เอเอฟพี - เอเชียเริ่มพิธีรำลึกผู้เสียชีวิต 220,000 คนจากเหตุการณ์สึนามิเมื่อ 20 ปีที่แล้วที่ทำลายล้างชายฝั่งรอบมหาสมุทรอินเดีย และถือเป็นหนึ่งในภัยพิบัติธรรมชาติที่รุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์มนุษยชาติ
เมื่อวันที่ 26 ธ.ค.2004 แผ่นดินไหวขนาด 9.1 ที่ด้านปลายสุดของอินโดนีเซียได้ทำให้เกิดคลื่นยักษ์หลายระลอกที่ถล่มพื้นที่แนวชายฝั่ง 14 ประเทศจากอินโดนีเซียจนถึงโซมาเลีย
ที่จังหวัดอาเจะห์ของอินโดนีเซียที่มีผู้เสียชีวิตจากโศกนาฏกรรมดังกล่าวกว่า 100,000 คน เสียงไซเรนดังขึ้น 3 นาทีที่มัสยิดใหญ่แห่งบัยตุรเราะห์มาน ตามด้วยการละหมาดซึ่งเป็นการเริ่มต้นพิธีรำลึกที่กำหนดขึ้นทั่วภูมิภาคในวันพฤหัสบดี (26 ธ.ค.)
ผู้ไว้อาลัยในอินโดนีเซียร่วมพิธีฝังศพหมู่ และมีการสวดมนต์ร่วมกันในตอนเย็นที่บันดาอาเจะห์ ซึ่งเป็นเมืองหลักของจังหวัดอาเจะห์ ขณะที่ศรีลังกา อินเดีย และไทย ซึ่งเป็นประเทศที่ได้รับผลกระทบรุนแรงที่สุด จัดพิธีรำลึกริมหาดและพิธีทางศาสนาเช่นเดียวกัน
เหยื่อคลื่นยักษ์ที่สูงถึง 30 เมตรรวมถึงนักท่องเที่ยวต่างชาติจำนวนมากที่เดินทางมาฉลองคริสต์มาสบนชายหาดในเอเชีย โศกนาฏกรรมครั้งนี้จึงมีผู้ได้รับผลกระทบไปทั่วโลก
คลื่นที่เคลื่อนที่ด้วยความเร็วสองเท่าของรถไฟหัวกระสุนตัดผ่านมหาสมุทรอินเดียในเวลาไม่กี่ชั่วโมง
จากข้อมูลของ EM-DAT ซึ่งเป็นฐานข้อมูลภัยพิบัติทั่วโลกที่ได้รับการยอมรับทั่วโลก เหตุการณ์ดังกล่าวมีผู้เสียชีวิตรวม 226,408 คน
ในครั้งนั้นไม่มีการเตือนภัยล่วงหน้าเกี่ยวกับสึนามิ ทำให้มีเวลาอพยพน้อยมาก แม้มีระยะห่างนานหลายชั่วโมงขณะที่คลื่นซัดถล่มชายฝั่งของหลายประเทศก็ตาม แต่ในปัจจุบัน ด้วยเครือข่ายสถานีติดตามตรวจสอบที่ซับซ้อนช่วยลดระยะเวลาการเตือนได้
อินโดนีเซียเป็นประเทศที่มีผู้เสียชีวิตมากที่สุดคือกว่า 160,000 คน ภัยพิบัติครั้งนี้ยังทำให้ความขัดแย้งในการแบ่งแยกดินแดนในอาเจะห์ที่ดำเนินมานานเป็นสิบปียุติลงด้วยข้อตกลงสันติภาพระหว่างทางการจาการ์ตากับกลุ่มกบฏหลังเหตุการณ์สึนามิไม่ถึงปี
ที่ศรีลังกาที่มีผู้เสียชีวิตกว่า 35,000 คน ผู้รอดชีวิตและญาติพี่น้องร่วมกันรำลึกถึงเหยื่อราว 1,000 คนที่เสียชีวิตจากการที่คลื่นยักษ์ซัดรถไฟโดยสารตกราง
ผู้ร่วมไว้อาลัยเหล่านั้นจะขึ้นรถไฟสายโอเชียน ควีน เอ็กซ์เพรส มุ่งหน้าสู่เมืองเปราริยา ซึ่งเป็นจุดที่รถไฟหลุดจากราง ห่างจากโคลอมโบไปทางใต้ราว 90 กิโลเมตร
นอกจากนั้น ยังมีพิธีทางศาสนาสั้นๆ ที่ญาติมิตรผู้เสียชีวิตจัดขึ้นในสถานที่ดังกล่าว รวมทั้งมีการจัดพิธีทางพุทธ ฮินดู คริสต์ และมุสลิมทั่วศรีลังกา
สำหรับไทยที่ครึ่งหนึ่งของผู้เสียชีวิตกว่า 5,000 คนเป็นนักท่องเที่ยวต่างชาตินั้น มีการจัดพิธีอย่างไม่เป็นทางการร่วมกับพิธีรำลึกของรัฐบาล ขณะที่โรงแรมแห่งหนึ่งในพังงาจัดนิทรรศการสึนามิ ที่จะมีการฉายสารคดี และกล่าวเปิดงานโดยหน่วยงานของรัฐบาลและสหประชาชาติ (ยูเอ็น) เกี่ยวกับมาตรการเตรียมพร้อมและรับมือภัยพิบัติ
โศกนาฏกรรมสึนามิยังทำให้มีผู้เสียชีวิตเกือบ 300 คนที่โซมาเลีย กว่า 100 คนในมัลดีฟส์ และหลายสิบคนในมาเลเซียและพม่า