เอเจนซีส์ - มาร์ค บราวน์ (Mark Brown) นายกรัฐมนตรีหมู่เกาะคุกส์ในมหาสมุทรแปซิฟิกตอนใต้ระหว่างรัฐฮาวายและนิวซีแลนด์ออกมาโต้ลงนามข้อตกลงความเป็นหุ้นส่วนเชิงยุทธศาสตร์แบบครอบคลุมวันศุกร์ (14 ก.พ.) ที่เมืองฮาบิน ร่วมกับนายกรัฐมนตรีจีน หลี่ เฉียง นั้นไม่กระทบนิวซีแลนด์อดีตเจ้าอาณานิคม แต่พบปักกิ่งกระชับร่วมมือทำเหมืองใต้มหาสมุทร โครงสร้างพื้นฐาน การเปลี่ยนแปลงทางสภาพอากาศ และทางเศรษฐกิจ
เดอะการ์เดียนของอังกฤษรายงานวันจันทร์ (17 ก.พ.) ว่า นายกรัฐมนตรีหมู่เกาะคุกส์ (Cook Islands) ออกมาโต้ถึงข้อตกลงความเป็นหุ้นส่วนเชิงยุทธศาสตร์แบบครอบคลุมที่ได้ลงนามในวันศุกร์ (14) ที่เมืองฮาบิน ร่วมกับนายกรัฐมนตรีจีน หลี่ เฉียง จะไม่ส่งผลกระทบนิวซีแลนด์อดีตเจ้าอาณานิคม
อ้างอิงจาก VOA ของสหรัฐฯ รายงานวันเสาร์ (15) นิวซีแลนด์รู้สึกวิตกอย่างรุนแรงต่อการจับมือร่วมกันระหว่างจีนและหมู่เกาะคุกส์ที่มีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ์และยังตั้งไม่ห่างจากนิวซีแลนด์
ในขณะที่เนื้อหาของข้อตกลงนี้ยังไม่ชัดเจนแต่การแถลงออกมาจากทำเนียบนายกรัฐมนตรีบราวน์ และการลงนามร่วมกันระหว่างองค์การบริหารทรัพยากรธรรมชาติพื้นทะเลหมู่เกาะคุกส์ (Seabed Minerals Authority) และปักกิ่งจะเห็นการร่วมมืออย่างลึกซึ้งรวมถึง การทำเหมืองทะเลน้ำลึก (ใต้มหาสมุทร) ขยายโครงสร้างพื้นฐาน การเปลี่ยนแปลงทางสภาพอากาศโลก และความร่วมมือทางเศรษฐกิจ
บราวน์กล่าวว่า เขาได้ลงนามในแผนปฏิบัติการความเป็นหุ้นส่วนเชิงยุทธศาสตร์อย่างครอบคลุมระหว่างการเยือนเมืองฮาบินของจีนเป็นเวลา 5 วัน พร้อมกันนี้ บราวน์ยังให้คำมั่นที่จะเผยแพร่ข้อตกลงที่ว่านี้ต่อสาธารณะ หลังจากนิวซีแลนด์ออกมาแสดงความวิตกต่อความโปร่งใสในการเดินทางและอีกทั้งหมู่เกาะคุกส์ไม่ได้หารือในเรื่องนี้ก่อนหน้ากับนิวซีแลนด์
“หมู่เกาะคุกส์จะยังคงมีการตัดสินใจทางยุทธศาสตร์เพื่อผลประโยชน์ระยะยาวต่อประชาชนของพวกเรา” นายกรัฐมนตรีหมู่เกาะคุกส์แถลง
และเสริมต่อว่า “ความสัมพันธ์ของพวกเราและความเกี่ยวข้องกับจีนนั้นจะไม่มีวันเข้ามาแทนที่ความสัมพันธ์ที่ยาวนานร่วมกับนิวซีแลนด์และพันธมิตรอื่นของพวกเราในระดับทวิภาคี ภูมิภาคและพันธมิตรมากมาย”
ขณะเดียวกัน นายกรัฐมนตรีนิวซีแลนด์ คริสโตเฟอร์ ลูซอน (Christopher Luxon) ให้สัมภาษณ์กับสื่อวันจันทร์ (17) ว่า รัฐบาลนิวซีแลนด์ยังไม่ได้เห็นรายละเอียดข้อตกลงนี้เลย
“พวกเราต้องการที่จะได้เห็นเอกสารเหล่านี้ พวกเราจะอ่านพวกมันโดยละเอียดและพวกเราจะมีการหารือโดยตรงกับหมู่เกาะคุกส์”
VOA รายงานว่า นายกฯ จีน หลี่ แถลงว่า ปักกิ่งมีความปรารถนาที่จะกระชับความเชื่อมั่นทางการเมืองและขยายความร่วมมือในทางปฏิบัติร่วมกับหมู่เกาะคุกส์
สื่อสหรัฐฯ ชี้ว่า ความพยายามปักกิ่งในการขยายอิทธิพลทางการทูตในภูมิภาคแปซิฟิกและโอเชียเนียเกิดขึ้นในช่วงเวลาคู่แข่ง สหรัฐฯ สั่งระงับชั่วคราวเงินช่วยเหลือต่างชาติ และนิวซีแลนด์ข่มขู่จะทบทวนเงินช่วยเหลือให้ประเทศคิริบาตี