บังกลาเทศตั้ง ‘ยูนิส’ นักเศรษฐศาสตร์คนดังเป็นผู้นำชั่วคราว ขณะวงในชี้อดีตนายกฯ ฮาสินาหนี หลังถูกกองทัพลอยแพ

มูฮัมหมัด ยูนุส นักเศรษฐศาสตร์เจ้าของรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพ จากผลงานจัดตั้ง “ธนาคารคนจน” ซึ่งช่วยให้คนจนนับล้านๆ ได้รับเงินกู้ช่วยให้ลืมตาอ้าปาก ตอบรับเป็นผู้นำรัฐบาลชั่วคราวบังกลาเทศ โดยที่ฝ่ายการเมืองและฝ่ายทหารของประเทศเห็นชอบแล้ว ขณะที่รอยเตอร์รายงานว่า สาเหตุที่อดีตนายกรัฐมนตรีชัยค์ ฮาสินา ยอมลาออกและผลุนผลันหนีออกนอกประเทศ เป็นเพราะได้รับแจ้งอย่างชัดเจนว่า กองทัพจะไม่สนับสนุนอีกต่อไป

การแต่งตั้งยูนุส วัย 84 ปี เจ้าของรางวัลโนเบล จากผลงานเป็นผู้บุกเบิกไมโครไฟแนนซ์ หรือระบบการปล่อยสินเชื่อรายย่อยสำหรับคนยากจน ที่กลายเป็นต้นแบบของ “ธนาคารคนจน” ในประเทศจำนวนมากทั่วโลกนั้น เกิดขึ้นหลังจากประธานาธิบดีโมฮัมเหม็ด ชาฮาบุดดิน หารือกับผู้นำเหล่าทัพและพวกผู้นำนักศึกษาในวันอังคาร (6 ส.ค.) รวมทั้งประธานาธิบดีใช้อำนาจประกาศยุบสภาตามที่ผู้นำนักศึกษาและฝ่ายค้านใหญ่ของประเทศ คือพรรค บังกลาเทศ เนชันแนล ปาร์ตี้ (บีเอ็นพี) เรียกร้อง

คำแถลงสำนักประธานาธิบดีระบุว่า ที่ประชุมตกลงจัดตั้งรัฐบาลชั่วคราวโดยมี ยูนุส เป็นผู้นำด้วยตำแหน่งประธานที่ปรึกษา และสำทับว่า การจัดตั้งรัฐบาลชั่วคราวมีความจำเป็นเพื่อรับมือคลี่คลายวิกฤตการณ์คราวนี้

ทางด้านยูนุสที่ยังอยู่ระหว่างรักษาตัวในยุโรป แถลงตอบรับว่า เพื่อประเทศชาติและประชาชนที่กล้าหาญ เขายินดีเป็นผู้นำรัฐบาลชั่วคราว พร้อมกับเรียกร้องให้จัดการเลือกตั้งอย่างเสรีต่อไป

นอกจากการยุบสภาและแต่งตั้งยูนุสตามที่นักศึกษาเรียกร้องแล้ว ยังมีการปลดผู้บัญชาการตำรวจที่ถูกกล่าวหาว่า เป็นผู้นำการปราบปรามผู้ประท้วง ขณะที่กองทัพลดยศนายพลหลายคนที่ใกล้ชิดกับฮาสินา รวมทั้งปลด เซีย อุล อาซาน ผู้บังคับการกองพันเคลื่อนที่เร็วซึ่งเป็นกองกำลังกึ่งทหาร และถูกประณามว่ามีบทบาทสำคัญในการเล่นงานผู้ประท้วง

ในอีกด้านหนึ่ง เมื่อวันพุธ (7) รอยเตอร์ได้เผยแพร่รายงานพิเศษซึ่งอ้างอิงการเปิดเผยของทหาร 2 นายที่เล่าว่า คืนก่อนที่ฮาสินาวัย 76 ปี ที่ขึ้นสู่อำนาจตั้งแต่ปี 2009 จะผลุนผลันบินออกจากบังกลาเทศไปยังอินเดียนั้น พลเอกวาเคอร์ อุซ ซามาน ผู้บัญชาการทหารบก ได้ประชุมออนไลน์กับทหารระดับนายพลหลายคนและตัดสินใจว่า กองทัพจะไม่ยิงใส่พลเรือนเพื่อบังคับใช้คำสั่งเคอร์ฟิวแบบไม่มีกำหนดเวลาที่รัฐบาลประกาศออกมา

