ผอ.ซีไอเอแจงรง.แปรรูปโลหะอิหร่านพังยับ ฉุดแผนผลิตอาวุธนิวเคลียร์สะดุดอีกหลายปี

ผู้อำนวยการซีไอเอแจงปฏิบัติการทางทหารของอเมริกาทำลายโรงงานแปรรูปโลหะซึ่งจำเป็นต่อการผลิตระเบิดนิวเคลียร์และมีอยู่เพียงแห่งเดียว ส่งผลให้โครงการนิวเคลียร์ของอิหร่านสะดุดอีกนานหลายปี ขณะที่แหล่งข่าวเผยอเมริกาดักฟังการสื่อสารของเจ้าหน้าที่อิหร่านที่คุยกันว่า โรงงานนิวเคลียร์เสียหายน้อยกว่าที่คาดไว้ ทว่า โฆษกทำเนียบขาวออกมาสวนกลับทันควันว่า โครงการนิวเคลียร์เตหะรานจบแล้ว

เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ คนหนึ่งเปิดเผยเมื่อวันอาทิตย์ (29 มิ.ย.) ว่า จอห์น แรตคลิฟฟ์ ผู้อำนวยการสำนักงานข่าวกรองกลาง (ซีไอเอ) ได้กล่าวถึงโรงงานแปรรูปโลหะนี้ ระหว่างการบรรยายสรุปเป็นการลับเกี่ยวกับการโจมตีของอเมริกาต่อโรงงานนิวเคลียร์ 3 แห่งของอิหร่าน ต่อพวกสมาชิกรัฐสภาสหรัฐฯเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว

ข่าวนี้ออกมาขณะที่ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ และคณะบริหารของเขา กำลังถูกสมาชิกพรรคเดโมแครตและบุคคลอื่นๆ ตั้งคำถามว่า ปฏิบัติการทางทหารดังกล่าวที่เกิดขึ้นก่อนที่อิหร่านและอิสราเอลจะตกลงหยุดยิงเมื่อวันอังคารที่แล้ว (24 มิ.ย.) นั้นสร้างความเสียหายต่อโครงการนิวเคลียร์ของเตหะรานมากน้อยแค่ไหน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หลังจากที่รายงานเบื้องต้นของสำนักงานข่าวกรองกลาโหม (ดีไอเอ) ของสหรัฐฯ ระบุว่า โรงงานนิวเคลียร์ที่ฟอร์โด นาตันซ์ และอิสฟาฮานเสียหายรุนแรง แต่ไม่ได้ถูกทำลายทั้งหมด

อย่างไรก็ตาม ระหว่างให้สัมภาษณ์ในรายการ “ซันเดย์ มอร์นิ่ง ฟิวเจอร์ส” ของฟ็อกซ์ นิวส์ที่ออกอากาศในวันอาทิตย์ ทรัมป์ยังคงยืนยันเหมือนเดิมว่า โรงงานนิวเคลียร์ของอิหร่านย่อยยับแบบเหลือซาก ซึ่งเท่ากับว่า เป้าหมายทะเยอทะยานด้านนิวเคลียร์ของอิหร่านต้องชะงักงันไปอีกนาน

สำหรับแรตคลิฟฟ์นั้น ขณะแถลงต่อพวกสมาชิกรัฐสภา เขาบอกด้วยว่า ประชาคมข่าวกรองสหรัฐฯประเมินว่า ยูเรเนียมเสริมสมรรถนะจำนวนมากของอิหร่านมีโนวโน้มถูกฝังอยู่ใต้ซากปรักหักพังของโรงงานในอิสฟาฮานและฟอร์โด ซึ่งเป็น 2 ใน 3 เป้าหมายหลักในการโจมตีของอเมริกา

เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ คนเดิมเสริมว่า แม้กระทั่งยูเรเนียมเสริมสมรรถนะยังสามารถใช้การได้ แต่การสูญเสียโรงงานแปรรูปโลหะซึ่งมีอยู่เพียงแห่งเดียว ทำให้ความสามารถของเตหะรานในการผลิตอาวุธนิวเคลียร์ถอยหลังไปอีกหลายปี

ทั้งนี้ โรงงานแปรรูปโลหะที่แรตคลิฟฟ์กล่าวถึงนี้ อยู่ภายในโรงงานนิวเคลียร์อิสฟาฮาน โรงงานแห่งนี้ทำหน้าที่แปรรูปก๊าซยูเรเนียมเสริมสมรรถนะ ให้เป็นโลหะที่มีความหนาแน่นสูง ซึ่งเป็นขั้นตอนสำคัญในการผลิตแกนระเบิด

