บรรดารัฐมนตรีต่างประเทศยุโรปเตรียมหารือกับรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศอิหร่านในวันนี้ (20 มิ.ย.) เพื่อเปิดโอกาสใช้การทูตแก้ไขปัญหาโครงการนิวเคลียร์ของอิหร่าน หลังผู้นำสหรัฐฯ ข่มขู่จะเข้าร่วมกับอิสราเอลโจมตีเตหะราน
ก่อนหน้านี้ รัฐมนตรีต่างประเทศของอังกฤษ ฝรั่งเศส และเยอรมนี หรือที่เรียกว่ากลุ่ม E3 รวมไปถึงหัวหน้าฝ่ายกิจการต่างประเทศของสหภาพยุโรป ได้มีการพูดคุยกับ อับบาส อารักชี รัฐมนตรีต่างประเทศอิหร่านเมื่อต้นสัปดาห์ และได้ประสานงานร่วมกับ มาร์โก รูบิโอ รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศของสหรัฐฯ ด้วย
ในการพูดคุยดังกล่าว พวกเขาได้ย้ำกับ อารักชี ว่าอิหร่านจำเป็นต้องกลับสู่โต๊ะเจรจาเพื่อไม่ให้สถานการณ์ทวีความรุนแรงยิ่งไปกว่านี้ และฝ่ายอิหร่านได้เสนอให้มีการตั้งวงเจรจาพูดคุยกันแบบซึ่งหน้า
สำหรับการหารือครั้งนี้จะเกิดขึ้นที่นครเจนีวา ซึ่งเป็นสถานที่ที่อิหร่านและกลุ่มชาติมหาอำนาจเคยทำข้อตกลงควบคุมนิวเคลียร์เพื่อแลกกับการผ่อนปรนมาตรการคว่ำบาตรในปี 2013 ก่อนที่จะได้ข้อตกลงฉบับครอบคลุมในปี 2015
การเจรจาข้อตกลงนิวเคลียร์ระหว่างอิหร่านกับรัฐบาลประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ ต้องมีอันล่มลงไป หลังจากที่อิสราเอลเปิดปฏิบัติการ Operation Rising Lion ยิงโจมตีฐานที่มั่นทางทหารและโครงการนิวเคลียร์ของอิหร่านเมื่อวันที่ 12 มิ.ย.
“ฝ่ายอิหร่านไม่สามารถร่วมวงเจรจากับชาวอเมริกันได้ แต่พวกเราทำได้” นักการทูตยุโรปคนหนึ่งให้สัมภาษณ์
“เราจะบอกให้พวกเขากลับสู่โต๊ะเจรจาเพื่อพูดคุยเรื่องนิวเคลียร์ก่อนที่สถานการณ์จะลุกลามถึงขั้นเลวร้ายที่สุด (worst-case scenario) และจะแสดงความวิตกกังวลต่อโครงการขีปนาวุธทิ้งตัวของพวกเขา รวมถึงเรื่องที่พวกเขาให้การสนับสนุนรัสเซียและกักขังพลเมืองยุโรปด้วย”
ชาติมหาอำนาจยุโรปซึ่งไม่ได้เข้าไปมีส่วนร่วมในการเจรจานิวเคลียร์ระหว่างอิหร่านกับสหรัฐฯ เริ่มรู้สึกไม่ชอบใจกับกลยุทธ์ต่อรองของทรัมป์ และเห็นว่าข้อเรียกร้องบางอย่างของสหรัฐฯ ก็ปฏิบัติจริงได้ยาก ขณะเดียวกันก็เกรงว่ากรอบการเจรจาที่อ่อนแอตั้งแต่ต้นจะทำให้การพูดคุยยืดเยื้อไม่รู้จบ
นักการทูตยุโรป 2 คนระบุว่า พวกเขาไม่ได้คาดหวังว่าจะได้ข้อตกลงผ่าทางตันที่เจนีวา แต่อย่างน้อยการดึงอิหร่านกลับเข้าสู่วงพูดคุยก็มีความจำเป็น เพราะหลังจากที่สงครามสงบลง ปัญหาโครงการนิวเคลียร์อิหร่านก็จะยังไม่ได้รับการแก้ไขอยู่ดี เพราะเป็นไปไม่ได้ที่จะกำจัดภูมิความรู้ที่อิหร่านมีอยู่ และนั่นเท่ากับว่าอิหร่านสามารถที่จะรื้อฟื้นโครงการกลับคืนมาใหม่เมื่อใดก็ได้
เจ้าหน้าที่อิหร่านคนหนึ่งระบุว่า เตหะรานพร้อมเปิดรับแนวทางการทูตเสมอ แต่ก็ขอให้กลุ่ม E3 ช่วยใช้ทุกมาตรการที่จำเป็นกดดันอิสราเอลให้หยุดโจมตีอิหร่านด้วย
“อิหร่านมุ่งมั่นที่จะใช้แนวทางการทูตเป็นเครื่องมือแก้ไขข้อพิพาท แต่เวลานี้การทูตกำลังถูกโจมตี” เจ้าหน้าที่อิหร่านกล่าว
เดวิด แลมมี รัฐมนตรีต่างประเทศอังกฤษ ให้สัมภาษณ์หลังจากที่พูดคุยกับ รูบิโอ และ สตีฟ วิตคอฟฟ์ ผู้แทนพิเศษของสหรัฐฯ ที่กรุงวอชิงตัน ดี.ซี. ว่า หน้าต่างสำหรับการทูตยังคงเปิดอยู่
“เราได้หารือว่าจะมีข้อตกลงอะไรที่สามารถหลีกเลี่ยงไม่ให้สถานการณ์เลวร้ายไปกว่านี้ หน้าต่างยังคงเปิดอยู่ในช่วง 2 สัปดาห์ข้างหน้าเพื่อที่จะหาทางออกในทางการทูต” แลมมี โพสต์ข้อความผ่าน X โดยอ้างถึงถ้อยแถลงของทำเนียบขาวที่ระบุว่า ทรัมป์ ให้เวลา 2 สัปดาห์ก่อนจะตัดสินใจว่าจะนำสหรัฐฯ ร่วมวงโจมตีอิหร่านหรือไม่
ที่มา: รอยเตอร์
