เอเจนซีส์/MGRออนไลน์ - สถาบันธิงแทงก์ชื่อดังอินเดีย Observer Research Foundation ที่เคยจับมือร่วมกับสถาบันธิงแทงก์สหรัฐฯ Heritage Foundation ออกรายงานวันจันทร์ (5 ส.ค.) เรื่องฐานทัพเรียม:การขยายอิทธิพลของจีนในกัมพูชา (Ream Naval base: China’s expanding influence in Cambodia) ผ่านโครงการลงทุนโครงสร้างพื้นฐาน BRI กลายเป็นจุดร้อนของภูมิภาคพบเตรียมใช้เป็นฐานใหญ่เรือบรรทุกเครื่องบินจีนใกล้ช่องแคบมะละกา มีระบบป้องกันภัยทางอากาศ กระทรวงกลาโหมกัมพูชายอมรับฐานทัพเรียมใกล้เสร็จสมบูรณ์ ผู้เชี่ยวชาญวิตกท่าทีรัฐบาลไทยนิ่งเฉยมาก ภูมิรัฐศาสตร์อ่าวไทยเปลี่ยน กฎเกณฑ์และการบังคับทางทะเลในอ่าวอาจเปลี่ยนกระทบการตรวจการกองทัพไทยทางทะเล
ที่ต่างกันออกไปสำหรับกัมพูชา การเพิ่มการลงทุนจากจีนเป็นหนทางที่จะทำให้เกิดความมั่นใจต่อกระแสการลงทุนที่ไหลเข้าอย่างต่อเนื่องต่อเศรษฐกิจกัมพูชาที่กำลังเติบโตเพิ่มขึ้น ในขณะเดียวกันยังคงสนับสนุนต่อเสถียรภาพของตระกูลสมเด็จฮุนเซนที่ไม่ได้รับการสนับสนุนจากตะวันตกเนื่องมาจากสถานการณ์แนวโน้มการบั่นทอนทางประชาธิปไตย
เนื่องมาจากเหตุผลหลายด้านและความสัมพันธ์ที่ลึกซึ้งหยั่งราก ปักกิ่งใช้โครงการโครงสร้างพื้นฐาน BRI หรือโครงการ 1 แถบ 1 เส้นทางในการสร้างโครงสร้างพื้นฐานในกัมพูชาที่เป็นยุทธศาสตร์ใช้ได้ 2 ด้านทั้งการทหารและการพลเรือน เป็นต้นว่า สนามบิน ฐานทัพเรือเรียม คลองฟูนันเตโช ไม่ต่างจากที่ปักกิ่งทำในประเทศอื่นๆ เป็นต้นว่า ปากีสถาน ศรีลังกา กาบอง อิเควทอเรียลกินีในแอฟริกากลาง เหล่าประเทศหมู่เกาะแปซิฟิก ซึ่งล้วนแต่เป็นประเทศที่ยากจนและโหยหาการพัฒนาเป็นอย่างมากที่สหประชาชาติยังไม่สามารถช่วยเหลือได้อย่างเพียงพอ
โดยโครงการ BRI ส่วนใหญ่นั้นมีลักษณะที่อึมครึมและผิดปกติ
โดยสถาบันธิงแทงก์ชื่อดังอินเดีย Observer Research Foundation หรือ ORF ชี้ว่า โครงการ BRI นี้เพื่อโปรโมตการผลักดันของประธานาธิบดีจีน สี จิ้นผิงที่ใช้ยุทธศาสตร์การทหารผสมพลเรือนเพื่อเสริมสร้างความสามารถทางการทหารของจีนให้แหลมคมยิ่งขึ้น
ในรายงานระบุว่า ปักกิ่งมองเห็นความสัมพันธ์เลวร้ายระหว่างพนมเปญและวอชิงตันเป็นสัญญาณในการเริ่มต้นเพื่อผลักดันการลงทุนไปที่กัมพูชาที่ซึ่งมีพิกัดทางยุทธศาสตร์ในทะเลจีนใต้
