เอเอฟพี - ประธานาธิบดีไต้หวัน ไล่ ชิงเต๋อ วันอาทิตย์ (1 ธ.ค.) หารือทางโทรศัพท์ร่วมกับอดีตประธานรัฐสภาสหรัฐฯ แนนซี เพโลซี ปัญหาการคุกคามทางการทหารจีนต่อไทเประหว่างอยู่ในรัฐฮาวาย
เอเอฟพีรายงานวันจันทร์ (2 ธ.ค.) ว่า ก่อนหน้าการเดินทางต่างประเทศของผู้นำไต้หวัน วอชิงตันอนุมัติการขายชิ้นส่วนเครื่องบิน F-16 และระบบเรดาร์ให้ไทเป รวมถึงเครื่องมือสื่อสารในดีลข้อตกลง 385 ล้านดอลลาร์
เอเอฟพีรายงานว่า โฆษกผู้นำไต้หวันแถลงว่า ระหว่างที่ประธานาธิบดี ไล่ ชิงเต๋อ อยู่ที่รัฐฮาวายวันอาทิตย์ (1) ก่อนจะเดินทางต่อไปยังประเทศหมู่เกาะมาร์แชล ได้หารือทางโทรศัพท์ร่วมกับอดีตประธานสภาผู้แทนราษฎรสหรัฐฯ แนนซี เพโลซี (Nancy Pelosi) ในประเด็นการคุกคามทางการทหารของจีนที่มีต่อไทเป
เพโลซีมีจุดยืนในการสนับสนุนไต้หวันมาอย่างยาวนานและสร้างความโกรธต่อปักกิ่งที่ตอบโต้การเยือนไต้หวันอย่างเป็นทางการของเธอเมื่อปี 2022 ด้วยการซ้อมรบครั้งใหญ่รอบเกาะกระทบต่อเส้นทางการบินทางพาณิชย์ที่ในเวลานั้นมีการเลี่ยงการบิน
โฆษกประธานาธิบดีไต้หวัน แคเรน กู่ (Karen Kuo) กล่าวในแถลงการณ์ต่อนักข่าวว่า ไล่และเพโลซีหารือทางโทรศัพท์เป็นเวลานาน 20 นาที โดยโฆษกชี้ว่าเป็นการสนทนาระหว่างเพื่อนเก่าที่อบอุ่นและเป็นมิตร
ทั้งนี้ ปักกิ่งนั้นอ้างว่า ไต้หวันเป็นส่วนหนึ่งของจีน และต่อต้านการยอมรับระดับนานาชาติใดๆ ที่มีต่อไทเปที่ประกาศตัวว่าเป็นรัฐอิสระ
จีนไม่พอใจเป็นพิเศษต่อการติดต่อเป็นทางการใดๆ ระหว่างไทเปและวอชิงตันซึ่งเป็นผู้สนับสนุนใหญ่และยังเป็นผู้สนับสนุนทางยุทโธปกรณ์ทางการทหารใหญ่ที่สุดของไต้หวัน และไม่พอใจเพิ่มขึ้นต่อการอนุมัติการขายอาวุธให้
ในระหว่างการแวะที่รัฐฮาวาย เขาได้รับการต้อนรับอย่างสมเกียรติด้วยพรมแดงปูลาด พวงมาลัยดอกไม้และคำทักทาย “อโลฮา” แบบชาวฮาวายอย่างอบอุ่น
เอเอฟพีที่ส่งนักข่าวร่วมติดตามไปด้วยรายงานว่า ไล่ ชิงเต๋อ เดินทางถึงรัฐฮาวายวันเสาร์ (30 พ.ย.) และได้พบผู้ว่าการรัฐฮาวาย จอช กรีน (Josh Green) สมาชิกสภาคองเกรสสหรัฐฯ เจ้าหน้าที่จากองค์กรที่คล้ายกับสถานทูตสหรัฐฯ ในไต้หวันและคนอื่นๆ
และแถลงการณ์ทางการแรกของการเดินทาง ประธานาธิบดีไต้หวันกล่าวในวันเสาร์ (30 พ.ย.) ว่า พวกเราต้องต่อสู้ร่วมกันเพื่อป้องกันการเกิดสงคราม พร้อมเตือนต่อว่า
“ไม่มีใครชนะจากความขัดแย้ง”
ขณะเดียวกัน การแวะรัฐฮาวายของผู้นำไต้หวันเกิดขึ้นในช่วงระหว่างที่อเมริกากำลังเปลี่ยนผู้นำ โดยว่าที่ประธานาธิบดีอเมริกาคนใหม่ 'โดนัลด์ ทรัมป์' ที่จะขึ้นสู่อำนาจในเดือนหน้าเคยสร้างความตกใจให้ไทเปจากการที่เขาในระหว่างการหาเสียง ออกมาประกาศว่า ไต้หวันต้องจ่ายให้สหรัฐฯ สำหรับการช่วยเหลือทางด้านความมั่นคง พร้อมกันนี้ ทรัมป์ยังกล่าวหาไทเปว่า ไต้หวันขโมยอุตสาหกรรมเซมิคอนดักเตอร์อเมริกาไป
ซึ่งหลังจากแวะที่รัฐฮาวายของสหรัฐฯ แล้ว ประธานาธิบดีไล่จะเดินทางต่อไปยังประเทศหมู่เกาะที่สนับสนุนไต้หวันได้แก่ ประเทศหมู่เกาะมาร์แชล ประเทศหมู่เกาะตูวาลู และประเทศปาเลา ซึ่งเป็นประเทศหมู่เกาะแปซิฟิกที่เหลือจากทั้งหมด 12 ชาติที่ยอมรับไต้หวัน
การเยือนของผู้นำไต้หวันยังรวมไปถึงการแวะเกาะกวม ดินแดนสหรัฐฯ เป็นเวลา 1 คืน