(เก็บความจากเอเชียไทมส์ www.atimes.com)
A Polish general dies deep in Ukraine
By STEPHEN BRYEN
29/03/2024
โปแลนด์แถลงว่านายทหารอาวุโสระดับพลจัตวาที่มีประวัติการทำงานกับองค์การนาโต้ ได้เสียชีวิตลงเนื่องจาก “สาเหตุทางธรรมชาติที่ไม่มีการอธิบายรายละเอียด” ขณะที่รัสเซียอ้างว่าประสบความสำเร็จในการโจมตีใส่ศูนย์บังคับบัญชาสั่งการซึ่งสร้างลงไปใต้ดินลึก 6 ชั้น ที่เมืองชาซิฟ ยาร์ ใกล้ๆ แนวเส้นปะทะกับฝ่ายยูเครนในภูมิภาคดอนบาส โดยที่ศูนย์แห่งนี้มีพวกเจ้าหน้าที่นาโต้ระดับอาวุโสประจำอยู่อย่างลับๆ
ก่อนที่การรุกตอบโต้ของยูเครนเมื่อกลางปีที่แล้วเริ่มต้นขึ้น เมืองสำคัญอย่าง บัคมุต (Bakhmut) ได้ตกไปเป็นของฝ่ายรัสเซีย ผมได้เขียน [1] เอาไว้ในตอนนั้นว่า ดูเหมือนฝ่ายรัสเซียยังมีจุดมุ่งหมายที่จะเข้าตีเมืองเล็กๆ ที่มีชื่อว่า ชาซิฟ ยาร์ (Chasiv Yar) อีกด้วย แต่สิ่งนี้ก็ไม่ได้เกิดขึ้นมา เพราะสงครามได้เคลื่อนย้ายลงไปทางใต้ รวมทั้งการที่ฝ่ายยูเครนได้เปิดการรุกตอบโต้ครั้งใหญ่
ยังมีเรื่องที่เกิดคู่ขนานกันไปของทางฝ่ายรัสเซีย กล่าวคือ อีกหนึ่งเดือนต่อมา ผู้ที่ได้รับการเรียกขานกันว่าวีรบุรุษแห่งบัคมุต ซึ่งก็คือ เยฟเกนี ปริโกจิน (Yevgeny Prigozhin) และกองกำลังวากเนอร์ (Wagner) ของเขาบางส่วน ได้ยกกำลังบุกเข้าสู่รัสเซีย ในสิ่งที่ดูเหมือนเป็นความพยายามก่อรัฐประหารยึดอำนาจ ทว่าก็อาจจะมีการกำหนดจังหวะเวลาเอาไว้ให้เป็นการช่วยเหลือการรุกตอบโต้อย่างขนาดใหญ่โตของยูเครนไปด้วย
จุดโฟกัสซึ่งเคยอยู่ที่การยึดเมืองบัคมุต และสิ่งที่เกิดขึ้นมาในภูมิภาคดอนบาส ได้ปรับเปลี่ยนไปเป็นเรื่องการรุกตอบโต้ของยูเครน และภัยคุกคามภายในที่มีต่อมอสโก กองกำลังฝ่ายรัสเซียจึงไม่ได้มีการเคลื่อนพลมุ่งสู่ ชาซิฟ ยาร์ แต่อย่างใด
(ภูมิภาคดอนบาส Donbas หรือ Donbass หมายถึงแคว้นลูฮันสก์ และแคว้นโดเนตสก์ ทางภาคตะวันออกของยูเครน โดยที่บัคมุตก็เป็นเมืองที่อยู่ในแคว้นโดเนตสก์ ดูเพิ่มเติมได้ที่ https://en.wikipedia.org/wiki/Donbas และ https://en.wikipedia.org/wiki/Bakhmut)
ชาซิฟ ยาร์ เคยมีความสำคัญอย่างยิ่งยวดในระหว่างการสู้รบชิงเมืองบัคมุต มันเป็นจุดจัดส่งกำลังบำรุงให้แก่พวกทหารยูเครนที่กำลังถูกส่งเข้าไปในบัคมุต รวมทั้งเป็นจุดพักสำหรับการผลัดเปลี่ยนกำลังทหารซึ่งสู้รบอยู่ที่เมืองดังกล่าว
เมืองนี้แหละคือแหล่งที่มาองพวกเครื่องกระสุน, อาหาร, และความสนับสนุนทางการแพทย์ สำหรับกองทัพยูเครนในบัคมุต นอกจากนั้นแล้ว ชาซิฟ ยาร์ ยังเป็นศูนย์บังคับบัญชาสั่งการ ไม่เพียงเฉพาะสำหรับกองกำลังฝ่ายยูเครนเท่านั้น แต่ยังสำหรับพวกที่ปรึกษาทางทหารชาวตะวันตกของพวกเขาอีกด้วย