จากนั้น วาเคอร์เดินทางไปยังทำเนียบรัฐบาลเพื่อแจ้งกับฮาสินาว่า ทหารไม่สามารถล็อกดาวน์ตามที่นายกรัฐมนตรีหญิงผู้นี้ต้องการ ซึ่งตีความชัดเจนได้ว่า ฮาสินาไม่ได้รับการสนับสนุนจากกองทัพอีกต่อไป

ทั้งนี้ รัฐบาลประกาศเคอร์ฟิวทั่วประเทศหลังจากมีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 91 คนและบาดเจ็บอีกหลายร้อยคนจากการปะทะระหว่างกลุ่มผู้ประท้วงกับกลุ่มสนับสนุนรัฐบาล รวมทั้งการปราบปรามของกองกำลังความมั่นคงเมื่อวันอาทิตย์ (4) ซึ่งถือเป็นวันที่นองเลือดที่สุดนับจากที่นักศึกษาเป็นแกนนำการประท้วงต่อต้านฮาสินาตั้งแต่เดือน ก.ค.เป็นต้นมา จากความไม่พอใจที่รัฐบาลสงวนโควตาตำแหน่งงานรัฐไว้ให้คนบางกลุ่ม ก่อนที่จะพัฒนาเป็นการเรียกร้องให้นายกรัฐมนตรีหญิงผู้นี้ลาออก

รอยเตอร์ยังพูดคุยกับแหล่งข่าว 10 คนที่อยู่ในเหตุการณ์เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว เพื่อปะติดปะต่อสถานการณ์ในช่วง 48 ชั่วโมงสุดท้ายของฮาสินาในตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ซึ่งพบว่า กองทัพบังกลาเทศส่งสัญญาณครั้งแรกว่า จะไม่ปราบปรามผู้ประท้วงตั้งแต่วันเสาร์ที่ผ่านมา (3 ) ที่วาเคอร์ฟิวประกาศระหว่างประชุมกับทหารหลายร้อยนายว่า กองทัพจำเป็นต้องปกป้องชีวิตประชาชน และขอให้ทหารใช้ความอดกลั้น ทั้งนี้ จากการเปิดเผยของ ซามี อัด ดาวลา โชว์ดรี โฆษกกองทัพบก

ต่อมาในวันจันทร์ (5) ซึ่งเป็นวันแรกที่มีการใช้มาตรการเคอร์ฟิวทั่วประเทศตลอด 24 ชั่วโมง ฮาสินาเก็บตัวอยู่ในทำเนียบที่พักกลางกรุงธากาท่ามกลางการอารักขาแน่นหนา ขณะที่ฝูงชนมากมายแออัดบนถนนเรียกร้องให้เจ้าตัวลาออก และเมื่อสถานการณ์เกินการควบคุม ฮาสินาพร้อมพี่สาวตัดสินใจขึ้นเฮลิคอปเตอร์ทหารหนีไปอินเดียในช่วงเช้าวันจันทร์

ทางด้านอินเดีย รัฐมนตรีต่างประเทศ เอส. ชัยศังกระ แถลงต่อรัฐสภาว่า รัฐบาลได้รับการติดต่ออย่างกะทันหันจากฮาสินาที่ขออนุญาตเดินทางเข้าประเทศ ขณะที่แหล่งข่าวในอินเดียอีกคนสำทับว่า นิวเดลีแจ้งฮาสินาว่า ควรพำนักอยู่ในอินเดียชั่วคราวเท่านั้นเนื่องจากเกรงว่า จะกระทบความสัมพันธ์กับรัฐบาลใหม่ของบังกลาเทศ

(ที่มา : เอเอฟพี/รอยเตอร์)