(เก็บความจากเอเชียไทมส์ www.atimes.com)
IDF admits it can’t win; Netanyahu isn’t listening
By SCOTT LUCAS
29/06/2024
เมื่อไม่ได้มีแผน บี ใดๆ เนทันยาฮูจะทำอะไรบ้างเพื่อลดทอนแรงบีบคั้นต่อตัวเขาทั้งที่มาจากภายในและภายนอกอิสราเอล? เห็นได้ชัดว่าเวลานี้เขากำลังพยายามซื้อเวลาไปเรื่อยๆ
นี่คือขณะเวลาที่ฝ่ายทหารของอิสราเอลยอมรับว่า สงครามในดินแดนกาซาของพวกเขาที่ดำเนินมาเป็นเวลาแปดเดือนครึ่งแล้วนั้นประสบความล้มเหลว –แน่นอนทีเดียว เป็นความล้มเหลวของการปฏิบัติภารกิจซึ่งกำหนดออกมาโดยนายกรัฐมนตรี เบนจามิน เนทันยาฮู ตอนที่เขาประกาศภายหลังเหตุการณ์กลุ่มฮามาสบุกโจมตีภาคใต้อิสราเอลเมื่อวันที่ 7 ตุลาคม 2023 ว่า เขาจะทำลายพวกนักรบกลุ่มนี้ให้สิ้นซาก [1]
ในวันที่ 19 มิถุนายน 2024 ผ่านมา พลเรือตรี แดเนียล ฮาการี (Rear Admiral Daniel Hagari) ผู้ทำหน้าที่เป็นโฆษกให้แก่กองทัพอิสราเอล ซึ่งใช้ชื่ออย่างเป็นทางการว่า กองกำลังอาวุธป้องกันอิสราเอล (Israel Defense Forces หรือ IDF) ได้บอกกับรายงานข่าวโทรทัศน์ช่อง 13 (Channel 13 News) ของอิสราเอลว่า จุดมุ่งหมายที่จะกำจัดกวาดล้างคณะผู้นำของกาซาให้สิ้นซาก เป็นสิ่งที่ไม่อาจบรรลุผล [2]
“เรื่องการดำเนินการทำลายกลุ่มฮามาสให้หมดสิ้น, การทำให้กลุ่มฮามาสหายสูญไป เหล่านี้ –มันเป็นเพียงการให้ข้อมูลข่าวสารที่ไม่จริงเพื่อให้สาธารณชนเกิดความเข้าใจผิด ฮามาสนั้นเป็นแนวความคิด ฮามาสเป็นพรรคการเมืองพรรคหนึ่ง มันเป็นสิ่งที่ฝังรากลึกอยู่ในหัวใจของประชาชน— ใครก็ตามที่คิดว่าเราสามารถกำจัดฮามาสให้สิ้นซากได้นั้น คือคิดผิดแล้ว”
สิ่งที่โฆษกกองทัพอิสราเอลพูดออกมาคราวนี้ ในระดับหนึ่ง ก็เป็นเพียงการเน้นย้ำอีกครั้งถึงสิ่งที่พวกนักวิเคราะห์ได้กล่าวเตือนกัน [3] เอาไว้แล้ว ไม่นานหลังจากกลุ่มฮามาสก่อเหตุเข่นฆ่าผู้คน 1,143 คน ในจำนวนนี้เป็นพลเรือน 767 คน แล้วยังลักพาตัวคนอื่นๆ ไปอีกราวๆ 250 คน การเปิดการโจมตีทางทหารแบบเต็มพิกัด ทั้งจากทางอากาศและทางภาคพื้นดิน จะเป็นการเปิดทางให้กลุ่มฮามาสสามารถแสดงตัวเองในฐานะที่เป็นผู้พิทักษ์ปกป้องพลเรือนของกาซา แม้กระทั่งในขณะที่อิสราเอลได้เข่นฆ่าพวกเขาไปแล้วหลายพันคน
แต่ในอีกระดับหนึ่ง การยอมรับเช่นนี้ก็คือการที่ฝ่ายทหารอิสราเอลแสดงการท้าทายเนทันยาฮู
เพียง 3 วันก่อนหน้านั้น ระหว่างการประชุมคณะรัฐมนตรี เนทันยาฮู ได้พูดคำราม [4] ออกมาว่า “เพื่อบรรลุเป้าหมายของการทำลายสมรรถนะของกลุ่มฮามาส ผมจำเป็นต้องลงมือตัดสินใจหลายๆ อย่างซึ่งไม่ได้เป็นที่ยอมรับของคณะผู้นำของฝ่ายทหารเสมอไป”
มาถึงตอนนี้ กองทัพอิสราเอลจึงเหมือนกับกำลังพูดกับนายกรัฐมนตรีผู้นี้ว่า แผน เอ ของเขาในการทำลายล้างฮามาสนั้นเป็นสิ่งที่ไม่สามารถกระทำได้ ดังนั้น แผน บี คืออะไร?
