“กูเกิล” ถูกไต่สวนคดีใหญ่อีกรอบหนึ่งแล้ว หลังเจอคำตัดสินในเคสแรกไปแค่เดือนเดียว โดยคราวนี้รัฐบาลสหรัฐฯ กล่าวหาบิ๊กเทคแห่งนี้ครอบงำเทคโนโลยีโฆษณาทางออนไลน์และกีดกันขัดขวางการแข่งขัน
การไต่สวนดำเนินคดีรอบนี้มีกำหนดเริ่มต้นในวันจันทร์ (9 ก.ย.) ในศาลสหรัฐฯที่รัฐเวอร์จิเนีย หลังจากคดีแรก ธุรกิจเครื่องมือค้นหา (search engine) ทางออนไลน์ของกูเกิลเพิ่งถูกผู้พิพากษาตัดสินเมื่อเดือนที่แล้วว่า มีพฤติการณ์ผูกขาดตลาดอย่างผิดกฎหมาย
กระทรวงยุติธรรมในนามของรัฐบาลสหรัฐฯ และสำนักงานอัยการของหลายๆ รัฐที่เข้ามาร่วมมือเป็นกลุ่มพันธมิตร คือผู้ทำหน้าที่เป็นโจทก์ยื่นฟ้องคดีหลังนี้ คล้ายๆ กับในคดีแรก โดยครั้งนี้เน้นที่เทคโนโลยีโฆษณา ซึ่งหมายถึงระบบอันซับซ้อนที่กำหนดโฆษณาออนไลน์ซึ่งผู้บริโภคจะได้เห็น และค่าธรรมเนียมที่จะเรียกเก็บจากผู้ลงโฆษณา
ตามคำบรรยายฟ้อง รัฐบาลสหรัฐฯและรัฐที่เป็นพันธมิตรกล่าวหาว่า กูเกิลเป็นผู้ที่สร้างและคงการผูกขาดเทคโนโลยีซึ่งทำหน้าที่จับคู่ระหว่างผู้จัดทำและเผยแพร่เนื้อหา (publishers) ทางออนไลน์ กับผู้ที่ต้องการลงโฆษณา (advertisers) ทางออนไลน์ แล้วจากการที่กูเกิลสามารถครอบงำซอฟต์แวร์ทั้งทางฝั่งคนซื้อและทางฝั่งคนขายของธุรกรรมนี้ กูเกิลก็ได้ชักส่วนแบ่งไปถึง 36 เซ็นต์จากทุก 1 ดอลลาร์ในการทำหน้าที่เป็นตัวกลางการซื้อขายระหว่างผู้จัดทำและเผยแพร่เนื้อหา กับผู้ลงโฆษณา
คำร้องระบุว่า กูเกิลใช้ทั้งวิธีการที่ต่อต้านการแข่งขัน การกีดกันคู่แข่ง ตลอดจนวิธีการอื่นๆ ที่ผิดกฎหมายเพื่อขจัดหรือทำลายภัยคุกคามต่อการครอบงำเทคโนโลยีโฆษณาดิจิตอลของตน
ทั้งนี้คณะอัยการของฝ่ายรัฐบาลกล่าวหาว่า กูเกิลมีการใช้อิทธิพลทางการเงินเข้าซื้อบริษัทที่อาจกลายเป็นคู่แข่ง และผูกขาดตลาดเทคโนโลยีโฆษณาเอาไว้ ทำให้ผู้โฆษณาและผู้จัดทำและเผยแพร่เนื้อหา ไม่มีทางเลือกอื่น ดังนั้น ทางรัฐบาลจึงเรียกร้องต้องการให้กูเกิลขายธุรกิจเทคโนโลยีโฆษณาบางส่วนออกไป
