ขุนคลังสหรัฐฯแย้มใกล้บรรลุข้อตกลง'ติ๊กต็อก' ด้านจีนบีบหนัก-ชี้สอบพบอินวิเดียผูกขาดตลาด

รัฐมนตรีคลังสหรัฐฯ เผยใกล้บรรลุข้อตกลงเรื่องติ๊กต็อกกับจีน ขณะที่คณะผู้แทนระดับสูงของประเทศทั้งสอง เปิดการเจรจากันเป็นวันที่ 2 ในวันจันทร์ (15 ก.ย.) ที่สเปน ซึ่งถือเป็นการหารือรอบที่ 4 ในเวลา 4 เดือน โดยที่ทางฝั่งปักกิ่งเดินเกมกดดันต่อเนื่อง ทั้งด้วยการประกาศผลสอบสวนเบื้องต้นที่ระบุว่า อินวิเดียละเมิดกฎหมายต่อต้านการผูกขาดการค้าของจีน หลังจากก่อนหน้านี้เพิ่งเปิดการสอบสวนว่า อเมริกาเลือกปฏิบัติทางการค้าต่อบริษัทจีนหรือไม่

การประชุมซึ่งจัดขึ้นที่กระทรวงการต่างประเทศของสเปน ในกรุงมาดริด คราวนี้ เริ่มมาตั้งแต่วันอาทิตย์ (14) โดยที่ฝ่ายสหรัฐฯนำโดย สกอตต์ เบสเซนต์ รัฐมนตรีคลังสหรัฐฯ และฝ่ายจีนนำโดย รองนายกรัฐมนตรีเหอ ลี่เฟิง

เอเอฟพีคาดว่า การประชุมน่าจะดำเนินต่อไปจนถึงวันพุธ (17) ซึ่งก็เป็นวันกำหนดเส้นตายที่ติ๊กต็อกจะต้องเลือกระหว่างการขายกิจการในอเมริกาให้บริษัทอเมริกัน หรือไม่ก็จะถูกแบนห้ามดำเนินงานในแดนลุงแซม ทั้งนี้ เป็นที่คาดหมายกันว่า ข้อตกลงที่เป็นชิ้นเป็นอันที่สุดจากการประชุมในสเปนครั้งนี้ น่าจะเป็นการที่สหรัฐนผ่อนผันขยายเส้นตายการแบนติ๊กต็อกออกไปอีก

เบสเซนต์ให้สัมภาษณ์ในวันจันทร์ (15) ขณะเดินทางถึงกระทรวงการต่างประเทศสเปนเพื่อเข้าประชุมวันที่ 2 ว่า การเจรจาเรื่องติ๊กต็อกใกล้บรรลุผลแล้ว แต่ถึงตกลงกันไม่ได้ก็จะไม่กระทบต่อความสัมพันธ์โดยรวมของสองประเทศ ซึ่งขณะนี้ถือว่า อยู่ในระดับสูงสุด

ทั้งนี้ กฎหมายของสหรัฐฯ ที่ผ่านออกมาบังคับใช้ในช่วงปลายสมัยการดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีของ โจ ไบเดน กำหนดให้ติ๊กต็อก ซึ่งเป็นของ ไบต์แดนซ์ บริษัทอินเทอร์เน็ตแถวหน้าของจีน ต้องขายกิจการที่อยู่ในอเมริกาให้แก่บริษัทอเมริกัน ไม่เช่นนั้นก็จะถูกแบนห้ามดำเนินกิจการในสหรัฐฯ โดยอ้างเหตุผลด้านความมั่นคงของชาติ โดยกฎหมายดังกล่าวมีผลบังคับใช้ในวันที่ 19 ม.ค. หรือหนึ่งวันก่อนที่โดนัลด์ ทรัมป์ จะทำพิธีสาบานตนเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดี

ทว่า ทรัมป์ ซึ่งพึ่งพิงโซเชียลมีเดียอย่างมากในระหว่างหาเสียง รวมทั้งยังแสดงความปลาบปลื้มติ๊กต็อก ในการช่วยทำให้เขาสามารถดึงดูดผู้ออกเสียงวัยหนุ่มสาว ได้สั่งให้เลื่อนการแบนออกไปก่อน และเมื่อกลางเดือนมิ.ย. ได้ขยายเส้นตายอีกครั้งไปจนถึงวันพุธนี้

อย่างไรก็ดี การประชุมที่สเปนครั้งนี้มีขึ้น ขณะที่ทรัมป์ออกมาเรียกร้องให้พวกชาติพันธมิตรเรียกเก็บภาษีศุลกากรสินค้าจีนในอัตรามุ่งลงโทษ สืบเนื่องจากปักกิ่งยังคงซื้อน้ำมันจากรัสเซีย จากนั้นกระทรวงพาณิชย์จีนได้แถลงตอบโต้ในวันจันทร์ว่า พฤติการณ์เช่นนี้เป็นการรังแกและข่มขู่ทางเศรษฐกิจตามอำเภอใจฝ่ายเดียวของอเมริกา อีกทั้งละเมิดฉันทามติที่ผู้นำของสองประเทศได้ตกลงกันไว้ระหว่างหารือทางโทรศัพท์ก่อนหน้านี้ รวมถึงอาจส่งผลกระทบรุนแรงต่อการค้าโลก เสถียรภาพของภาคอุตสาหกรรมและห่วงโซ่อุปทาน