ระหว่างการประชุมสุดยอดองค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ (นาโต) เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว มาร์โค รูบิโอ รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ ก็กล่าวว่า มีแนวโน้มว่า การโจมตีของอเมริกาทำลายโรงงานแปรรูปโลหะของอิหร่านจนอาจเกือบเรียกได้ว่า หายไปจากแผนที่ ซึ่งถ้าไม่มีโรงงานดังกล่าว อิหร่านก็จะไม่สามารถผลิตอาวุธนิวเคลียร์ได้

ผู้อำนวยการซีไอเอยังย้ำระหว่างแถลงเป็นการลับต่อพวกสมาชิกรัฐสภาว่า ระบบป้องกันภัยทางอากาศของอิหร่านเสียหายยับเยินระหว่างการสู้รบ 12 วันกับอิสราเอล ซึ่งเท่ากับว่า แม้พยายามฟื้นโครงการนิวเคลียร์ แต่อิหร่านเหลือศักยภาพน้อยมากในการปกป้องโครงการดังกล่าว

คำแถลงของแรตคลิฟฟ์ดูเหมือนสอดคล้องกับรายงานการประเมินความเสียหายอย่างเป็นทางการของอิสราเอลที่ระบุว่า ความสามารถในการเสริมสมรรนะยูเรเนียมสู่ระดับที่ใช้ผลิตอาวุธได้ของอิหร่านขณะนี้ถอยหลังไปอีกนาน

รายงานของอิสราเอลเสริมว่า โครงการนิวเคลียร์ของเตหะรานได้รับความเสียหายร้ายแรงจากการโจมตีของอิสราเอลที่สังหารนักวิจัยชั้นนำหลายคน รวมทั้งยังสร้างความเสียหายให้แก่อุตสาหกรรมการผลิตขีปนาวุธและระบบป้องกันภัยทางอากาศของอิหร่าน

อย่างไรก็ดี ในวันอาทิตย์ (29) ราฟาเอล กรอสซี ผู้อำนวยการทบวงพลังงานปรมาณูระหว่างประเทศ (ไอเออีเอ) ให้สัมภาษณ์ในรายการ “เฟซ เดอะ เนชั่น” ของซีบีเอสว่า โรงงานนิวเคลียร์ 3แห่งของอิหร่านที่ถูกอเมริกาโจมตี ทำให้สมรรถนะในการบำบัด แปลง และเสริมสมรรถนะยูเรเนียมนั้น ถูกทำลายในระดับที่มีนัยสำคัญ แต่ไม่ได้พังทลายโดยสิ้นเชิง และสมรรถนะบางส่วนยังคงอยู่ ซึ่งอิหร่านสามารถฟื้นฟูได้ใหม่ถ้าต้องการ เขาย้ำด้วยว่า การประเมินความเสียหายอย่างได้ภาพที่สมบูรณ์จะเกิดขึ้นได้เมื่ออิหร่านยินยอมให้พวกเจ้าหน้าที่ตรวจสอบเข้าไปตรวจ

“พูดกันตรงๆ ใครๆ ก็ไม่สามารถอางได้หรอกว่าทุกสิ่งทุกอย่างหายไปหมดแล้ว และม้นไม่มีอะไรเหลืออยู่ที่นั่นแล้ว” กรอสซี กล่าว

นอกจากนั้น กรอสซีทักท้วงว่า อิหร่านยังคงมีโนว์ฮาวและศักยภาพด้านนิวเคลียร์ ดังนั้น สิ่งสำคัญคือการหาทางออกด้วยข้อตกลงทางการทูต

ในอีกด้านหนึ่ง หนังสือพิมพ์วอชิงตันโพสต์ก็รายงานเมื่อวันอาทิตย์โดยอ้างแหล่งข่าว 4 คนที่รับรู้ข้อมูลข่าวกรองที่เผยแพร่ภายในรัฐบาลสหรัฐฯ โดยแหล่งข่าวเหล่านั้นยืนยันว่า อเมริกาได้ดักฟังการสื่อสารของเจ้าหน้าที่อิหร่านที่คุยกันว่า โรงงานนิวเคลียร์เสียหายน้อยกว่าที่คาดไว้

อย่างไรก็ดี แหล่งข่าวคนหนึ่งสำทับว่า ยังมีคำถามสำคัญคือ เจ้าหน้าที่อิหร่านเหล่านั้นพูดความจริงหรือไม่

ทางด้านแคโรไลน์ เลวิตต์ โฆษกทำเนียบขาวตอบโต้รายงานของวอชิงตันโพสต์ว่า การที่เจ้าหน้าที่อิหร่านที่ไม่ระบุตัวตนล่วงรู้ว่า เกิดอะไรขึ้นใต้ซากปรักหักพังหลายร้อยฟุตเป็นคำพูดที่ไร้สาระ พร้อมยืนยันว่า โครงการอาวุธนิวเคลียร์ของอิหร่านจบแล้ว

(ที่มา: เอพี/รอยเตอร์)