ทั้งนี้ ในคำพูดของฮาการีเอง เขาพูดเอาไว้อย่างนี้: “ถ้ารัฐบาลไม่สามารถค้นพบทางเลือกที่จะมาแทนที่” แล้ว ฮามาส “ก็จะยังคงอยู่ในกาซา”
สงครามที่ต้องสู้รบกันไปตลอดกาลของเนทันยาฮู
สำนักนายกรัฐมนตรีของเนทันยาฮู ปฏิเสธไม่ยอมชี้ทางอะไรให้แก่ฝ่ายทหาร โดยตอบโต้คำให้สัมภาษณ์ของ ฮาการี ด้วยการเน้นย้ำสำทับอีกว่า รัฐบาลบอกไว้ “ชัดเจนแล้วว่า เป้าหมายประการหนึ่งของสงครามครั้งนี้ คือการทำลายสมรรถนะทางทหารและทางการปกครองของฮามาส”
อย่างไรก็ตาม กองทัพอิสราเอลได้ดำเนินการล่าถอยในทางยุทธวิธี ด้วยการออกคำแถลงอีกฉบับหนึ่ง [5] – ที่ระบุว่าทางกองทัพได้ปฏิบัติเพื่อให้บรรลุเป้าหมายต่างๆ ของสงครามตามที่ระบุเอาไว้ นอกจากนั้นคำแถลงฉบับนี้บอกด้วยว่า ฮาการี เพียงแต่พูดถึง “การกำจัดกวาดล้างฮามาสในฐานะที่เป็นอุดมการณ์และในฐานที่เป็นแนวความคิด”
แต่ทั้งพวกผู้บัญชาการในกองทัพและเนทันยาฮู ต่างทราบดีว่าไม่สามารถเมินเฉยโดยไม่ระมัดระวังเตรียมพร้อมอย่างเต็มที่ได้อีกต่อไปแล้ว – โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเมื่อเพียง 10 วันก่อนหน้านั้น อดีตผู้บัญชาการกองทัพอิสราเอล เบนนี แกนตซ์ (Benny Gantz) ได้ปล่อยหมัดเด็ดของตนเองเข้าใส่นายกรัฐมนตรีผู้นี้ไปแล้ว
ทั้งนี้เมื่อวันที่ 18 พฤษภาคม แกนซ์ – คนหนึ่งใน 3 คนที่เป็นสมาชิกของคณะรัฐมนตรีสงคราม (war cabinet) – ได้ยื่นคำขาดให้ เนทันยาฮู ต้องปฏิบัติตามภายในระยะเวลา 3 สัปดาห์ [6] โดยในระหว่างที่แกนซ์กล่าวปราศรัยซึ่งมีการถ่ายทอดทางทีวี เขาวิพากษ์วิจารณ์ว่า นายกรัฐมนตรีผู้นี้ได้นำเอาผลประโยชน์ส่วนตัวและผลประโยชน์ทางการเมืองของเขา มาอยู่เหนือความจำเป็นเพื่อการดำรงคงอยู่ของรัฐอิสราเอล ด้วยการยินยอมเปิดทางให้ “พวกคลั่งไคล้แนวทางขวาดจัดแข็งกร้าว” ของอิสราเอล เข้ามาทำให้ประเทศชาติต้องตกอยู่ในความเสี่ยง
ในข้อเรียกร้องทางยุทธศาสตร์รวม 6 ประการที่แกนซ์ตั้งขึ้นมาให้เนทันยาฮูต้องปฏิบัติตามในคราวนี้ มีทั้งเรื่องการให้ความสำคัญลำดับแรกๆ แก่การหาทางทำให้พวกตัวประกันที่ถูกฮามาสจับไป ได้กลับบ้าน และการจัดตั้งคณะผู้นำทางการเมืองชุดใหม่ขึ้นมาในกาซา แทนที่จะเอาแต่เน้นย้ำเรื่อง “การทำลาย” ฮามาสเท่านั้น
ปรากฏว่า เนทันยาฮู ได้ปฏิเสธข้อเรียกร้องทั้งหมด [7] ของแกนซ์ ซึ่งยังมีข้อที่ระบุให้กำหนดตารางเวลาสำหรับเส้นทางมุ่งไปสู่การจัดตั้งรัฐปาเลสไตน์ขึ้นมา ควบคู่ไปกับการที่อิสราเอลปรับความสัมพันธ์เป็นปกติกับพวกประเทศอาหรับ ในวันที่ 9 มิถุนายน แกนซ์ได้ประกาศถอนตัวออกจากคณะรัฐมนตรีสงคราม [8] จากนั้นถัดมาอีก 1 สัปดาห์ นายกรัฐมนตรีก็สั่งยุบเลิกหน่วยงานนี้ไปเลย [9]
ไม่มีแผนอะไรทั้งนั้น (ไม่ว่าแผน เอ หรือแผน บี)
สภาพเช่นนี้มีแต่ทำให้เนทันยาฮูต้องอยู่ในอาการกลืนไม่เข้าเข้าคายไม่ออก อย่างยืดยาวต่อไปเรื่อยๆ เท่านั้น หากเขาเปิดทางให้มีการตกลงหยุดยิงในกาซา ในวันที่มีการประกาศหยุดยิงนั่นเองเขาก็มีหวังตกอยู่ในอันตรายทั้งทางการเมืองและทางกฎหมาย ยกเว้นแต่ในวันนั้น ไม่มีฮามาสดำรงคงอยู่อีกต่อไปแล้ว