บทบาทของฝ่ายหลังนี้กลายเป็นเรื่องที่มีความกระจ่างชัดเจนขึ้นอีกครั้งในสัปดาห์สุดท้ายของเดือนมีนาคมที่ผ่านมา เมื่อฝ่ายรัสเซียประสบความสำเร็จในการโจมตีถล่มบังเกอร์ศูนย์บังคับบัญชาสั่งการแห่งหนึ่งที่สร้างอยู่ใต้ดินโดยมีความลึกถึง 6 ชั้น [2] ในเมืองชาซิฟ ยาร์ เมื่อวันที่ 26 มีนาคม
ตามข้อมูลของฝ่ายรัสเซียระบุว่า บังเกอร์แห่งนี้ถูกโจมตีด้วยขีปนาวุธอิสกานเดอร์ (Iskander missile) จำนวน 1 ลูกหรือมากกว่านั้นอีก อิสกานเดอร์เป็นขีปนาวุธทิ้งตัวพิสัยใกล้ (short-range ballistic missile) ที่สามารถปฏิบัติการด้วยอัตราความเร็วระดับไฮเปอร์โซนิก (hypersonic ความเร็วระดับ 5 เท่าตัวของความเร็วเสียง หรือ มัค5 ขึ้นไป สำหรับความเร็วที่อิสกานเดอร์ทำได้คือ มัค 5.9 ) มันสามารถติดตั้งหัวรบประเภทต่างๆ รวมทั้งหัวรบระเบิดเจาะทำลายบังเกอร์ ซึ่งแต่ละลูกมีน้ำหนักระหว่าง 1,000 – 1,500 ปอนด์
ภายในศูนย์บังคับบัญชาสั่งการแห่งนี้ มีเจ้าหน้าที่อาวุโสมากของนาโต้อยู่ที่นั่นหลายคน [3] ซึ่งบางคนถูกสังหาร ทั้งนี้ตามรายงานหลายกระแสของฝ่ายรัสเซีย โดยหนึ่งในนั้นคือ พลจัตวา อาดัม มาร์ชัค (Brigadier General Adam Marczak) แห่งกองทัพบกโปแลนด์
ชีวประวัติของเขาที่ทางนาโต้นำมาเผยแพร่ ระบุเอาไว้ดังนี้:
ในปี 1994 พลจัตวาอาดัม มาร์ชัค สำเร็จการศึกษาจากสถาบันทหารกองกำลังภาคพื้นดิน (Land Forces Military Academy) ในเมืองวรอตสวัฟ (Wroclaw), โปแลนด์ และได้รับแต่งตั้งเป็นผู้บังคับหมวดโจมตี (Assault Platoon Leader) สังกัดกองพันโจมตีทางอากาศที่ 10 (10th Air Assault Battalion) ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกองพลน้อยโจมตีทางอากาศที่ 6 (6th Air Assault Brigade) ที่ตั้งฐานอยู่ในเมืองกรากุฟ (Cracow)
ในปีถัดๆ มาจนกระทั่งถึงปี 2011 เขาได้รับตำแหน่งต่างๆ ในกองพลน้อยโจมตีทางอากาศที่ 6 ดังนี้: ผู้บังคับการกองร้อยโจมตีที่ 2 (Commander of the 2nd Assault Company), นายทหารยุทธการในส่วน S3 Section, หัวหน้า Section S2, และหัวหน้านายทหารเสนาธิการ และรองผู้บังคับการกองพันของกองพันส่งทางอากาศที่ 16 (16th Airborne Battalion)
ปี 2011 เขาเข้าสังกัดกองบัญชาการกองกำลังปฏิบัติการพิเศษของโปแลนด์ (Polish Special Operations Forces Command) ในเมืองกรากุฟ ในตำแหน่งรองหัวหน้าแผนกการฝึก (Deputy Chief of the Exercise Division)
เขาอยู่กับกองทหารหน่วยนี้จนถึงปี 2017 โดยมีตำแหน่งสุดท้ายเป็นหัวหน้าแผนกการออกใบรับรองและการฝึก (Chief of the Certification and Exercise Division)