ORF ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 1990 โดยกลุ่มธุรกิจ Reliance Industries ของแดนภารตะ อ้างอิงจากสื่อฟรอนท์ไลน์ของอินเดียรายงานเมื่อวันที่ 3 ต.ค. ปี 2023 ระบุว่าธิงแทงก์แห่งนี้มีความใกล้ชิดกับรัฐบาลนิวเดลีและเคยร่วมเป็นเจ้าภาพจัดงานร่วมกับกระทรวงต่างประเทศอินเดียมาแล้ว
และ ORF ยังมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับองค์กรธิงแทงก์สหรัฐฯ Heritage Foundation ได้เป็นพันธมิตรจัดงานร่วมกันเมื่อปี 2019
ธิงแทงก์อินเดียกล่าวถึงกัมพูชาต่อว่า ผ่านนโยบายต่างประเทศที่มีการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ พนมเปญยังส่งสัญญาณไปยังเพื่อนบ้านทั้งเวียดนาม และไทย ว่ากัมพูชาจะเสริมสร้างความแข็งแกร่งทางความสัมพันธ์และจะไม่ยอมเป็นเบี้ยในการแข่งเพื่ออำนาจของชาติมหาอำนาจ
ในรายงานโครงการคลองฟูนันเตโชที่เพิ่งเปิดไปนั้นสร้างความวิตกระดับภูมิภาคว่า คลองดังกล่าวจะเปิดโอกาสให้เรือรบจีนสามารถเข้าไปถึงด้านในของกัมพูชาและเวียดนามได้ง่าย
คล้ายคลึงกับการปรับปรุงสนามบินกัมพูชาใหม่ให้มีรันเวย์ที่ใหญ่กว้างขวางพอที่เครื่องบินรบขับไล่จะสามารถขึ้นลงจอดได้
VOA ของสหรัฐฯ รายงานเมื่อวันที่ 26 ก.ค. ปี 2023 ว่า เจ้าหน้าที่กัมพูชาเปิดเผยว่า งานการปรับปรุงภายในฐานทัพเรือตั้งอยู่ที่เกาะสีหะนุวิลล์ (Sihanoukville) ใกล้เสร็จสมบูรณ์ ภาพถ่ายดาวเทียมแสดงให้เห็นว่า ท่าเรือหลักที่มีความสามารถให้เรือบรรทุกเครื่องบินจีนขนาดใหญ่เข้ามาจอดเทียบท่าได้ที่ก่อสร้างขึ้นที่ไซต์
ภาพถ่ายดาวเทียมดังกล่าวมาจากบริษัทดาวเทียมเชิงพาญืชย์ของสหรัฐฯ BlackSky ที่เฝ้าสังเกตการก่อสร้างของฐานทัพอากาศเรียมชี้ให้เห็นว่า “มีความก้าวหน้าครั้งใหญ่อย่างรวดเร็วของสถานีกองทัพเรือจีนขนาดใหญ่ระหว่างสิงหาคม ปี 2021-กรกฎาคม ปี 2023 “
เครก ซิงเกลตัน (Craig Singleton) ผู้ช่วยผู้อำนวยการโครงการจีนและนักวิจัยอาวุโสประจำสถาบันเพื่อการป้องกันประชาธิปไตย(Foundation for Defense of Democracies) กล่าวผ่านแถลงการณ์เมื่อวันที่ 24 ก.ค. ผ่านเว็บไซต์ BlackSky ระบุว่า มีความคล้ายคลึงเป็นอย่างมากระหว่างของท่าเรือน้ำลึกชายฝั่งตะวันตกของฐานทัพเรียม กัมพูชา และท่าเรือฐานทัพกองทัพจีนในติบูจี”
“ท่าเรือหลักทั้งสองนั้นมีความยาว 363 เมตรและใหญ่เพียงพอที่จะสนับสนุนเรือใดๆ ในคลังแสงทางนาวาของจีน รวมเรือบรรทุกเครื่องบินฝูเจี้ยน 003 ลำใหม่ยาว 300 เมตร”
