เอเอฟพี/เอเจนซีส์/MGRออนไลน์ - โครงการประเดิมศักดิ์ศรีอดีตนายกรัฐมนตรีกัมพูชา สมเด็จฮุนเซ็น ได้ปรากฏภาพสู่สายตาให้เห็นแล้ว พบเป็นการเริ่มต้นการขุดคลองฝั่งติดแม่น้ำโขงซึ่งเส้นทางจะผ่ากลางประเทศไปออกอีกด้านลงอ่าวไทย
เอเอฟพีรายงานวันนี้ (18 ก.ค.) ว่า รัฐบาลกัมพูชาเปิดเผยว่า โครงการขุดคลองฟูนันเตโชที่มีความยาว 180 กม.นี้จะช่วยกระตุ้นความเคลื่อนไหวทางเศรษฐกิจได้ราว 21-30% สูงกว่าต้นทุนของโครงการและสร้างงานจำนวนมากให้ชาวกัมพูชา ซึ่งเป็นหนึ่งในประเทศที่ถูกจัดว่ายากจนมากที่สุดในโลก แต่ทว่าการคาดการณ์ทางตัวเลขของรัฐบาลนี้ไม่ได้แสดงหลักฐานอ้างอิงประกอบ
อ้างอิงจากขแมร์ไทม์สพบว่า กัมพูชาเตรียมพิธีเปิดยิ่งใหญ่สำหรับโครงการมูลค่า 1.7 พันล้านดอลลาร์ในวันที่ 5 ส.ค.ที่เกาะเพชร (Koh Pich) ที่จะมาพร้อมงานคอนเสิร์ตและการแสดงพลุดอกไม้ไฟสุดตระการตาอันเป็นสัญญาณเริ่มต้นการขุดอย่างเป็นทางการ
เป็นเกาะกลางแม่น้ำเกาะหนึ่งอยู่กลางสบน้ำสองสายคือแม่น้ำโขง กับแม่น้ำบาสัก ตั้งอยู่ในแขวงโตนเลบาสัก เขตจ็อมการ์มน กรุงพนมเปญ ประเทศที่ถูกเรียกขานว่า เป็นปารีสแห่งกัมพูชาจากสถาปัตยกรรมของเมือง อ้างอิงจากวิกีพีเดีย
เอเอฟพีรายงานว่า แต่การขุดได้เริ่มต้นไปแล้ว แต่ทว่าชาวบ้านที่อาศัยอยู่ใกล้แนวการพัฒนาโครงการกลับไม่ทราบเรื่อง รวมไปถึง ความไม่แน่นอนของแผนจากตั้งแต่เป้าหมายที่แท้จริงนั้นเป็นด้านการขนส่งสินค้าหรือการทดน้ำช่วยเหลือด้านชลประทานกันแน่ และโครงการฟูนันเตโชนี้จะส่งผลต่อการไหลของกระแสน้ำในแม่น้ำโขงที่ถือเป็นแม่น้ำกั้นพรมแดนทางธรรมชาติระหว่างกัมพูชาและไทยอย่างไร
ซึ่ง รศ.ดร.ดุลยภาค ปรีชารัชช โครงการเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษาของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ได้เคยให้สัมภาษณ์กับสื่อไทยถึงโครงการคลองใหม่ของกัมพูชาว่า โครงการนี้อาจทำให้ไทยที่ถือเป็นชาติที่มีอิทธิพลในภูมิภาคอินโดจีน และอีกทั้งยังเป็นที่มาชื่อของอ่าวไทยนั้น อาจเกิดปัญหาหากกัมพูชาแต่เดิมที่ไม่เคยมีบทบาทในอ่าวไทยจะมีบทบาทเพิ่มมากขึ้น
และชี้ว่า คลองฟูนันเตโชอาจส่งผลต่อไทยในแง่ด้านเศรษฐกิจและการค้าจากการที่ จ.แกบนั้นกำลังจะกลายเป็นพื้นที่เศรษฐกิจการค้าสำคัญ และหากคลองกัมพูชาเป็นไปได้ด้วยดี รศ.ดร.ดุลยภาค เตือนว่าอาจ “ดักเส้นทางเรือสินค้าให้ไม่ต้องมาแวะท่าเรือของไทย เช่น ท่าเรือคลองเตย”
การเติบโตของคลองใหม่ยังอาจกระทบต่อโครงการระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก หรือ EEC (Eastern Economic Corridor) ซึ่งเป็นเขตเศรษฐกิจพิเศษบริเวณชายฝั่งทะเลด้านตะวันออกของอ่าวไทย
