลุมถึงพวกสายท่อส่งและสิ่งปลูกสร้างในการจัดเก็บก๊าซ
c.ความพยายามร่วมกันในการฟื้นฟูพวกพื้นที่ซึ่งได้รับความกระทบกระเทือนจากสงคราม ให้กลับคืนสู่ภาวะปกติ, การก่อสร้างเมืองใหญ่ๆ และพวกพื้นที่พำนักอาศัยขึ้นมาใหม่ และการปรับปรุงสร้างความทันสมัยให้แก่เมืองใหญ่ๆ และพวกพื้นที่พำนักอาศัย
d.การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน
e.การขุดค้นแร่ธาตุและทรัพยากรธรรมชาติต่างๆ
f.ธนาคารโลกจะจัดทำชุดความสนับสนุนทางการเงินพิเศษขึ้นมาชุดหนึ่ง เพื่อเร่งรัดความพยายามเหล่านี้
13.รัสเซียจะได้รับการบูรณาการเข้าสู่เศรษฐกิจโลกอีกครั้งหนึ่ง ดังนี้
a.จะมีการหารือกันเพื่อยกเลิกมาตรการแซงก์ชั่นต่างๆ และตกลงกันเพื่อให้มีการยกเลิกเป็นขั้นๆ และมีการพิจารณากันเป็นรายกรณี
b.สหรัฐฯจะเข้าร่วมในข้อตกลงความร่วมมือกันทางเศรษฐกิจระยะยาว เพื่อการร่วมมือกันในการพัฒนาด้านต่างๆ ของพวกโครงการทางด้านพลังงาน, ทรัพยากรธรรมชาติทั้งหลาย, โครงสร้างพื้นฐาน, ปัญญาประดิษฐ์, พวกศูนย์ข้อมูล, การขุดค้นและถลุงโลหะแรร์เอิร์ธ ในภูมิภาคอาร์กติก ตลอดจนโอกาสต่างๆ สำหรับผลประโยชน์ร่วมกันในทางธุรกิจอื่นๆ
c.รัสเซียจะได้รับการเชื้อเชิญให้กลับเข้าร่วมกลุ่ม จี8
14.กองทุนต่างๆ ที่ถูกอายัดเอาไว้ จะถูกนำมาใช้ดังต่อไปนี้
ทรัพย์สินของรัสเซียที่ถูกอายัดเอาไว้จำนวน 100,000 ล้านดอลลาร์ จะถูกนำมาลงทุนในความพยายามต่างๆ ซึ่งมีสหรัฐฯเป็นผู้นำ ในการฟื้นฟูบูรณะและในการลงทุนในยูเครน สหรัฐฯจะได้รับผลกำไร 50%จากการดำเนินการนี้ ยุโรปจะเพิ่มเติมเงินอีก 100,000 ล้านดอลลาร์ เข้าไปในจำนวนเงินลงทุนที่นำมาใช้ได้สำหรับการฟื้นฟูบูรณะยูเครน กองทุนของยุโรปที่ถูกอายัดไว้จะได้รับการยกเลิกอายัด กองทุนของรัสเซียที่ถูกอายัดไว้ซึ่งยังเหลืออยู่ จะถูกนำไปลงทุนในพาหะการลงทุนสหรัฐฯ-รัสเซีย (US-Russian investment vehicle) ที่แยกต่างหากออกไป ซึ่งจะนำไปใช้ดำเนินโครงการร่วมต่างๆ ในพื้นที่พิเศษเจาะจงทั้งหลาย กองทุนนี้จะมีจุดมุ่งหมายเพื่อการกระชับเพิ่มพูนความสัมพันธ์ให้เข้มแข็งยิ่งขึ้น และเพิ่มผลประโยชน์ต่างๆ ที่มีอยู่ร่วมกัน เพื่อสร้างแรงจูงใจอันแข็งแรงที่จะไม่หวนกลับไปสู่การสู้รบขัดแย้งอีก
