หนังสือพิมพ์นิวยอร์กไทม์ส รายงานในวันเสาร์ (31 ส.ค.) อ้างเจ้าหน้าที่ระดับสูงของกองทัพอเมริกา 2 คน ระบุต้นตอของเหตุเครื่องบินเอฟ-16 ตกในยูเครน อาจไม่ใช่ถูกยิงโดยพวกเดียวกันเอง แก้ข่าวจากที่รายงานก่อนหน้านี้ว่าเครื่องบินลำดังกล่าวถูกสอยร่วงโดยระบบขีปนาวุธแพทริออตของเคียฟเอง
ยูเครนสูญเสียเครื่องบินขับไล่เอฟ-16 ที่ได้รับมอบจากตะวันตกเป็นลำแรกเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว แต่ยังไม่ระบุถึงสาเหตุอย่างเป็นทางการ โหมกระพือการคาดเดากันไปต่างๆ ว่าเครื่องบินรบที่ผลิตโดยสหรัฐฯ รุ่นนี้ อาจถูกสอยร่วงจากการยิงพวกเดียวกันเองโดยระบบป้องกันภัยทางอากาศแพทริออต ที่ผลิตโดยอเมริกาเช่นกัน
เครื่องบินลำนี้ตกเมื่อวันจันทร์ที่แล้ว (26 ส.ค.) ปลิดชีพหนึ่งในนักบินที่ดีที่สุดของยูเครน ทั้งนี้ ที่ผ่านมาเคียฟไม่ยอมรับความสูญเสียจนกระทั่งวันพฤหัสบดี (29 ส.ค.) แต่บอกว่าเหตุการณ์นี้อยู่ระหว่างการสืบสวน
มาเรียนา เบซูกลายา สมาชิกรัฐสภายูเครน อ้างว่าเครื่องบินเอฟ-16 ลำนี้ถูกสอยร่วงโดยระบบแพทริออตตัวหนึ่งที่ตะวันตกบริจาคให้ยูเครน และตามหลังประธานาธิบดีโวโลดิมีร์ เซเลนสกี แห่งยูเครน สั่งปลดผู้บัญชาการกองทัพอากาศ โดยไม่ได้ให้คำอธิบายใดๆ
เบื้องต้น นิวยอร์กไทม์ส รายงานเช่นกันในวันศุกร์ (30 ส.ค.) อ้างอิงเจ้าหน้าที่ตะวันตกรายหนึ่ง ซึ่งได้รับฟังรายงานสรุปการสืบสวนเบื้องต้น ยืนยันว่าจากข้อบ่งชี้ต่างๆ เชื่อว่าเครื่องบินอาจถูกสอยร่วงจากการยิงกันเองโดยกองพันแพทริออตหนึ่ง
อย่างไรก็ตาม ในวันเสาร์ (31 ส.ค.) นิวยอร์กโพสต์กลับลำรายงานข่าวดังกล่าว โดยอ้างเจ้าหน้าที่ระดับสูงของสหรัฐฯ 2 คน ให้ข้อมูลว่าต้นตอของเหตุเครื่องบินเอฟ-16 ตก บางทีอาจไม่ใช่การยิงพวกเดียวกันเอง และแหล่งข่าวบอกอีกว่าทีมสืบสวนของอเมริกาและยูเครนกำลังตรวจสอบความเป็นไปได้อื่นๆ ในนั้นรวมถึงเหตุขัดข้องทางเทคนิคและความผิดพลาดของนักบิน
ย้อนกลับไปในวันพฤหัสบดี (29 ส.ค.) เมื่อถูกถามว่า มีโอกาสหรือไม่ที่เครื่องบินเอฟ-16 ลำนี้ถูกสอยร่วงจากการยิงพวกเดียวกันเองโดยระบบขีปนาวุธแพทริออตของยูเครน ทาง ซาบรินา ซิงห์ เลขานุการฝ่ายสื่อสารมวลชนของกระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ (เพนตากอน) ตอบเพียงว่า "อเมริกาไม่ได้รับการร้องขอใดๆ ให้เข้าร่วมสืบสวนเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น"
นิวยอร์กไทมส์ ยังได้อ้างพวกนักวิเคราะห์ทางทหารยูเครน ซึ่งไม่ประสงค์เอ่ยนาม บอกว่าระบบป้องกันภัยทางอากาศของตะวันตกและเอฟ-16 ผ่านการฝึกซ้อมร่วมกันในสถานการณ์ที่ซับซ้อนมาแล้ว แต่เน้นว่า "มันยังเร็วเกินไปที่จะคาดเดาเกี่ยวกับต้นตอของเครื่องบินตก"
เมื่อวันจันทร์ที่แล้ว (26 ส.ค.) รัสเซียปฏิบัติการโจมตีขนานใหญ่ โดยใช้อาวุธพิสัยไกลจากทั้งทางอากาศและทางทะเล เล็งเป้าเล่นงานที่ตั้งทางพลังงานที่สำคัญต่ออุตสาหกรรมกลาโหมของยูเครน เช่นเดียวกับสนามบินหลายแห่ง ที่ใช้จัดเก็บกระสุนที่ได้รับมอบมาจากตะวันตก
ถ้อยแถลงอย่างเป็นทางการจากเคียฟ บ่งชี้ว่านักบินรายดังกล่าวเสียชีวิตขณะปฏิบัติการป้องกันภัยทางอากาศ ซึ่งระหว่างนั้นเขาสามารถสอยร่วงขีปนาวุธร่อน 3 ลูก และโดรนโจมตี 1 ลำของรัสเซีย
ทั้งนี้ กองทัพอากาศยูเครนเคยเปิดเผยว่า นอกเหนือจากแพทริออตแล้ว เคียฟยังประจำการระบบป้องกันภัยทางอากาศอื่นๆ ในนั้นรวมถึงกลุ่มเคลื่อนที่ของจรวดสติงเจอร์และขีปนาวุธสตาร์สตรีคของสหราชอาณาจักร
อากาศยานที่ผลิตโดยสหรัฐฯ จำนวนหนึ่งถูกส่งมอบแก่ยูเครนเมื่อช่วงต้นเดือนสิงหาคม สหรัฐฯ ไม่ได้ให้คำสัญญาใดๆ ในการมอบเอฟ-16 ของตนเองแก่ยูเครน แต่อนุญาตให้รัฐสมาชิกนาโตอื่นๆ ส่งเอฟ-16 ให้แก่เคียฟ ทั้งนี้พันธมิตรของบรรดาชาติยุโรป รับปากกับยูเครนว่าจะจัดหาเครื่องบินให้กว่า 80 ลำ ทว่าจนถึงตอนนี้มีการส่งมอบเพียงไม่กี่สิบลำ
บริษัทรัสเซียแห่งหนึ่งเสนอมอบเงินรางวัล 15 ล้านรูเบิล (ราว 170,000 ดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 5.7 ล้านบาท) แก่ใครก็ตามที่สอยร่วงเอฟ-16 เป็นลำแรกในการสู้รบ อย่างไรก็ตาม จนถึงตอนนี้ยังไม่มีใครออกมากล่าวอ้างขอรับเงินรางวัลใดๆ
(ที่มา : นิวยอร์กไทม์ส/อาร์ทีนิวส์)