อัยการสหรัฐฯ ตั้งข้อหาพลเมืองจีน 2 รายฐานลักลอบนำเข้าเชื้อราที่ก่อให้เกิดโรคทางชีวภาพที่อันตราย และอาจถูกใช้เป็น "อาวุธก่อการร้ายทางการเกษตร" เข้ามายังสหรัฐฯ โดยอ้างเหตุผลด้านการวิจัย
กระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ แถลงในวันอังคาร (3 มิ.ย.) ว่า เชื้อราดังกล่าวมีชื่อว่า Fusarium graminearum ซึ่งในแวดวงวิทยาศาสตร์จัดเป็นเชื้อก่อโรคที่อาจถูกใช้เป็นอาวุธก่อการร้ายทางการเกษตร
ทางกระทรวงยังระบุด้วยว่า เชื้อราชนิดนี้ก่อให้เกิดโรคราสนิมหัว (head blight) ในพืชบางชนิด และสร้างความเสียหายทางเศรษฐกิจทั่วโลกปีละหลายพันล้านดอลลาร์
ในเอกสารคำร้องของสำนักงานสอบสวนกลางสหรัฐฯ (เอฟบีไอ) หลิว จุนหย่ง (Liu Zunyong) วัย 34 ปี ซึ่งเป็นนักวิจัยในจีน ได้นำเชื้อราดังกล่าวเข้าสหรัฐฯ ระหว่างเดินทางไปเยี่ยมแฟนสาว เจี่ยน อวิ๋นชิง (Jian Yunqing) วัย 33 ปี เมื่อเดือน ก.ค. ปี 2024
หลิว รับสารภาพว่าลักลอบนำเชื้อราเข้าสหรัฐฯ เพื่อใช้ทำวิจัยในห้องปฏิบัติการของมหาวิทยาลัยมิชิแกน ซึ่งเป็นสถานที่ทำงานของแฟนสาว
ทางมหาวิทยาลัยมิชิแกนยังไม่ออกมาให้ความเห็นเกี่ยวกับประเด็นนี้
คำร้องของเอฟบีไอระบุว่า จากการตรวจสอบการสื่อสารผ่านช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ของชาวจีนทั้งสองพบว่า พวกเขาได้พูดคุยเรื่องการขนส่งวัสดุชีวภาพ และมีการทำวิจัยในห้องแล็บตั้งแต่ก่อนที่ หลิว จะเดินทางเข้าสหรัฐฯ
ทั้ง เจี่ยน และ หลิว ถูกกล่าวหาว่าสมคบคิดลักลอบนำสินค้าเข้าสหรัฐฯ แจ้งข้อมูลอันเป็นเท็จ และฉ้อโกงวีซ่า
เชย์วอร์เยีย กิบสัน เจ้าหน้าที่เอฟบีไอประจำสำนักงานเมืองดีทรอยต์ฟิลด์ ระบุว่า การกระทำของพลเมืองจีนทั้งสอง "ก่อภัยคุกคามที่อาจเป็นอันตรายต่อสาธารณชน
หนังสือพิมพ์เซาท์ไชน่ามอร์นิงโพสต์ (SCMP) อ้างความเห็นของนักวิจัยบางคนที่มองว่า การจับกุมนักวิจัยจีนในสหรัฐฯ ด้วยข้อหาลักลอบนำเข้าเชื้อรานั้นมี "มูลเหตุจูงใจทางการเมือง" แอบแฝง และจะยิ่งกระตุ้นให้บุคลากรชาวจีนระดับหัวกะทิย้ายออกจากสหรัฐฯ
"ผมคิดว่าเหตุการณ์นี้มีเรื่องการเมืองเข้ามาเกี่ยว" นักวิทยาศาสตร์ชาวจีนคนหนึ่งซึ่งทำวิจัยด้านการเกษตรที่มหาวิทยาลัยชั้นนำแห่งหนึ่งของสหรัฐฯ ให้ความเห็น
นักวิทยาศาสตร์ในมหาวิทยาลัยของจีนอีกคนที่ศึกษาเกี่ยวกับเชื้อ Fusarium graminearum ชี้ว่า ข้อครหาของสหรัฐฯ เป็นการจงใจใช้สำนวนภาษาที่รุนแรงเพื่อสร้างกระแส พร้อมตั้งข้อสังเกตว่า หากเชื้อราชนิดนี้ไม่ได้มีอยู่ในท้องถิ่น และการนำเข้าอาจก่อให้เกิดโรคระบาดร้ายแรงในพืช ก็คงจะถูกสหรัฐฯห้ามนำเข้าและถูกจัดอยู่ในกลุ่มเชื้อก่อโรคที่ต้องถูกกักกัน (quarantined pathogen) ทว่า Fusarium graminearum ไม่ได้อยู่ในข่ายนี้
"มันเป็นเชื้อก่อโรคที่พบได้ทั่วโลก หรืออาจจะพูดได้ว่า ไม่มีที่ไหนในโลกที่ไม่มี" เขากล่าว
นักวิทย์จีนผู้นี้ยังบอกด้วยว่า แม้เชื้อราตัวนี้อาจเป็นอันตรายต่อธัญพืช เช่น ข้าวสาลี เป็นต้น แต่ก็มีอยู่ตามท้องนามานานแล้ว และไม่ได้แพร่กระจายอย่างรวดเร็ว
SCMP รายงานว่า เชื้อราชนิดนี้ถูกพบในพื้นที่ต่างๆ ทั่วสหรัฐฯ และมีการศึกษาวิจัยมานานเป็นสิบๆ ปีแล้ว อีกทั้งยังมีผลการศึกษาที่ถูกตีพิมพ์มากมาย
ที่มา: รอยเตอร์, SCMP