ขณะที่หลิน เจี้ยน โฆษกกระทรวงต่างประเทศจีน แถลงว่า จีนไม่มีข้อมูลใหม่ๆ เกี่ยวกับติ๊กต็อก นอกจากยืนยันจุดยืนเดิม

เรื่องสำคัญที่จะเจรจากันที่มาดริด นอกจากเรื่องติ๊กต็อกแล้ว ยังคงเป็นเรื่องทำความตกลงกันทางการค้า โดยที่เวลานี้ประเทศทั้งสองอยู่ในสถานะสงบศึกทางการค้ากันชั่วคราว ด้วยการระงับการบังคับใช้ภาษีศุลกากรอัตราสูงลิบลิ่วระดับเป็นตัวเลข 3 หลักเอากับสินค้าเข้าของอีกฝ่ายหนึ่งไปก่อน ทั้งนี้การเลื่อนเวลาออกไปนี้มีกำหนดสิ้นสุดลงในเดือนพฤศจิกายน

ขณะเดียวกัน ทั้งสองฝ่ายโดยเฉพาะทางจีน ยังมีความเคลื่อนไหวในลักษณะมุ่งสอบสวนการปฏิบัติของฝ่ายสหรัฐฯ ว่ามีการกระทำที่เข้าข่ายไม่ให้ความเป็นธรรมแก่บริษัทของจีนอย่างไรหรือไม่

มีรายงานว่า เมื่อวันจันทร์ (15) สำนักงานบริหารการกำกับดูแลตลาดแห่งชาติของจีน (เอสเอเอ็มอาร์) ได้แถลงผลสอบสวนเบื้องต้นที่พบว่า อินวิเดีย บริษัทชิปยักษ์ใหญ่ของอเมริกา ละเมิดกฎหมายต่อต้านการผูกขาดของจีน ซึ่งจะต้องมีการสอบสวนขยายผลต่อไป

คำแถลงไม่ได้ให้รายละเอียด แต่การสอบสวนนี้ซึ่งได้เริ่มต้นมาตั้งแต่เดือนธ.ค.ปีที่แล้วถูกมองว่า เป็นการตอบโต้จากการที่อเมริกาตั้งข้อจำกัดกีดกันอุตสาหกรรมชิปจีน

นอกจากนั้น เมื่อวันเสาร์ (13) กระทรวงพาณิชย์จีนยังประกาศเปิดการสอบสวนนโยบายการค้าของอเมริกาต่ออุตสาหกรรมชิปจีนว่า เป็นการเลือกปฏิบัติหรือไม่ รวมทั้งสอบสวนกรณีการทุ่มตลาดชิปอะนาล็อกบางรุ่นของอเมริกาที่ใช้ในอุปกรณ์ เช่น เครื่องช่วยฟัง เราเตอร์ไว-ไฟ และเซ็นเซอร์วัดอุณหภูมิ

กระทรวงพาณิชย์จีนระบุว่า หลายปีมานี้สหรัฐฯ ตั้งข้อจำกัดมากมายกับอุตสาหกรรมชิปจีนที่รวมถึงการสอบสวนการกีดกันการค้าและการควบคุมการส่งออก ซึ่งแนวทางปฏิบัติที่กีดกันการค้าดังกล่าวน่าสงสัยว่า เป็นการเลือกปฏิบัติต่อจีนและมีเป้าหมายในการจำกัดและกีดกันการพัฒนาอุตสาหกรรมไฮเทคของจีน เช่น ชิปประมวลผลขั้นสูงและปัญญาประดิษฐ์ (เอไอ)

ประกาศของกระทรวงพาณิชย์จีนยังเรียกร้องให้อเมริกาแก้ไขแนวทางปฏิบัติผิดๆ ทันที รวมทั้งยุติการปิดกั้นอย่างไร้เหตุผลต่อบริษัทจีน และเสริมว่า จีนจะดำเนินมาตรการที่จำเป็นเพื่อปกป้องสิทธิ์และผลประโยชน์อันชอบธรรมของบริษัทจีน

ในอีกด้านหนึ่ง เมื่อวันศุกร์ (12 ก.ย.) อเมริกาเพิ่มรายชื่อบุคคลและนิติบุคคล 32 แห่ง ซึ่ง 23 แห่งในจำนวนนี้ตั้งอยู่ในจีน เอาไว้ในบัญชีผู้ที่ต้องถูกจำกัดการค้าของกระทรวงพาณิชย์ โดยรายชื่อใหม่ในบัญชีนี้ รวมถึงบริษัทจีน 2 แห่งที่ถูกกล่าวหาว่า ซื้ออุปกรณ์ผลิตชิปโดยมิชอบ เพื่อส่งให้เอสเอ็มไอซี ที่เป็นผู้ผลิตชิปชั้นนำของจีน

(ที่มา: เอเอฟพี/รอยเตอร์)