15.จะมีการจัดตั้งกลุ่มทำงานร่วมอเมริกา-รัสเซียว่าด้วยประเด็นปัญหาต่างๆ ทางด้านความมั่นคง (joint American-Russian working group on security issues) เพื่อส่งเสริมสนับสนุนและทำให้เกิดความมั่นใจว่ามีการปฏิบัติตามบทมาตราทั้งหมดของข้อตกลงนี้
16.รัสเซียจะระบุเอาไว้ในกฎหมาย เรื่องที่รัสเซียมีนโยบายไม่ก้าวร้าวรุกรานใดๆ ต่อยุโรปและต่อยูเครน
17.สหรัฐฯกับรัสเซียจะตกลงเห็นชอบในการขยายการมีผลอย่างสมบูรณ์ตามกฎหมาย (validity) ของพวกสนธิสัญญาว่าด้วยการไม่แพร่กระจายอาวุธนิวเคลียร์และการควบคุมอาวุธนิวเคลียร์ โดยรวมไปถึงสนธิสัญญา สตาร์ท 1 (START I Treaty)
18.ยูเครนจะตกลงเห็นชอบในการมีฐานะเป็นรัฐที่ไม่มีอาวุธนิวเคลียร์ (non-nuclear state) ตามที่ระบุเอาไว้ในสนธิสัญญาว่าด้วยการไม่แพร่กระจายอาวุธนิวเคลียร์ (Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons)
19.โรงไฟฟ้าพลังนิวเคลียร์ซาโปริซเซีย (Zaporizhzhya Nuclear Power Plant) จะได้รับการเปิดดำเนินการ ภายใต้การกำกับตรวจสอบของ IAEA (International Atomic Energy Agency ทบวงการพลังงานปรมาณูระหว่างประเทศ) และกระแสไฟฟ้าที่ผลิตได้จะถูกนำมาจัดสรรเท่าๆ กันระหว่างรัสเซียกับยูเครน –50:50
20.ทั้งสองประเทศรับรองที่จะดำเนินโครงการต่างๆ ทางการศึกษา ทั้งในโรงเรียนและในสังคม ซึ่งมีจุดมุ่งหมายเพื่อส่งเสริมสนับสนุนความเข้าใจและการมีขันติธรรมต่อวัฒนธรรมต่างๆ ที่มีความผิดแผกแตกต่างกัน และกำจัดลัทธิเหยียดเชื้อชาติ (racism) ตลอดจนอคติต่างๆ ดังนี้
a.ยูเครนจะยอมรับปฏิบัติตามกฎระเบียบต่างๆ ของสหภาพยุโรปว่าด้วยขันติธรรมทางศาสนา และการพิทักษ์ปกป้องภาษาของชนกลุ่มน้อย
b.ทั้งสองประเทศจะเห็นชอบกับการยกเลิกพวกมาตรการแบ่งแยกกีดกันทั้งหมด และรับประกันสิทธิของสื่อมวลชนและการศึกษาที่เป็นภาษายูเครนและภาษารัสเซีย
c.ความคิดอุดมการณ์นาซี และกิจกรรมของความคิดอุดมการณ์นี้ทั้งหมด จะต้องถูกปฏิเสธและถือเป็นสิ่งต้องห้าม
21.เรื่องดินแดน
a.ไครเมีย (Crimea), ลูฮันสก์ (Luhansk), และ โดเนตสก์ (Donetsk) จะได้รับการยอมรับว่าเป็นของรัสเซียในทางพฤตินัย รวมทั้งได้รับการยอมรับจากสหรัฐฯด้วย
b.เคียร์ซอน (Kherson) และ ซาโปริซเซีย (Zaporizhzhia) จะคงเอาไว้ตามแนวเส้นการปะทะ (line of contact) ในปัจจุบัน ซึ่งหมายความถึงการยอมรับในทางพฤตินัยต่อการแบ่งดินแดนตามแนวเส้นการปะทะ
c.รัสเซียจะสละดินแดนอื่นๆที่ตนควบคุม ซึ่งอยู่นอกเหนือจากทั้ง 5 แคว้นตามที่ตกลงกันไว้นี้