การจัดเลือกตั้งก่อนกำหนดบางทีอาจจะเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นตามมาในอิสราเอล แต่ผลโพลต่างชี้ว่า เนทันยาฮูมีคะแนนนิยมตามหลังชนิดถูกทิ้งไปไกล [10] จาก แกนซ์ และแนวร่วมพรรคเอกภาพแห่งชาติ (National Unity Party) ของเขา แต่บางทีเรื่องที่สำคัญยิ่งกว่านี้เสียอีกก็คือ เนทันยาฮูจะต้องกลับมาเผชิญข้อหารับสินบนหลายกระทง [11] ซึ่งถูกระงับไปชั่วคราวในทางพฤตินัยตอนที่สงครามคราวนี้ระเบิดขึ้น
เวลาเดียวกัน ลู่ทางความเป็นไปได้ไม่ว่าในเรื่องที่ฮามาสจะถูกทำลายล้างอย่างที่เขาให้สัญญาเอาไว้ หรือเรื่องที่วาดหวังกันว่าพลเรือนของกาซา –ที่ในแต่ละวันที่ผ่านไป กำลังเผชิญทั้งความตาย, ความอดอยาก, และการถูกขับไล่ให้ต้องอพยพหนีตาย —จะลุกขึ้นมาต่อต้านพวกผู้นำของเขานั้น ล้วนแต่ไม่น่าจะเกิดขึ้นมา
สหรัฐฯยังแสดงการบังคับใช้การขีด “เส้นสีแดงห้ามล่วงละเมิด” อย่างจริงจังชนิดที่ไม่ค่อยปรากฏให้เห็นนัก ด้วยการตรวจสอบทัดทานแผนการไม่ว่าอันไหนของอิสราเอลในเรื่องการเปิดการโจมตีภาคพื้นดินอย่างเต็มที่ใส่เมืองราฟาห์ เพื่อผ่อนคลายแรงกดดัน เนทันยาฮู ต้องออกมาแถลงแม้ด้วยถ้อยคำกำกวมเกี่ยวกับการจัดวางกำลังทหารอิสราเอลกันใหม่ [12] ขณะที่ยังคงทิ้งระเบิดใส่ทั้งฮามาสและพลเรือนอย่างไม่มีการจำแนกแยกแยะกันต่อไป
ดังนั้น เมื่อไม่ได้มีแผน บี ใดๆ เช่นนี้ เนทันยาฮูจะทำอะไรบ้างเพื่อลดทอนแรงบีบคั้นต่อตัวเขาทั้งที่มาจากภายในและภายนอกอิสราเอล? เห็นได้ชัดว่าเขากำลังพยายามซื้อเวลาไปเรื่อยๆ ในสัปดาห์ที่แล้ว เนทันยาฮูบอกว่าเขาสนับสนุนข้อตกลงแลกตัวประกันกับฮามาส เพียง “บางส่วน” เท่านั้น ดังนั้นอิสราเอลสามารถที่จะหวนกลับมาสู้รบใหม่ก็ได้ หลังจากตัวประกันที่เป็นผู้หญิง, คนชรา, และคนเจ็บป่วย ได้รับการปล่อยตัวแล้ว
เขายังกำลังเลือกที่จะทะเลาะตบตี [13] กับสหรัฐฯเกี่ยวกับเรื่องการจัดส่งอาวุธอเมริกันมาให้เพื่อใช้ในการทำสงครามของอิสราเอล รวมทั้งเขายังเพิ่งข่มขู่ [14] ที่จะขยายการสู้รบกับกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ (Hezbollah) ข้ามชายแดนจากตอนเหนือของอิสราเอลเข้าไปในเลบานอน
ทั้งหลายทั้งปวงเหล่านี้ไม่มีอะไรที่ถือเป็น แผน บี สำหรับกาซา มันคือแผน เอ ส่วนตัวของเนทันยาฮู เป็นการหาเรื่องหาประเด็นมาเป็นตัวทำให้เกิดความวอกแวกหรือหันเหความสนใจกันเป็นรายวัน เพื่อไม่ให้สื่อรวมศูนย์โฟกัสอยู่ที่การเจรจาหยุดยิง, การเข่นฆ่าอย่างเหี้ยมโหดในกาซา, หรือในเรื่องความล้มเหลวของ “การทำลายล้าง” ฮามาส
คำเตือนที่ออกมาจากกองทัพอิสราเอล [15] บวกกับการที่ แกนซ์ ถอนตัวจากคณะรัฐมนตรีสงคราม คือสัญญาณที่แสดงให้เห็นว่าฝ่ายทหารเหนื่อยหน่ายหมดความอดทนกับการโจมตีแบบปลายเปิดไม่รู้จะสิ้นสุดลงเมื่อใด แถมยังไม่มีวิสัยทัศน์ทางการเมืองใดๆ รองรับอีกด้วย
