เอเจนซีส์/เอพี - กองทัพสหรัฐฯ วันจันทร์ (5 มิ.ย.) เผยแพร่คลิปเหตุการณ์เรือรบเกือบชนในวันเสาร์ (3 มิ.ย.) ต่อสาธารณะ แสดงให้เห็นถึงความไร้มารยาทของฝ่ายปักกิ่งที่จงใจวิ่งตัดหน้าเรือรบพิฆาตติดขีปนาวุธนำวิถีสหรัฐฯ USS ชุง-ฮุน (USS Chung-Hoon) ห่างกันแค่ 137 เมตรในช่องแคบไต้หวัน ก่อนวิ่งประกบคู่ไปหลังจากนั้น กัปตันเรือรบแคนาดาเรือฟริเกต HMCS มอนทรีออล (HMCS Montreal) ที่วิ่งตามมาชี้ เรือรบจีนตั้งใจขับปาดหน้าเรือรบสหรัฐฯ และเรือรบแคนาดาอย่างแน่นอน ชี้จากการส่งสัญญาณวิทยุสื่อสารออกมาก่อนหน้า
CBC News ของแคนาดารายงานวันนี้ (5 มิ.ย.) ว่า ถึงแม้ว่าปักกิ่งจะตอบโต้สหรัฐฯ ด้วยการประณามสำหรับพฤติกรรมจงใจยั่วยุที่ก่อความเสี่ยงในเหตุการณ์กระทบกระทั่งล่าสุดในช่องแคบไต้หวันเมื่อสุดสัปดาห์ที่ฝ่ายปักกิ่งถือนโยบายจีนเดียวและอ้างว่า ไต้หวัน เป็นส่วนหนึ่งของจีน
แต่ทว่าเพนตากอนยังคงเดินหน้าเผยแพร่วิดีโอคลิปเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเพื่อให้โลกเห็นว่าใครกันแน่ที่เป็นฝ่ายยั่วยุ
กองทัพสหรัฐฯ เปิดเผยวิดีโอคลิปในวันจันทร์ (5) พร้อมกันนี้ กองบัญชาการอินโดแปซิฟิก USINDOPACOM ยืนยันว่า การกระทำของเรือรบจีนนั้นละเมิดต่อกฎความปลอดภัยในการเดินเรือภายในน่านน้ำสากลอย่างชัดเจน
ซึ่งภาพวิดีที่ถูกบันทึกไว้เมื่อวันเสาร์ (3) ซึ่งเป็นวันเกิดเหตุระหว่างที่เรือพิฆาตติดอาวุธนำวิถีสหรัฐฯ USS ชุง-ฮุน (USS Chung-Hoon) ที่กำลังลาดตระเวนภารกิจเสรีภาพการเดินเรือในช่องแคบไต้หวัน พร้อมกับเรือรบแคนาดาชั้นฟริเกต HMCS มอนทรีออล (HMCS Montreal) กลับพบว่าจู่ๆ เรือรบพิฆาตจีนที่ติดมิสไซล์นำวิถีวิ่งตัดหน้าขวางเรือรบสหรัฐฯ ไปในระยะอันตรายเสี่ยงปะทะห่างจากหัวเรือรบสหรัฐฯ แค่ 137 เมตรเท่านั้น
และส่งผลทำให้เรือพิฆาตสหรัฐฯ USS ชุง-ฮุน ที่ยังคงเดินหน้าต่อไปโดยไม่เปลี่ยนทิศทางแต่ลดความเร็วของตัวเรือลงที่ 10 นอต หรือราว 18 กม./ชม. เพื่อหลีกเลี่ยงการพุ่งชนประสานงาไปที่เรือรบจีน อ้างอิงจากกองทัพสหรัฐฯ
โดยภาพวิดีโอคลิปที่เปิดเผยใหม่พบว่า หลังเรือรบพิฆาตจีนวิ่งตัดหน้าเรือรบอเมริกันแล้ว หลังจากนั้น วิ่งประกบเรือรบสหรัฐฯ ในลักษณะทิศทางคู่ขนาน
เอพีรายงานเพิ่มเติมว่า พบว่าเรือรบจีนไม่ได้วิ่งตัดหน้าเรือรบแคนาดาที่วิ่งตามหลังเรือรบสหรัฐฯ
USINDOPACOM กล่าวผ่านแถลงการณ์ว่า “เรือรบสหรัฐฯ USS ชุง-ฮุน และเรือรบแคนาดา HMCS มอนทรีออล วิ่งลาดตระเวนผ่านช่องแคบไต้หวันเพื่อแสดงออกถึงเสรีภาพการเดินเรือ รวมไปถึงข้อผูกพันของสหรัฐฯ และแคนาดาต่อภูมิภาคอินโด-แปซิฟิกที่เปิดกว้างและเสรี”
และในแถลงการณ์ยังเสริมต่อว่า “กองทัพสหรัฐฯ บิน เดินเรือ และปฏิบัติการอย่างปลอดภัยและมีความรับผิดชอบไม่ว่าที่ใดก็ตามที่อยู่ภายใต้กฎหมายระหว่างประเทศ”
ฟ็อกซ์นิวส์รายงานเพิ่มเติมว่า ผู้บัญชาการเรือรบแคนาดา พอล เมาท์ฟอร์ด (Paul Mountford) ที่อยู่ในเหตุการณ์ ตามการรายงานของสื่อแคนาดา Global News กล่าวแสดงความเห็นว่า “มันชัดเจนว่าฝ่ายจีนเริ่มต้นก่อน”
และเสริมต่อว่า “ความจริงแล้วมันได้ถูกประกาศผ่านทางวิทยุสื่อสารก่อนที่จะลงมือ ชี้ไปได้อย่างชัดเจนว่านี่เป็นความตั้งใจ” เมาท์ฟอร์ด กล่าวอีกว่า “ผมตั้งความหวังว่าเหตุการณ์นี้จะไม่เกิดซ้ำกับพวกเราอีกครั้ง เพราะพวกเรามีกฎหมายระหว่างประเทศอยู่ข้างพวกเรา นี่เป็นน่านน้ำสากล”
อย่างไรก็ตาม กระทรวงต่างประเทศจีนออกมาโต้ข้อครหาจากสหรัฐฯ ที่กล่าวหาว่า เรือรบปักกิ่งไม่มีความเป็นมืออาชีพและเป็นการเดินเรือที่ไม่ปลอดภัย โดยโฆษกอ้างว่า ฝ่ายจีนดำเนินเป็นไปตามกฎหมาย
“การกระทำของกองทัพจีนนั้นมีความชอบธรรม ถูกต้องตามกฎหมาย มีความปลอดภัย และมีความเป็นมืออาชีพ” พร้อมเสริมว่า “แต่ทว่ากลับเป็นฝ่ายสหรัฐฯ เองที่ต้องพิจารณาตัวเองและแก้ไขข้อผิดพลาด”
เอพีชี้ว่า เหตุการณ์ที่เรือรบจีนวิ่งตัดหน้าเรือรบพิฆาตสหรัฐฯ ในระยะกระชั้นชิดนี้สร้างความวิตกว่าอาจเกิดสถานการณ์ที่นำไปสู่การยกระดับความขัดแย้งของ 2 ชาติมหาอำนาจในภูมิภาคอินโด-แปซิฟิกได้