ในปี 2017 เขาเข้าทำหน้าที่บังคับบัญชากองพลน้อยทหารราบส่งทางอากาศที่ 25 (25th Air Cavalry Brigade) ในเมืองโทมาโชฟ มาโรเวียคสกี (Tomaszow Mazowiecki) จากปี 2020 ถึงปี 2021 พลจัตวาอาดัม มาร์ชัค ดำรงตำแหน่งเป็นหัวหน้าแผนกการข่าวกรองและสงครามอิเล็กทรอนิกส์ (Chief of the Intelligence and Electronic Warfare Division) อยู่ที่ กองบัญชาการใหญ่กองทัพ (Armed Forces General Command ) โปแลนด์ในกรุงวอร์ซอ
ตั้งแต่ปี 2021 เขาได้รับแต่งตั้งให้เข้าดำรงตำแหน่งเป็นผู้ช่วยเสนาธิการ ฝ่ายสนับสนุนและสร้างความพร้อมให้กองกำลังยูโร (Deputy Chief of Staff, Support & Enabling Eurocorps) ก่อนหน้านั้นในปี 2009 เขาเคยทำหน้าที่อยู่ 6 เดือนในตำแหน่งรองผู้บัญชาการกลุ่มกำลังสู้รบส่งทางอากาศ (Deputy Airborne Battle Group Commander) ของกองกำลังให้ความช่วยเหลือด้านความมั่นคงนานาชาติ (International Security Assistance Force หรือISAF) ขององค์การนาโต้ ในอัฟกานิสถาน เขากลับไปอัฟกานิสถานอีกครั้งเป็นเวลา 2 ปี (ระหว่างปี 2015 – 2017) ในฐานะเป็นเสนาธิการทหารนาโต้ อยู่ที่กองบัญชาการส่วนปฏิบัติการพิเศษนาโต้ (NATO Special Operations Component Command ใช้อักษรย่อว่า NSOCC-A)
โปแลนด์รายงานข่าวการเสียชีวิตของเขา โดยที่กองทัพโปแลนด์ระบุว่าเป็นการสิ้นชีพจาก “สาเหตุทางธรรมชาติที่ไม่มีการอธิบายรายละเอียด”
ช่องของแพลตฟอร์มเทเลแกรมหลายแห่งทีเดียวรายงานว่า มีนายทหารนาโต้คนอื่นๆ ถูกสังหารหรือได้รับบาดเจ็บจากการถูกโจมตีที่ชาซิฟ ยาร์ ตามรายงานข่าวเหล่านี้ระบุว่า ผู้บาดเจ็บบางคนถูกอพยพโยกย้ายอย่างเร่งด่วนมายังโปแลนด์ แต่เราไม่ทราบชื่อ, ยศ, หรือสัญชาติของผู้ที่ถูกฆ่าหรือได้รับบาดเจ็บเหล่านี้เลยนอกเหนือจาก มาร์ชัค
มีนักวิเคราะห์หลายคนคิดว่า ฝ่ายรัสเซียจะบุกยึด ชาซิฟ ยาร์ ในเร็วๆ นี้ ถึงแม้เมืองนี้มีการป้องกันอย่างแน่นหนาก็ตามที รายงานหลายกระแสบอกว่ากองกำลังรัสเซียเวลานี้อยู่ห่างจากเมืองเพียงแค่ 1 หรือ 2 กิโลเมตรเท่านั้น ถึงแม้ยังคงเกิดการสู้รบอย่างดุเดือด เนื่องจากกองกำลังยูเครนพยายามผลักดันพวกเขาให้ถอยกลับไป
เป็นเรื่องไม่ปกติเอามากๆ ที่มีนายทหารนาโต้ยศสูงระดับนี้เข้าไปอยู่ใกล้ๆ กับเส้นแนวปะทะกับกองทัพรัสเซียถึงขนาดนี้ เหตุผลเพียงประการเดียวสำหรับการที่พวกเขาต้องไปอยู่ที่นั่นก็คือ มันเป็นพฤติการณ์แสดงถึงการดิ้นรนอย่างสิ้นหวัง กล่าวคือ มีความกังวลอย่างล้ำลึกว่าฝ่ายรัสเซียอาจจะประสบความสำเร็จในการบุกดันทะลุเข้ามา ซึ่งจะก่อให้เกิดอันตรายแก่ทั่วทั้งแนวป้องกันแนวที่สอง ที่ยูเครนกำลังพยายามสร้างขึ้นเพื่อป้องกันไม่ให้กองทัพรัสเซียสามารถดันรุกหน้าอย่างต่อเนื่องสู่แม่น้ำดนิเปอร์ (Dnieper) ซึ่งอาจจะเป็นการตัดกองกำลังของยูเครนให้ขาดออกเป็นส่วนๆ รวมทั้งเป็นอันตรายต่อกรุงเคียฟ
