สหรัฐฯ นำ ‘กลุ่มควอด’ แถลง กังวลสถานการณ์ทะเลจีนใต้ ปักกิ่งโต้เลิกสร้างศัตรูในจินตนาการ-ยั่วยุเผชิญหน้า

รัฐมนตรีต่างประเทศของออสเตรเลีย อินเดีย ญี่ปุ่น และอเมริกา ที่รวมตัวกันหลวมๆ ในชื่อกลุ่ม “ควอด” แถลงในวันจันทร์ (29 ก.ค.) ว่า กังวลมากกับการข่มขู่และการดำเนินการที่อันตรายในทะเลจีนใต้ พร้อมประกาศเสริมสร้างความมั่นคงทางทะเลในภูมิภาค ด้านจีนตอกกลับชาติเหล่านี้กำลังทำให้สถานการณ์ตึงเตรียด ยั่วยุการเผชิญหน้า และจำกัดการพัฒนาของประเทศอื่น พร้อมเตือนวอชิงตันและโตเกียวหยุดสร้างศัตรูในจินตนาการ

แอนโทนี บลิงเคน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ และรัฐมนตรีต่างประเทศอีก 3 ชาติของกลุ่มควอด ออกคำแถลงร่วมภายหลังการหารือเมื่อวันจันทร์ในกรุงโตเกียว โดยเรียกร้องให้แปซิฟิกเป็นภูมิภาคที่เสรีและเปิดกว้าง

แม้ไม่ได้เอ่ยชื่อจีนโดยตรง แต่ข้อความในคำแถลงก็อ้างอิงถึงเหตุการณ์การเผชิญหน้าหลายครั้งระหว่างเรือจีนและเรือฟิลิปปินส์ในทะเลจีนใต้ ซึ่งเป็นน่านน้ำที่หลายชาติอ้างสิทธิอธิปไตยทับซ้อนกัน อีกทั้งเป็นหนึ่งในเส้นทางขนส่งสินค้าสำคัญที่สุดของโลก

คำแถลงระบุว่า ทั้งสี่ประเทศกังวลมากกับสถานการณ์ในทะเลจีนตะวันออกและทะเลจีนใต้ และย้ำจุดยืนในการคัดค้านการดำเนินการฝ่ายเดียวที่ต้องการเปลี่ยนแปลงสถานะดั้งเดิมด้วยกำลังหรือการบีบบังคับ

นอกจากนั้น ทั้งสี่ชาติยังแสดงความกังวลอย่างมากกับปฏิบัติการทางทหารในบริเวณที่มีข้อพิพาทด้านอธิปไตย ตลอดจนการใช้การบีบบังคับ และการข่มขู่ในทะเลจีนใต้

การประชุมควอดครั้งนี้ถือเป็นครั้งแรกนับจากเดือนกันยายนปีที่แล้ว โดยประกอบด้วยบลิงเคน โยโกะ คามิกาวะ รัฐมนตรีต่างประเทศญี่ปุ่น เอส. ชัยศังกระ รัฐมนตรีต่างประเทศอินเดีย และเพนนี หว่อง รัฐมนตรีต่างประเทศออสเตรเลีย

บลิงเคนกล่าวภายหลังการประชุมว่า กลุ่มควอดกำลังดำเนินการเพื่อให้ภูมิภาคอินโด-แปซิฟิกและมหาสมุทรอินเดียปลอดภัยและเปิดกว้างมากขึ้นด้วยการยกระดับความมั่นคงทางทะเลและสร้างการตระหนักรู้เกี่ยวกับสถานการณ์ทางทะเล ขณะที่คามิกาวะขานรับว่า กลุ่มควอดมุ่งมั่นร่วมมือเพื่อการอยู่ร่วมกันและความมั่งคั่งร่วมกันของนานาชาติ

กลุ่มควอดยังตกลงส่งเสริมความร่วมมือในด้านการรักษาความปลอดภัยทางไซเบอร์เพื่อปกป้องห่วงโซ่อุปทานและโครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญ ซึ่งรวมถึงเครือข่ายเคเบิลใต้ทะเล

ทางด้าน หลิน เจี้ยน โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีน ได้ออกมาตอบโต้ในวันเดียวกันระหว่างการแถลงข่าวประจำวันที่ปักกิ่ง ด้วยการกล่าวหาว่า ทั้งสี่ประเทศกำลังทำให้สถานการณ์ตึงเตรียด ยั่วยุการเผชิญหน้า และจำกัดการพัฒนาของประเทศอื่น

สหรัฐฯ-ญี่ปุ่นประชุม รมว.ต่างประเทศและรมว.กลาโหม

อย่างไรก็ตาม พวกผู้สังเกตการณ์บอกว่า คำแถลงของกลุ่มควอดดูเบาหวิวกว่าอย่างชัดเจน เมื่อเปรียบเทียบกับคำแถลงของที่ประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศและรัฐมนตรีกลาโหมของสหรัฐฯ และญี่ปุ่นเมื่อวันอาทิตย์ (28) โดยสองชาติพันธมิตรนี้ตีตราจีนเป็น “ความท้าทายเชิงยุทธศาสตร์สำคัญที่สุด” ที่ภูมิภาคนี้กำลังเผชิญ

คำแถลงของที่ประชุมซึ่งเรียกกันว่า การหารือ “2+2” ฉบับนี้ไม่เพียงเอ่ยชื่อและวิจารณ์จีนเท่านั้น แต่ยังรวมถึงรัสเซีย พร้อมระบุว่า นโยบายการต่างประเทศของจีนมีเป้าหมายในการเปลี่ยนแปลงระเบียบโลกเพื่อผลประโยชน์ของตนเองแต่สร้างภาระให้ประเทศอื่นๆ

วอชิงตันและโตเกียวยังตำหนิการขยายความร่วมมือทางทหารเชิงยุทธศาสตร์ที่ยั่วยุระหว่างรัสเซียกับจีน

ทางด้านปักกิ่งได้ออกมาเตือนญี่ปุ่นและอเมริกาให้หยุดสร้างศัตรูในจินตนาการ และระบุว่าคำแถลงของทั้งสองประเทศเป็นการโจมตีนโยบายการต่างประเทศของจีนอย่างประสงค์ร้าย

ภายหลังเดินทางออกจากโตเกียว บลิงเคน และลอยด์ ออสติน รัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐฯ จะมุ่งหน้าไปยังฟิลิปปินส์เพื่อหารือด้านความมั่นคง ขณะที่คณะบริหารของประธานาธิบดีโจ ไบเดน พยายามหาทางคานอิทธิพลของจีนในภูมิภาคนี้ แต่ปักกิ่งตอบโต้ว่าสิ่งที่วอชิงตันกำลังพยายามทำอยู่ คือการรักษาระเบียบโลกชนิดที่ทำให้สหรัฐฯ สามารถมีฐานะเป็นเจ้าใหญ่ครอบงำบงการเหนือใครๆ เอาไว้ต่อไปนั่นเอง

(ที่มา : เอเอฟพี/รอยเตอร์)