เอเอฟพี – ข้อตกลงหยุดยิงในกาซาที่รอคอยกันมายาวนานมีอันต้องเลื่อนออกไปในนาทีสุดท้ายเมื่อวันอาทิตย์ (19 ม.ค.) หลังเนทันยาฮูประกาศว่า กองทัพอิสราเอลจะไม่หยุดโจมตีจนกว่าฮามาสจะส่งรายชื่อตัวประกันชุดแรกที่จะได้รับการปล่อยตัว ขณะที่ฮามาสอ้างเหตุผลด้านเทคนิคทำให้แจ้งชื่อล่าช้า
สำนักงานนายกรัฐมนตรีอิสราเอลออกแถลงการณ์ราว 1 ชั่วโมงก่อนที่ข้อตกลงหยุดยิงจะเริ่มบังคับใช้ในเวลา 8.30 น. วันอาทิตย์ ระบุว่า นายกรัฐมนตรีเบนจามิน เนทันยาฮู มีคำสั่งถึงกองทัพว่า การหยุดยิงจะยังไม่เริ่มต้นจนกว่าอิสราเอลจะได้รับรายชื่อตัวประกันชุดแรกที่จะได้รับอิสรภาพ
หลังจากนั้นไม่นานโฆษกกองทัพอิสราเอลแถลงว่า อิสราเอลจะโจมตีในกาซาต่อจนกว่าฮามาสจะปฏิบัติตามข้อเรียกร้อง และสำทับว่า กองทัพพร้อมปฏิบัติตามข้อตกลงหยุดยิงอย่างเต็มที่ แต่ก็พร้อมตอบโต้หากฮามาสละเมิดข้อตกลง
ทางด้านฮามาสที่ยืนยันจะปฏิบัติตามเงื่อนไขข้อตกลงหยุดยิงนั้น ระบุว่า ความล่าช้าในการแจ้งรายชื่อตัวประกันเกิดจากปัจจัยทางเทคนิค
ก่อนหน้านี้คาดกันว่า จะมีการปล่อยตัวประกันหลังข้อตกลงหยุดยิงมีผลบังคับใช้ไม่กี่ชั่วโมง ซึ่งอาจปูทางสู่การยุติสงครามที่ดำเนินมา 15 เดือนและสร้างความปั่นป่วนทั่วตะวันออกกลาง
ข้อตกลงนี้เกิดขึ้นภายหลังการเจรจาที่ชะงักงันมาหลายครั้งภายใต้การประสานงานของอียิปต์ กาตาร์ และอเมริกา รวมทั้งเกิดขึ้นก่อนที่โดนัลด์ ทรัมป์ จะสาบานตนเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐฯ ในวันจันทร์ (20 มี.ค.)
ทรัมป์ที่อ้างความดีความชอบในการผลักดันข้อตกลงหยุดยิงในกาซา ให้สัมภาษณ์เอ็นบีซีเมื่อวันเสาร์ (18 ม.ค.) ว่าได้บอกกับเนทันยาฮูว่า ต้องการให้สงครามยุติ แต่ยังต้องทำสิ่งที่ต้องทำต่อไป
วันเดียวกันนั้น เนทันยาฮูระบุระหว่างปราศรัยทางทีวีว่า อิสราเอลได้รับการสนับสนุนจากอเมริกาในการกลับสู่สงครามหากจำเป็น
เนทันยาฮูยังกล่าวถึงช่วง 42 วันซึ่งเป็นเฟสแรกของ “การหยุดยิงชั่วคราว” ว่า ถ้าถูกบีบให้ต้องกลับเข้าสงคราม อิสราเอลจะลงมืออย่างหนักหน่วง
หน่วยงานป้องกันภัยพลเรือนในกาซาเผยว่า ยังคงมีการสู้รบก่อนถึงกำหนดบังคับใช้ข้อตกลงหยุดยิง และมีครอบครัวหนึ่งสูญเสียสมาชิกอย่างน้อย 5 คนจากการโจมตีของอิสราเอลในเมืองข่านยูนิส
ข้อตกลงหยุดยิงที่ตกลงกันครั้งนี้ประกอบด้วย 3 ขั้นตอน โดยในขั้นตอนแรกที่กินเวลา 6 สัปดาห์ จะมีการปล่อยตัวประกันที่ฮามาสจับไปจากอิสราเอลเมื่อเดือนตุลาคม 2023 จำนวน 33 คนจากที่ยังเหลืออยู่ 99 คน ประกอบด้วยเด็ก ผู้หญิง และผู้ชายอายุ 50 ปีขึ้นไป ผู้ที่เจ็บป่วยหรือได้รับบาดเจ็บ
ในทางกลับกัน อิสราเอลจะปล่อยนักโทษและผู้ถูกคุมขังชาวปาเลสไตน์เกือบ 2,000 คนที่รวมถึงนักโทษชาย หญิง และวัยรุ่น 737 คน ซึ่งบางคนเป็นสมาชิกกลุ่มติดอาวุธที่ต้องโทษจากการโจมตีที่ทำให้ชาวอิสราเอลเสียชีวิตหลายสิบคน ตลอดทั้งชาวปาเลสไตน์หลายร้อยคนที่ถูกจับจากกาซานับจากที่สงครามปะทุขึ้นเมื่อเดือนต.ค. 2023
ตัวประกันหญิง 3 คนถูกคาดหมายว่า จะได้รับการปล่อยตัวในช่วงบ่ายวันอาทิตย์ผ่านทางสภากาชาด แลกกับนักโทษ 30 คนต่อตัวประกัน 1 คน
เบร็ตต์ แม็กเกิร์ค ผู้นำคณะเจรจาของอเมริกา เผยว่า จะมีการปล่อยตัวประกันหญิงเพิ่ม 4 คนในอีก 7 วันหลังการปล่อยตัวประกันในวันอาทิตย์ และปล่อยตัวประกันเพิ่มอีก 3 คนทุก 7 วันหลังจากนั้น
ขณะเดียวกัน ระหว่างเฟสแรกของข้อตกลง กองทัพอิสราเอลจะถอนกำลังจากที่มั่นบางแห่งในกาซา และชาวปาเลสไตน์จะได้รับอนุญาตให้กลับสู่ถิ่นฐานทางตอนเหนือของกาซา
รายงานระบุว่า ทีมเจรจาของประธานาธิบดีโจ ไบเดน ทำงานอย่างใกล้ชิดกับสตีฟ วิตคอฟฟ์ ตัวแทนภาคพื้นตะวันออกกลางของทรัมป์ในการผลักดันข้อตกลงหยุดยิงนี้