d.กองกำลังอาวุธฝ่ายยูเครน จะถอนตัวออกจากพื้นที่ของแคว้นโดเนตสก์ ส่วนที่พวกเขาควบคุมอยู่ในปัจจุบัน และเขตซึ่งถอนตัวออกไปนี้จะถูกถือเป็นเขตกันชนเป็นกลางที่ปลอดกำลังทหาร โดยเป็นที่ยอมรับในระดับระหว่างประเทศว่าเป็นดินแดนของสหพันธรัฐรัสเซีย ทั้งนี้กองกำลังอาวุธของฝ่ายรัสเซียจะไม่เข้าไปในเขตปลอดทหารนี้
22.หลังจากทำความตกลงกันเกี่ยวกับการดำเนินการต่างๆ ทางด้านดินแดนในอนาคตแล้ว ทั้งสหพันธรัฐรัสเซียและยูเครนให้คำรับรองที่จะไม่เปลี่ยนแปลงการดำเนินการต่างๆ เหล่านี้โดยพลการ ทั้งนี้ การค้ำประกันความมั่นคงใดๆ ก็ตาม จะไม่สามารถนำมาบังคับใช้ได้ในกรณีที่มีการละเมิดข้อผูกพันนี้
23.รัสเซียจะไม่ขัดขวางยูเครนในการใช้แม่น้ำดนีเปอร์ (Dnieper River) เพื่อกิจกรรมทางการพาณิชย์ และจะมีการจัดทำข้อตกลงกันว่าด้วยการขนส่งธัญพืชอย่างเสรีข้ามทะเลดำ free transport of grain across the Black Sea)
24.จะมีการจัดตั้งคณะกรรมการมนุษยธรรม (humanitarian committee) ชุดหนึ่งขึ้นมา เพื่อแก้ไขคลี่คลายประเด็นปัญหาต่างๆ ที่คั่งค้างอยู่ อันได้แก่
a.นักโทษตลอดจนศพนักโทษที่ยังเหลืออยู่ทั้งหมด จะมีการแลกเปลี่ยนกันบนพื้นฐานของการแลก “ทั้งหมดกับทั้งหมด” ('all for all' basis)
b.ผู้ต้องขังและตัวประกันที่เป็นพลเรือนทั้งหมดจะถูกส่งคืน โดยรวมไปถึงเด็กๆ
c.จะมีการดำเนินโครงการให้ครอบครัวได้กลับมารวมกันอีกครั้ง
d.จะมีการดำเนินมาตรการต่างๆ เพื่อบรรเทาความทุกข์ยากลำบากของบรรดาเหยื่อของการสู้รบขัดแย้งครั้งนี้
25.ยูเครนจะจัดให้มีการเลือกตั้งต่างๆ ภายในระยะเวลา 100 วัน
26.ทุกๆ ฝ่ายที่เกี่ยวข้องอยู่ในการสู้รบขัดแย้งนี้ จะได้รับการนิรโทษกรรมอย่างสมบูรณ์สำหรับการกระทำต่างๆ ของพวกเขาในระหว่างสงคราม และเห็นชอบที่จะไม่มีการเรียกร้องสิทธิใดๆ หรือมีการพิจารณาคำร้องเรียนใดๆ ในอนาคต
27.ข้อตกลงนี้จะถือว่ามีผลผูกพันทางกฎหมาย การบังคับใช้จะได้รับการตรวจตราและรับประกันโดยคณะมนตรีสันติภาพ (Peace Council) ที่มีประธานาธิบดีโดนัลด์ เจ. ทรัมป์ เป็นประธาน โดยที่จะมีการแซงก์ชั่นลงโทษสำหรับการล่วงละเมิด
28.ในทันทีที่ฝ่ายต่างๆ ทั้งหมดเห็นชอบกับบันทึกความเข้าใจฉบับนี้ การหยุดยิงจะมีผลบังคับในทันทีหลังจากทั้งสองฝ่ายถอยไปสู่จุดต่างๆ ที่ตกลงกันได้ เพื่อเริ่มต้นการปฏิบัติตามข้อตกลงนี้
(ที่มา: เอเอฟพี)