แต่ความเหนื่อยล้าดังกล่าวนี้เมื่อใดจึงจะนำไปสู่การปฏิเสธไม่ยอมรับวิธีการของเนทันยาฮูอย่างเด็ดขาด? สำหรับตอนนี้เมื่อพิจารณาจากการที่รัฐมนตรีกลาโหม โยอัฟ แกลแลนต์ (Yoav Gallant) ยังไม่ได้แสดงท่าทีว่าเขาจะหยุดพักแล้ว –และเมื่อพิจารณาถึงแรงกดดันจากพวกรัฐมนตรีสายขวาจัดที่ต้องการให้ดำเนินการล้างเผ่าพันธุ์ (ชาวปาเลสไตน์) ในกาซา เพื่อการเข้ายึดครองแบบเป็นระยะยาว— คำถามดังกล่าว ก็เฉกเช่นเดียวกับทางเลือกต่างๆ ของเนทันยาฮูนั่นแหละ มันยังคงเป็นคำถามที่ไม่มีคำตอบ
สกอตต์ ลูคัส เป็นศาสตราจารย์ด้านการเมืองระหว่างประเทศอยู่ที่ สถาบันคลินตัน (Clinton Institute) มหาวิทยาลัย ยูนิเวอร์ซิตี้ คอลเลจ ดับลิน (University College Dublin), ไอร์แลนด์
ข้อเขียนนี้มาจากเว็บไซต์ เดอะ คอนเวอร์เซชั่น https://theconversation.com/ โดยสามารถติดตามอ่านข้อเขียนดั้งเดิมชิ้นนี้ได้ที่ https://theconversation.com/gaza-war-israeli-military-admits-it-cant-win-but-benjamin-netanyahu-isnt-listening-233309
เชิงอรรถ
[1] https://www.youtube.com/watch?v=AcqnNa-8-W4
[2] https://www.timesofisrael.com/idf-spokesman-says-hamas-cant-be-eliminated-will-remain-in-gaza-if-no-alternative/
[3] https://www.csis.org/analysis/gaza-why-war-wont-end
[4] https://www.timesofisrael.com/idf-spokesman-says-hamas-cant-be-eliminated-will-remain-in-gaza-if-no-alternative/
[5] https://www.timesofisrael.com/idf-spokesman-says-hamas-cant-be-eliminated-will-remain-in-gaza-if-no-alternative/
[6] https://www.tabletmag.com/sections/israel-middle-east/articles/gantz-ultimatum-netanyahu
[7] https://www.forbes.com/sites/jamesfarrell/2024/05/18/netanyahu-rival-benny-gantz-demands-new-gaza-plan-by-june-8-or-hell-quit-cabinet/
[8] https://www.washingtonpost.com/world/2024/06/08/benny-gantz-israel-war/
[9] https://www.theguardian.com/world/article/2024/jun/17/benjamin-netanyahu-dissolves-israel-war-cabinet
[10] https://www.haaretz.com/israel-news/2024-06-25/ty-article/.premium/poll-shows-netanyahus-coalition-continues-to-lose-popularity-smotrich-out-of-knesset/00000190-4e2b-da42-a1ba-7f6b8dd60000
[11] https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-47409739
[12] https://www.bbc.co.uk/news/articles/cpvvvkxpxwno
[13] https://www.forbes.com/sites/mollybohannon/2024/06/18/netanyahu-blasts-biden-admin-for-withholding-weapons-from-israel-in-harshest-criticism-yet-inconceivable/
[14] https://eaworldview.com/2024/06/war-israel-hezbollah/
[15] https://eaworldview.com/2024/06/israel-leadership-split-war-on-gaza/
