มาร์โก รูบิโอ รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ประกาศวานนี้ (28 พ.ค.) ว่าสหรัฐฯ จะเริ่มกระบวนการเพิกถอนวีซ่านักศึกษาชาวจีน “อย่างจริงจัง” รวมถึงบุคคลที่มีความเกี่ยวข้องเชื่อมโยงกับพรรคคอมมิวนิสต์จีน หรือกำลังศึกษาในสาขาวิชาที่มีความสำคัญเชิงยุทธศาสตร์
หากมาตรการนี้ถูกบังคับใช้กับนักศึกษาจีนนับแสนๆ คนตามมหาวิทยาลัยต่างๆ ทั่วสหรัฐฯ ก็คาดว่าจะทำให้สถาบันการศึกษาในอเมริกาขาดแหล่งรายได้สำคัญไป รวมถึงช่องทางในการปั้นนักศึกษาที่มีพรสวรรค์ซึ่งอาจเข้าไปต่อยอดทำงานกับบริษัทเทคโนโลยีของสหรัฐฯ ในอนาคต
รัฐบาลประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ ได้ยกระดับเนรเทศและเพิกถอนวีซ่านักศึกษาต่างชาติจำนวนมาก ในความพยายามบรรลุซึ่งเป้าหมายควบคุมคนเข้าเมืองอย่างเข้มงวด
ถ้อยแถลงของ รูบิโอ ระบุว่า กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ยังเตรียมทบทวนเงื่อนไขการออกวีซ่า และเพิ่มมาตรการคัดกรองผู้ยื่นคำร้องขอวีซ่าจากจีนและฮ่องกง
“กระทรวงการต่างประเทศจะทำงานร่วมกับกระทรวงความมั่นคงแห่งมาตุภูมิเพื่อดำเนินการเพิกถอนวีซานักศึกษาจีนอย่างจริงจัง” เขากล่าว
สถานทูตจีนประจำกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. ยังไม่ออกมาให้ความเห็นต่อสื่อในประเด็นนี้
ก่อนหน้านี้ กระทรวงการต่างประเทศจีนเคยประกาศจะ “ยืนหยัดปกป้องสิทธิและผลประโยชน์อันชอบธรรมตามกฎหมาย” ของนักศึกษาจีนในต่างประเทศ หลังจากที่รัฐบาล ทรัมป์ สั่งเพิกถอนสิทธิของมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด (Harvard University) ในการรับนักศึกษาต่างชาติ ซึ่งส่วนใหญ่ก็เป็นชาวจีน
จีนยังถือเป็นเป้าหมายใหญ่ในสงครามการค้าระดับโลกของ ทรัมป์ ที่สร้างความปั่นป่วนต่อตลาดเงิน บ่อนทำลายห่วงโซ่อุปทาน และเพิ่มความเสี่ยงที่เศรษฐกิจโลกจะเข้าสู่ภาวะถดถอย
นักศึกษาต่างชาติโดยเฉพาะอินเดียและจีนคิดเป็น 54% ของจำนวนนักศึกษาต่างชาติในสหรัฐฯ และช่วยสร้างเม็ดเงินให้กับระบบเศรษฐกิจอเมริกามากกว่า 50,000 ล้านดอลลาร์ในปี 2023 ตามข้อมูลสถิติของกระทรวงพาณิชย์
กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ มีอำนาจกว้างขวางในการที่จะออกหรือยกเลิกวีซ่าบุคคลใดก็ได้ และเมื่อสัปดาห์ที่แล้วรัฐบาล ทรัมป์ ก็ใช้ข้ออ้างว่ามหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด “มีสายสัมพันธ์ใกล้ชิดจีน” เป็นหนึ่งในเหตุผลที่สั่งห้ามรับนักศึกษาต่างชาติ ก่อนที่คำสั่งนี้จะถูกผู้พิพากษาศาลสหรัฐฯ สั่งยับยั้งเอาไว้ชั่วคราว
ถ้อยแถลงของ รูบิโอ ไม่ได้ให้รายละเอียดชัดเจนว่าสหรัฐฯ ตั้งเป้าเพิกถอนวีซ่านักศึกษาจำนวนมากน้อยแค่ไหน แต่ต่อให้เป็นจำนวนน้อยก็ยังอาจทำให้การหลั่งไหลของนักศึกษาชาวจีนเข้าศึกษาต่อในสหรัฐฯ ที่เริ่มมาตั้งแต่ช่วงปลายทศวรรษ 1970 หยุดชะงักลง
ในช่วงไม่กี่สิบปีมานี้ สหรัฐฯ ได้กลายเป็นจุดหมายปลายทางในการศึกษาต่อของนักศึกษาจีนที่มองหาทางเลือกนอกเหนือจากระบบมหาวิทยาลัยในประเทศที่มีการแข่งขันสูงมาก และมีส่วนช่วยให้สถาบันการศึกษาของสหรัฐฯ มีชื่อเสียงกว้างไกลในระดับโลก นักศึกษากลุ่มนี้ส่วนใหญ่มาจากครอบครัวชาวจีนที่ฐานะร่ำรวยพอจะจ่ายเงินให้บุตรหลานเล่าเรียนในสหรัฐอเมริกาได้
นักศึกษาจีนส่วนหนึ่งเมื่อจบการศึกษาแล้วก็ยังคงอาศัยและทำงานในสหรัฐฯ หลายคนมีบทบาทในด้านงานวิจัย และถือเป็นกลุ่มแรงงานที่สำคัญของสหรัฐอเมริกา
ที่มา: รอยเตอร์