รัฐบาลประธานาธิบดี โจ ไบเดน แห่งสหรัฐฯ ออกมายอมรับวานนี้ (10 พ.ค.) ว่าอิสราเอลอาจนำอาวุธของอเมริกาไปใช้โดยละเมิดกฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศในปฏิบัติการโจมตีกาซา ซึ่งถือเป็นการวิพากษ์วิจารณ์รัฐยิวอย่างรุนแรงที่สุดเท่าที่วอชิงตันเคยทำมา
อย่างไรก็ดี รัฐบาลสหรัฐฯ ยังคงหลีกเลี่ยงที่จะประเมินแบบฟันธง โดยอ้างว่าความสับสนวุ่นวายในสงครามกาซาทำให้ไม่สามารถตรวจสอบได้อย่างเฉพาะเจาะจงว่าการใช้อาวุธครั้งใดบ้างที่เข้าข่ายละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศ
ผลการประเมินดังกล่าวถูกระบุไว้ในรายงานความยาว 46 หน้ากระดาษที่กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ยื่นต่อสภาคองเกรส ตามข้อกำหนดในบันทึกความมั่นคงของชาติ (National Security Memorandum - NSM) ที่ประธานาธิบดี ไบเดน ประกาศใช้เมื่อต้นเดือน ก.พ.
การประเมินครั้งนี้เสี่ยงที่จะบั่นทอนความสัมพันธ์สหรัฐฯ-อิสราเอลให้ย่ำแย่ลงไปอีก หลังจากที่ทั้ง 2 ฝ่ายขัดแย้งกันในเรื่องที่อิสราเอลจะส่งทหารบุกเมืองราฟาห์ (Rafah) ซึ่งเป็นสิ่งที่สหรัฐฯ ไม่เห็นด้วย
รัฐบาล ไบเดน ได้ระงับการจัดส่งระเบิดอานุภาพสูงให้อิสราเอล ซึ่งเป็นความเคลื่อนไหวที่สะท้อนการปรับนโยบายครั้งสำคัญ นอกจากนี้ ยังทบทวนแผนการส่งมอบอาวุธอื่นๆ ด้วย แม้ว่าจะยังคงยืนยันให้การสนับสนุนอิสราเอลในระยะยาวก็ตาม
ทั้งนี้ รายงานของกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ยังมีการเสนอข้อมูลที่ฟังดูย้อนแย้ง เช่น มีการอ้างถึงรายงานที่เชื่อถือได้ว่ามีพลเรือนบาดเจ็บล้มตาย และอิสราเอลไม่ได้ให้ความร่วมมือกับสหรัฐฯ แต่ต้นในการจัดส่งความช่วยเหลือให้กับพลเรือนปาเลสไตน์ ทว่าในทั้ง 2 กรณีกลับไม่มีการระบุชี้ชัดลงไปว่าอิสราเอลทำผิดกฎหมายระหว่างประเทศหรือไม่อย่างไร
“เนื่องจากอิสราเอลใช้ยุทโธปกรณ์กลาโหมที่ผลิตในสหรัฐฯ อย่างมาก จึงมีเหตุอันควรที่จะประเมินได้ว่า อาวุธที่อยู่ภายใต้ NSM-20 ถูกกองกำลังความมั่นคงอิสราเอลนำไปใช้ตั้งแต่วันที่ 7 ต.ค. ในเหตุการณ์ต่างๆ โดยไม่สอดคล้องกับหลักกฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศ (IHL) หรือแนวทางปฏิบัติที่ดีที่สุดเพื่อหลีกเลี่ยงอันตรายที่จะเกิดกับพลเรือน” รายงานของกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ระบุ
“อิสราเอลไม่ได้แชร์ข้อมูลทั้งหมดเพื่อพิสูจน์ยืนยันว่า อาวุธของสหรัฐฯ ภายใต้ NSM-20 ถูกใช้ในปฏิบัติการที่มีข้อครหาว่าละเมิดกฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศ (IHL) หรือกฎหมายสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ (IHRL) ในกาซา หรือในเวสต์แบงก์และเยรูซาเลมตะวันออก ภายในช่วงเวลาที่มีการรายงานหรือไม่”
ด้วยเหตุนี้ รัฐบาลสหรัฐฯ จึงสรุปว่าคำรับรองของอิสราเอลที่ว่านำอาวุธไปใช้ตามกรอบกฎหมายระหว่างประเทศ “ยังคงเป็นที่เชื่อถือได้”
คริส ฟอน ฮอลเลน ส.ว.พรรคเดโมเครต ชี้ว่ารัฐบาลสหรัฐฯ “จงใจเลี่ยงไม่ตอบคำถามยากๆ” หลายข้อ และปฏิเสธที่จะตรวจสอบโดยละเอียดว่าพฤติการณ์ของอิสราเอลสมควรทำให้สหรัฐฯ ตัดความช่วยเหลือทางทหารหรือไม่
“รายงานฉบับนี้เสนอข้อมูลย้อนแย้งตัวเอง เพราะสรุปว่ามีเหตุอันควรเชื่อว่ามีการละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศเกิดขึ้น แต่ในขณะเดียวกันกลับอ้างว่าไม่พบการไม่ปฏิบัติตามข้อบังคับ (non-compliance)” ฟอน ฮอลเลน ให้สัมภาษณ์กับนักข่าว
องค์การนิรโทษกรรมสากล (Amnesty International) รายงานเมื่อปลายเดือน เม.ย. ว่า อาวุธที่สหรัฐฯ ส่งให้อิสราเอลถูกนำไปใช้ “ละเมิดกฎหมายมนุษยธรรมและกฎหมายสิทธิมนุษยชนอย่างร้ายแรง” พร้อมทั้งแจกแจงรายละเอียดกรณีต่างๆ ที่มีพลเรือนบาดเจ็บล้มตาย รวมถึงตัวอย่างการใช้อาวุธร้ายแรงเพื่อเข่นฆ่าอย่างผิดกฎหมาย
ที่มา : รอยเตอร์