การไต่สวนคดีนี้คาดว่าต้องใช้เวลาอย่างน้อย 6 สัปดาห์ และต้องเรียกพยานขึ้นให้การหลายสิบปาก หลังจากนั้นยังต้องใช้เวลาอีกหลายเดือนกว่าที่ผู้พิพากษาลีโอนี บริงเคมา จะมีคำพิพากษาออกมาว่า กูเกิลละเมิดกฎหมายต่อต้านการผูกขาดหรือไม่ โดยหากพบว่าผิดจริง จะมีการไต่สวนแยกต่างหากเพื่อพิจารณาว่า จะบังคับให้กูเกิลทำอย่างไร ในการปฏิบัติตามคำวินิจฉัยตัดสินของผู้พิพากษา
สำหรับกูเกิลนั้น ได้ยื่นเอกสารโต้แย้งคำฟ้องว่า ข้อกล่าวหานี้อิงกับอินเทอร์เน็ตยุคโบราณ ขณะที่ผู้ลงโฆษณาขณะนี้มีแนวโน้มหันไปหาพวกบริษัทโซเชียลมีเดียอย่างติ๊กต็อก หรือบริการสตรีมมิ่งทีวีอย่างพีค็อก เพื่อเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายมากขึ้น
กูเกิลยังระบุว่า บริษัทไม่ได้คิดค่าธรรมเนียมสูงกว่าคู่แข่ง รวมทั้งอธิบายว่า การเป็นศูนย์รวมเทคโนโลยีทั้งฝั่งผู้ซื้อ ผู้ขาย และฝ่ายตัวกลาง คือสิ่งที่ช่วยรับประกันว่า โฆษณาและหน้าเว็บสามารถโหลดได้อย่างรวดเร็วและปลอดภัย และสำทับว่า ลูกค้ายังคงสามารถเลือกร่วมงานกับตลาดซื้อขายโฆษณาภายนอกได้
บริษัทเทคโนโลยียักษ์ใหญ่แห่งนี้สำทับว่า ข้อกล่าวหาของรัฐบาลโฟกัสที่โฆษณาแบบดิสเพลย์และป้ายโฆษณาตัวสินค้าที่โหลดอยู่บนหน้าเว็บซึ่งเข้าถึงได้จากคอมพิวเตอร์เดสก์ท็อป โดยไม่คำนึงถึงข้อเท็จจริงที่ว่า ปัจจุบันผู้บริโภคจำนวนมากเปลี่ยนไปใช้แอปมือถือ
นอกจากนั้นช่วงหลายปีมานี้ กูเกิล เน็ตเวิร์กส์ ซึ่งเป็นบริษัทในเครือของกูเกิลและมีบริการ อาทิ แอดเซนส์ และกูเกิล แอด เมเนเจอร์ ที่เป็นเป้าหมายสำคัญในคดีนี้ ยังมีรายได้ลดลงจาก 31,700 ล้านดอลลาร์ในปี 2021 อยู่ที่ 31,300 ล้านดอลลาร์ในปีที่ผ่านมา
ทางนักวิเคราะห์ของ เวดบุช ซีเคียวริตี้ส์ชี้ ว่า ผลกระทบทางเศรษฐกิจจากการไต่สวนนี้ต่อกูเกิลมีน้อยมากไม่ว่าผลจะออกมาอย่างไร เนื่องจากธุรกิจที่รัฐบาลต้องการให้กูเกิลขายออกไปมีมูลค่าไม่ถึง 1% ของรายได้จากการดำเนินงานในปีนี้ด้วยซ้ำ
ทั้งนี้ กูเกิลยังกำลังถูกสอบสวนกรณีครอบงำธุรกิจเทคโนโลยีโฆษณาแบบเดียวกันนี้ ทั้งในสหภาพยุโรป และที่สหราชอาณาจักร
เวลาเดียวกัน คดีเกี่ยวกับธุรกิจเครื่องมือค้นหาออนไลน์ก่อนหน้านี้ ขณะนี้อยู่ในกระบวนการเยียวยาแก้ไข โดยคาดว่า รัฐบาลสหรัฐฯ จะเสนอปรับโครงสร้างธุรกิจดังกล่าวของกูเกิลภายในไม่กี่สัปดาห์นี้
(ที่มา: เอเอฟพี/เอพี)