รศ.ดร.ดุลยภาค ชี้ว่าที่ผ่านมารัฐบาลไทยมองว่าปัญหาคลองฟูนันกัมพูชาเป็นความขัดแย้งระหว่างกัมพูชาและเวียดนาม แต่ลืมไปว่าไทยที่ร่วมอยู่ในพื้นที่อาจได้รับผลกระทบ พร้อมเตือนว่า หากรัฐบาลไทยขยับตัวช้า ไทยอาจสูญเสียอิทธิพลที่มีอยู่และถูกลดบทบาทไปและมีกลุ่มผู้เล่นอื่นๆ เพิ่มมากขึ้นในภูมิภาค
เอเอฟพีรายงานว่า ความไม่โปร่งใสในการพัฒนาสร้างความวิตกให้ชาวกัมพูชาที่อาศัยอยู่ในบริเวณใกล้เคียง
ลิม ต่ง อึ้ง (Lim Tomg Eng) เกษตรกรกัมพูชาที่เกษียณอายุที่ต้องอยู่บนรถเข็นยังไม่รู้อนาคตตัวเองในวันข้างหน้าหลังเขาต้องเสียทั้งบ้านและที่ดินไปให้โครงการคลองสายนี้ เขาไม่รู้ว่ารัฐบาลพนมเปญจะจ่ายค่าเยียวยาเท่าไหร่
“พวกเราไม่เพียงแปลกใจแต่ยังรู้สึกกลัว” ลิมให้สัมภาษณ์กับเอเอฟพีระหว่างคนงานกำลังขุดคลองที่อยู่ใกล้เคียง
เขากล่าวต่อว่า “พวกเราไม่รู้ว่ารัฐบาลกำลังคิดอะไรเพราะพวกเราไม่เคยได้รับแจ้ง”
เอเอฟพีรายงานว่า ปีที่แล้วบริษัทก่อสร้างยักษ์ใหญ่แดนมังกร บริษัทถนนและสะพานจีนคอร์โปเรชัน หรือ CRBC (China Road and Bridge Corporation) ที่เป็นผู้ออกเงินทุนโปรเจกต์โครงสร้างพื้นฐานอื่นในกัมพูชาตกลงที่จะทำการศึกษาโครงการนี้
เจ้าหน้าที่กัมพูชาชี้ว่า บริษัทก่อสร้างจีน CRBC ที่มีรัฐบาลปักกิ่งเป็นเจ้าของสามารถออกเงินทุนบางส่วนของโครงการขุดคลองฟูนันเตโช แต่ทว่า CRBC ไม่เคยเปิดเผยการศึกษาหรืออกมาแสดงการรับผิดชอบในทางสาธารณะ
เป็นที่รู่กันว่าพนมเปญมีความใกล้ชิดกับปักกิ่งแต่ทว่า สมเด็จฮุนเซนปฏิเสธอย่างหนักแน่นว่าโครงการฟูนันเตโชนี้ไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง BRI ของประธานาธิบดีจีน สี จิ้นผิง
เอเอฟพีชี้ว่า นักวิเคราะห์ต่างชี้ไปที่มูลค่าโครงการ 1.7 พันล้านดอลลาร์ที่สูงลิ่ว
วันนาริธ ชเฮียง (Vannarith Chheang) ประธานกรรมการ Angkor Social Innovation Park และนักวิเคราะห์การเมืองชื่อดังแสดงความเห็นว่า “มีเรื่องมากมายที่ไม่รู้และมีความไม่แน่นอนเกี่ยวกับผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจที่แท้จริงและต้นทุน”
นอกจากนี้ มีความวิตกไปถึงกระแสน้ำการไหลของแม่น้ำโขงที่เต็มไปด้วยปลาและสัตว์น้ำต่างๆ หล่อเลี้ยง 2 ฝั่งซึ่งคิดเป็น 1 ใน 4 ของปลาน้ำจืดที่จับได้ของโลกและ 50% ของผลผลิตข้าวของเวียดนาม
นักอนุรักษ์ต่างออกมาเตือนเป็นเวลานานว่า แม่น้ำโขงกำลังถูกคุกคามโดยโปรเจกต์โครงสร้างพื้นฐาน มลพิษ และการทำเหมืองทราย และการเปลี่ยนแปลงทางสภาพอากาศโลก
เอเอฟพีชี้ว่า เจ้าหน้าที่กัมพูชาเคยออกมาปฏิเสธว่าคลองฟูนันเตโชที่เชื่อมอ่าวไทยตัดผ่านกัมพูชาสามารถเข้าสู่แม่น้ำโขงได้นี้จะเป็นประโยชน์กับเรือรบจีน
วันนาริธ กล่าวในตอนท้ายว่า แท้จริงแล้วความสำคัญของโครงการนี้อยู่ที่คุณค่าทางการเมือง