สถานการณ์ดูเหมือนกับว่า ฝ่ายรัสเซียจะเปิดการรุกครั้งใหม่ซึ่งจะเป็นการรุกขนาดใหญ่จริงๆ มาได้สักระยะหนึ่งแล้ว [4] คำถามมีเพียงเรื่องเป้าหมายของการปฏิบัติการของฝ่ายรัสเซียเท่านั้น บางคนบางฝ่ายคิดว่ามันน่าจะเป็นการเข้ายึดเมืองคาร์คิฟ (Kharkiv) เมืองใหญ่อันดับสองของยูเครน
เมื่อเร็วๆ นี้ฝ่ายรัสเซียได้โจมตีทำลายโครงข่ายไฟฟ้าของคาร์คิฟจนเสียหายใช้การไม่ได้ไปส่วนหนึ่ง [5] และฝ่ายรัสเซียมีความสามารถที่จะส่งกองกำลังเข้าโจมตีเมืองนี้ได้ ทว่ามันจะเป็นการสร้างปัญหาขึ้นมาอย่างสำคัญทีเดียว เนื่องจากการเข้ายึดเมืองขนาดใหญ่ๆ เป็นกระบวนการที่ต้องใช้เวลานานและเสียค่าใช้จ่ายสูง ซึ่งมักเกี่ยวข้องกับการต้องมีผู้บาดเจ็บล้มตายกันมากมาย ฝ่ายรัสเซียเพิ่งผ่านการทำสงครามเป็นเวลายาวนานยิ่งเพื่อเข้ายึดเมืองอัฟดิอิฟกา (Avdiivka) นั่นคือใช้เวลาถึง 4 เดือน อัฟดิอิฟกานั้นเล็กนิดเดียวเมื่อเปรียบเทียบกับคาร์คิฟ
ในเวลานี้ ชาซิฟ ยาร์ และการสู้รบรอบๆ เมืองนี้ ดูน่าจะมีความสำคัญยิ่งกว่าและเป็นเป้าหมายเร่งด่วนเฉพาะหน้ามากกว่าสำหรับฝ่ายรัสเซีย และจากข้อเท็จจริงที่ว่าเมืองนี้ยังอุดมไปด้วยบุคลากรระดับท็อปของนาโต้ ยังเป็นการบอกกล่าวให้ทราบด้วยว่า มันยังเป็นทรัพย์สินทางยุทธศาสตร์ที่สำคัญมากเช่นกันสำหรับฝ่ายยูเครน
ยุทธศาสตร์การทหาร “ใหม่” ของยูเครน ของคณะผู้นำทางทหารที่ผ่านการปรับเปลี่ยนโยกย้ายกันใหม่หมดและนำโดยผู้บัญชาการกองทัพ โอเล็กซานดร์ ซีร์สกี (Oleksandr Syrskyi) มีจุดมุ่งหมายอยู่ที่การพยายามซื้อเวลา และการพยายามชะลอหน่วงเหนี่ยวการรุกคืบหน้าใดๆ ของฝ่ายรัสเซีย
เพื่อกระทำเช่นนี้ให้สำเร็จ ฝ่ายยูเครนจึงกำลังสร้างแนวสนามเพลาะและพวกกับดักรถถัง ตลอดจนระบบการป้องกันอย่างอื่นๆ ที่แข็งแรงเหนียวแน่นยิ่งขึ้น เวลาเดียวกันนั้น ยูเครนยังกำลังพยายามหันเหนความสนใจของรัสเซีย ด้วยการใช้พวกอาวุธยาวอย่างปืนใหญ่และระบบจรวดหลายลำกล้อง ตลอดจนอากาศยาน เข้าถล่มโจมตีเมืองใหญ่ๆ ของฝ่ายรัสเซีย คู่ขนานไปกับความพยายามในการเข้าโจมตีคาบสมุทรไครเมีย
การปฏิบัติการของนาโต้ในทะเลดำก็มีการเพิ่มทวีขึ้นมาอย่างสำคัญเช่นกัน [6] บางทีอาจจะเป็นการมุ่งช่วยเหลือฝ่ายยูเครน ในการชี้เป้าหมายที่จะเข้าเล่นงานในไครเมีย และเป้าหมายต่างๆ ที่อยู่ภายในดินแดนรัสเซียเองด้วย ทว่าการหันเหความสนใจเช่นนี้ไม่น่าที่จะสามารถเปลี่ยนแปลงคุณลักษณะหลักของสงครามคราวนี้ หรือบังคับให้ฝ่ายรัสเซียต้องใช้กองกำลังของพวกเขาเพื่อป้องกันทรัพย์สินสำคัญๆ ในไครเมีย, ดอนบาส, หรือในรัสเซียเอง