เอเชียไทม์สรายงานเมื่อวันที่ 27 ก.ค. ปีที่แล้วว่า ได้เคยรายงานก่อนหน้าเมื่อเมษายนในปีเดียวกันว่า มีการก่อสร้างศูนย์การป้องกันทางอากาศและการขยายระบบเรดาร์ใกล้ฐานทัพเรียม
นิกเกอิเอเชียของญี่ปุ่นรายงานในเชิงวิเคราะห์ว่า หากเกิดมีความขัดแย้งขึ้นมา สหรัฐฯ สามารถโจมตีฐานที่มั่นทางการทหารจีนในทะเลจีนใต้แต่การโจมตีฐานทัพเรียมนั้น "จะเท่ากับการโจมตีกัมพูชา"
และจีนที่นอกจากคุมฐานทัพเรียมในอ่าวไทยแล้วยังเล็งมองข้ามไปยัง “ทะเลอันดามัน” โดยนิกเกอิเอเชียของญี่ปุ่นชี้ว่า จีนอาจอยู่เบื้องหลังโครงการที่คล้ายคลึงในพม่า ที่จะช่วยให้ปักกิ่งสามารถอยู่ในทะเลอันดามันโดยไม่ต้องผ่านช่องแคบมะละกาที่อาจโดนขวางไว้โดยสหรัฐฯ และชาติพันธมิตร
เกาะโกโกใหญ่ (Great Coco Island) ของพม่าไม่ห่างจากชายฝั่งไทยและห่างจากเกาะนิโคบาร์ (Nicobar Islands) ของอินเดียไปแค่ 55 กม.
โดยเมื่อเมษายน เอเชียไทมส์รายงานความเคลื่อนไหวการก่อสร้างใหม่พร้อมภาพถ่ายดาวเทียมแสดงให้เห็นรันเวย์ยาว 2,300 เมตรและมีการก่อสร้างโรงเก็บเครื่องบินและสถานีวิทยุ สื่ออินเดียเฟิร์สต์โพสต์รายงานวันที่ 14 เม.ย. ปี 2023 ว่า เกาะโกโกใหญ่ของพม่านี้เป็นที่ตั้งทางการทหารจีนในทะเลอันดามัน
สื่อไทยภาคภาษาอังกฤษเคยรายงานความวิตกถึงเกาะโกโกใหญ่ที่เชื่อว่ามีที่ตั้งทางการทหารจีนตั้งอยู่ซึ่งตามรายงานแสดงความวิตกออกมาจากอินเดียแต่ทว่ายังไม่มีออกมาจากฝ่ายไทยให้รับรู้
ฐิตินันท์ พงษ์สุทธิรักษ์ ศาสตราจารย์ด้านรัฐศาสตร์และความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ให้สัมภาษณ์กับบีบีซีภาคภาษาไทยที่รายงานวันอังคาร (6) เตือนรัฐบาลไทยประเด็นฐานทัพเรียมใกล้จังหวัดตราดและความมั่นคงอ่าวไทยว่า
"ในฐานะประเทศผู้เรียกร้องสิทธิในทะเลจีนใต้ ไทยได้มีท่าทีเป็นกลางและนิ่งเฉยมาจนถึงปัจจุบัน ทว่าการเคลื่อนไหวทางทหารของฐานทัพเรียมในทางที่เป็นคุณต่อจีนจะทำให้พลวัตทางทะเลในอ่าวไทยเปลี่ยนไป"
และเสริมต่อว่า "ฐานทัพเรียมเป็นความท้าทายสำคัญต่อการควบคุมและการตรวจตราอ่าวไทยของกองทัพเรือไทย"
พร้อมกล่าวต่อว่า "การเข้าถึงทางทหารและทรัพย์สินของจีนที่ฐานทัพเรือเรียมจะเสริมสร้างความก้าวร้าวของปักกิ่งในทะเลจีนใต้ และเพิ่มความตึงเครียดระหว่างสหรัฐอเมริกาและจีน รวมถึงความขัดแย้งทางทะเลของจีนกับฟิลิปปินส์"