เอเอฟพี/เอพี/รอยเตอร์/เอเจนซีส์ - รัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐฯ พีท เฮกเซธ แถลงยืนยันวันพุธ(9 เม.ย.)ระหว่างเยือนปานามาว่า สหรัฐฯ มีแผนกลับมาครอบครองฐานทัพปานามาอีกครั้ง จำเป็นต้องเข้าคุมคลองปานามาเส้นเลือดการคมนาคมโลก ชี้ชัด "ปักกิ่ง" เป็นภัยคุกคามต่อหลังบ้านสหรัฐฯ มีทหารจีนปรากฏตัวมากเกินไป ระหว่างจับมือประธานาธิบดีปานามาลงนามข้อตกลง ด้าน CK Hutchison บริษัทฮ่องกงของเจ้าสัวลี กาชิง โดนปานามาสอบสัมปทานคุม 2 ท่าเรือคลองปานามา
เอเอฟพีรายงานวันพุธ(9 เม.ย)ว่า รัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐฯ พีท เฮกเซธ แถลงวันพุธ(9)ระหว่างเยือนปานามาและพบประธานาธิบดีปานามา โฮเซ ราอูล มูลิโน (José Raúl Mulino) และได้ลงนามข้อตกลงระดับทวิภาคีร่วมกันที่กรุงปานามา ซิตี
ทั้งนี้เฮกเซธได้เสนอแนวคิดการส่งกำลังทหารสหรัฐฯกลับเข้าปานามาเพื่อรักษาคลองปานามาเส้นเลือดทางการค้าโลก แต่ทว่ารัฐบาลปานามากลับปฎิเสธข้อเสนออย่างรวดเร็ว
เฮกเซธแนะระหว่างการเยือนปานามาว่า “จากการเชื้อเชิญ” นี้จะทำให้สหรัฐฯสามารถกลับมาคุมฐานทัพในปานามาใหม่อีกครั้ง หรือสถานีอากาศทางนาวีและส่งกำลังแบบหมุนเวียนมาประจำที่คอคอดปานามา (isthmus of panama) ที่สหรัฐฯเคยบุกรุกรานเมื่อ 35 ปีก่อน
พร้อมกันนี้รัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐฯยังเปิดเผยว่า สหรัฐฯยังต้องการให้เรือรบของตัวเองสามารถวิ่งผ่านคลองปานามาได้เสรีโดยที่ไม่ต้องเสียค่าธรรมเนียมผ่านทาง
สะท้อนถึงคำกล่าวของประธานาธิบดีสหรัฐฯคนปัจจุบัน โดนัลด์ ทรัมป์ เคยออกมาเป็นการเก็บที่หนักหน่วงสูงเกินไปและไม่ได้รับการปฎิบัติอย่างเป็นธรรมในทุกหนทางหรือทุกรูปแบบ
เอเอฟพีรายงายว่า เฮกเซธแถลงว่า ข้อตกลงที่ได้ลงนามกับปานามาในสัปดาห์นี้เป็น “โอกาส” ที่ฝ่ายสหรัฐฯจะสามารถรื้อฟื้นฐานเก่า สถานีอากาศทางนาวีที่เคยใช้ และสถานที่ต่างๆที่กองกำลังทหารอเมริกันสามารถทำงานร่วมกับกองทัพปานามาเพื่อเสริมประสิทธิภาพและความร่วมมือในแบบหมุนเวียน
เอพีรายงานเพิ่มเติมว่า ในเวลาเดียวกันในวันพุธ(9)รัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐฯ พีท เฮกเซธ ยังคงพุ่งเป้าอีกครั้งไปยังการปรากฏตัวของ “จีน” ในภาคพื้นฝั่งตะวันตกซึ่งเป็นเสมือนหลังบ้านของสหรัฐฯ เกิดขึ้น 1 วัน หลังเขาออกมาชี้ว่า จีนเป็นภัยคุกคามต่อคลองปานามา
โดยในการประชุมความมั่นคงระดับภูมิภาค เฮกเซธกล่าวว่า บริษัทต่างๆที่มีฐานอยู่ในจีนกำลังครอบครองที่ดินและโครงสร้างพื้นฐานสำคัญในเซคเตอร์ทางยุทธศาสตร์ของทวีป
“กองทัพของจีนมีการปรากฎตัวขนาดใหญ่มากเกินไปในภาคพื้นตะวันตกของโลก" และเสริมต่อว่า “อย่างไม่มีที่ผิดพลาด ปักกิ่งกำลังลงทุนและปฎิบัติการในภูมิภาคนี้เพื่อความได้เปรียบทางการทหารและการได้เปรียบอย่างไม่เป็นธรรมทางเศรษฐกิจ”