ระยะ 1 ถึง 2 สัปดาห์ข้างหน้านี้ เราน่าจะได้เห็นสิ่งซึ่งจะเกิดขึ้นในชาซิฟ ยาร์ รวมทั้งเรื่องที่ฝ่ายยูเครนสามารถหรือไม่ในการรักษาเมืองนี้เอาไว้ต่อไปและขัดขวางการรุกคืบหน้าของฝ่ายรัสเซีย ถ้าหากพวกเขาไม่สามารถทำได้ นาโต้ก็จะต้องขบคิดพิจารณาทางเลือกอื่น ซึ่งอาจรวมถึงการเปิดเจรจากับรัสเซีย
ถ้าสถานการณ์เป็นเช่นนั้น มันก็จะไม่เป็นที่ยินดีของประธานาธิบดีโจ ไบเดน แห่งสหรัฐฯ หรือทีมงานความมั่นคงแห่งชาติของเขา ซึ่งประสงค์ที่จะให้มีการสู้รบอย่างยืดเยื้อในยูเครนมากกว่า นายกรัฐมนตรี โอลาฟ ช็อลซ์ ของเยอรมนี [7] รายงานว่า มีเพลเยอร์ที่เป็นชาตินาโต้จำนวนหนึ่งซึ่งเขามิได้เอ่ยชื่อ กำลังพบปะหารือกันแล้วเกี่ยวกับข้อตกลงที่จะเกิดขึ้นจากการเจรจากันในบางรูปแบบ ถึงแม้จวบจนถึงตอนนี้เขาบอกว่าฝ่ายรัสเซียไม่ได้ถูกนำมาเข้าร่วมอยู่ในกระบวนการนี้ด้วย
สตีเฟน ไบรเอน เคยเป็นผู้อำนวยการฝ่ายเจ้าหน้าที่ของคณะอนุกรรมการตะวันออกใกล้ แห่งคณะกรรมาธิการวิเทศสัมพันธ์ของวุฒิสภาสหรัฐฯ รวมทั้งเคยเป็นรองปลัดกระทรวงกลาโหมด้านนโยบายของสหรัฐฯ ปัจจุบันเป็นนักวิจัยอาวุโสอยู่ที่ Center for Security Policy และ Yorktown Institute ข้อเขียนนี้หนแรกสุดเผยแพร่อยู่ใน Weapons and Strategy ที่เป็นบล็อกบนแพลตฟอร์ม Substack ของผู้เขียน
เชิงอรรถ
[1]https://asiatimes.com/2023/05/bakhmut-has-finally-fallen-to-the-russians/
[2] https://www.aa.com.tr/en/russia-ukraine-war/russia-destroys-ukrainian-underground-command-center-with-kinzhal-missile/2561198
[3] https://en.topwar.ru/239163-pojavilas-informacija-o-pribytii-na-komandnyj-punkt-vsu-pod-chasov-jar-natovskih-vysshih-oficerov-pered-udarom-rossijskogo-iskandera.html
[4]https://www.reuters.com/world/ukraine-has-plan-new-offensive-against-russia-says-zelenskiy-2024-02-25/#:~:text=World-,Russia%20will%20try%20new%20offensive%20in,early%20as%20May%2C%20Zelenskiy%20says&text=KYIV%2C%20Feb%2025%20(Reuters),Volodymyr%20Zelenskiy%20said%20on%20Sunday.
[5]https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-03-23/power-outages-persist-in-ukraine-s-kharkiv-after-russian-strikes
[6]https://www.kyivpost.com/analysis/29879#:~:text=Aviation%20Black%20Sea-,ANALYSIS%3A%20New%20Spike%20in%20NATO%20Spy%20Planes%20Operating%20Over%20Black,that%20peaked%20sharply%20on%20Wednesday.
[7]https://censor.net/en/news/3481085/number_of_countries_are_currently_discussing_what_could_lead_to_peace_process_in_ukraine_scholz