ทั้งนี้รัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐฯยังเรียกร้องรัฐบาลต่างๆในภูมิภาคทำงานร่วมกันเพื่อต่อต้านจีนและตอบโต้ภัยคุกคามที่มาจากแก๊งยาเสพติดข้ามชาติและการอพยพครั้งใหญ่
ขณะเดียวกันบริษัทฮ่องกงของเจ้าสัวลี กาชิง CK Hutchison ล่าสุดโดนสำนักงานอัยการสูงสุดปานามาในวันอังคาร (8) ประกาศตรวจสอบสัญญาสัมปทาน 2 ท่าเรือในคลองปานามาที่บริษัทฮ่องกงได้ทำสัญญา รอยเตอร์รายงาน
คำประกาศของอัยการสูงสุดปานามา หลุยส์ คาร์ลอส โกเมซ (Luis Carlos Gomez) เกิดขึ้นหลังผู้บริหารคลองปานามาก่อนหน้าได้วิจารณ์การต่ออายุสัญญาในปี 2021
Dimsum Daily ของฮ่องกงรายงานเพิ่มว่า การตรวจสอบพบมีการละเมิดข้อตกลง
โดยผู้บริหารคลองปานามา อาเนล โฟลเรส (Anel Flores) ได้ประเมินบริษัทท่าเรือปานามา PPC (Panama Ports Company)ภายใต้บริษัท CK Hutchison ในสัปดาห์นี้
โฟลเรสเปิดเผยว่า ข้อตกลงต่อสัญญาสัมปทานท่าเรือปี 2021 นั้นมีการละเมิดทางกระบวนการอย่างโจ่งครึ่มและการจัดการทางการเงินอย่างผิดพลาด
ในการตรวจสอบพบว่า บริษัทท่าเรือปานามาของฮ่องกงเลี่ยงภาษี 850 ล้านดอลลาร์ผ่านโครงสร้างสัญญารับช่วง (subcontract) ที่ไม่โปร่งใสและล้มเหลวในการส่ง 300 ล้านดอลลาร์ที่ต้องจ่าย ละเมิดข้อตกลงในการแบ่งปันผลกำไรสุทธิ 10% กับรัฐปานามา
นอกจากนี้ผู้ควบคุมคลองปานามายังกล่าวหาบริษัท PPC ในการบริหารบริษัทเงาทั้งหลายเพื่อปกปิดรายได้ส่งผลทำให้ปานามาต้องมีรายได้ลดลงลงราว 1.3 พันล้านดอลลาร์ภายในระยะเวลา 25 ปีติดต่อกัน
สื่อฮ่องกงชี้ว่า เป็นที่น่าสังเกตว่าเงื่อนระยะเวลาการตรวจสอบบริษัทท่าเรือปานามาของเจ้าสัวลี กาชิงนี้บังเอิญประจวบเหมาะกับดีลของ CK Hutchison ร่วมกับ BlackRock ของสหรัฐฯมูลค่า 22.8 พันล้านดอลลาร์ที่ไม่สามารถไปต่อได้และทำให้รัฐบาลปักกิ่งโกรธจัด ที่โดนปิดตาจากข้อตกลงสำคัญขาย 2 ท่าเรือปานามาและอีก 43 ท่าทั่วโลก
ความขัดแย้งครั้งใหญ่นี้แสดงถึงความสำคัญของ 'คลองปานามา' ในเชิงสัญลักษณ์และทางยุทธศาสตร์ของคู่อริ 2 ชาติมหาอำนาจโลกสหรัฐฯ - จีนได้เป็นอย่างดี
รอยเตอร์รายงานว่า บริษัทท่าเรือปานามา PPC ภายใต้ CK Hutchison ในวันพุธ(9) ได้ออกมาตอบโต้ว่า ทางบริษัทได้ลงทุน 1.7 พันล้านดอลลาร์ใน 2 ท่าเรือ เกินกว่าจำนวนที่ได้กำหนดไว้ตามสัญญาที่กำลังถูกเจ้าหน้าที่ปานามาสอบสวน
รัฐบาลปานามาได้เปิดการสอบสัญญาสัมปทานท่าเรือปานามาเมื่อมกราคมที่คาดว่าน่าจะเกี่ยวข้องกับข้อตกลงระหว่าง BlackRock และ CK Hutchison
อย่างไรก็ตาม CK Hutchison ได้ปฎิเสธการกระทำผิดใดๆหรือความผิดปกติ และอีกทั้งยังกล่าวว่า การลงทุนในปานามานั้นเกินไม่ต่ำกว่า 50 ล้านดอลลาร์ตามข้อตกลงสัญญาดั้งเดิมที่ลงนามไว้เมื่อปี 1997
บริษัทบริหารท่าเรือฮ่องกงชี้ว่า แต่ทว่าทางบริษัทยังได้ลงทุนเกินข้อกำหนด 1 พันล้านดอลลาร์ในบันทึกแนบท้าย (addendum)ปี 2005