รอยเตอร์ - นายกรัฐมนตรีฟูมิโอะ คิชิดะ ของญี่ปุ่น เดินทางถึงโซลเมื่อวันอาทิตย์ (7 พ.ค.) เพื่อพบกับประธานาธิบดียุน ซอกยอน ของเกาหลีใต้ และกระชับความสัมพันธ์ระหว่างสองชาติ ท่ามกลางภัยคุกคามด้านนิวเคลียร์จากเปียงยาง และการอ้างสิทธิอย่างก้าวร้าวขึ้นของปักกิ่ง
การเยือนของคิชิดะ ซึ่งถือเป็นการเยือนโซลครั้งแรกในรอบ 12 ปีของผู้นำญี่ปุ่น เกิดขึ้นหลังจากเมื่อเดือนมีนาคม ยุนเดินทางเยือนโตเกียวเพื่อพยายามยุติความขัดแย้งในอดีตที่ครอบงำความสัมพันธ์ญี่ปุ่น-เกาหลีใต้มานานหลายปี
ทั้งนี้ ก่อนออกเดินทาง คิชิดะกล่าวกับผู้สื่อข่าวว่า เขาหวังว่าจะได้หารืออย่างเปิดกว้างบนพื้นฐานความไว้วางใจกับยุน โดยไม่ได้ระบุประเด็นการหารือที่เฉพาะเจาะจง
ทางด้านยุน นั้นกำลังเผชิญการวิพากษ์วิจารณ์ภายในประเทศว่า หยิบยื่นให้มากกว่าที่ได้รับกลับมาขณะพยายามปรับปรุงความสัมพันธ์กับโตเกียว ซึ่งรวมถึงการเสนอว่า ธุรกิจของเกาหลีใต้จะเป็นผู้จ่ายชดเชยให้เหยื่อแรงงานในช่วงสงครามระหว่างการยึดครองของญี่ปุ่นในปี 1910-1945 แทนที่จะเป็นบริษัทญี่ปุ่นตามคำสั่งศาล
เจ้าหน้าที่เกาหลีใต้หวังว่า คิชิดะจะหยิบยื่นไมตรีแบบเดียวกันตอบแทนและเสนอการสนับสนุนทางการเมือง ทว่า มีนักสังเกตการณ์น้อยมากคาดว่าญี่ปุ่นจะขออภัยอย่างเป็นทางการเพิ่มเติมสำหรับความผิดในอดีต ส่วนยุนเองส่งสัญญาณว่า เขาไม่คิดว่า ญี่ปุ่นจำเป็นต้องขอโทษอีก
ชิน-วา ลี ศาสตราจารย์ด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศของมหาวิทยาลัยเกาหลีในโซล ชี้ว่า จุดสนใจของการประชุมสุดยอดนี้มีแนวโน้มว่าน่าจะเป็นความร่วมมือด้านความมั่นคงเพื่อรับมือภัยคุกคามด้านนิวเคลียร์ของเกาหลีเหนือ
ชินเสริมว่า ภายในกรอบโครง “ปฏิญญาวอชิงตัน” ที่ระบุแผนเสริมสร้างการป้องปรามที่ครอบคลุมยิ่งขึ้น เกาหลีใต้จะสำรวจวิธีส่งเสริมความพยายามเชิงร่วมมือกับญี่ปุ่น
เจ้าหน้าที่กระทรวงต่างประเทศของญี่ปุ่นกล่าวถึงเรื่องนี้ว่า สองประเทศมีโอกาสอย่างมากในการร่วมมือกันในประเด็นการจัดการภัยคุกคามจากเกาหลีเหนือ
ขณะเดียวกัน ความสัมพันธ์วอชิงตัน-ปักกิ่งกำลังระอุหนัก ขณะที่จีนอ้างสิทธิก้าวร้าวขึ้นเหนือไต้หวันและทะเลจีนใต้ และอเมริกาประกาศสนับสนุนพันธมิตรทั่วเอเชีย-แปซิฟิก ถึงกระนั้น ความขัดแย้งในอดีตระหว่างเกาหลีใต้กับญี่ปุ่นมีแนวโน้มครอบงำความสัมพันธ์ที่กำลังผลิบานของสองผู้นำ
ลีชี้ว่า คนเกาหลีใต้ส่วนใหญ่เชื่อว่า ญี่ปุ่นยังขอโทษไม่มากพอสำหรับความโหดร้ายในช่วงที่ญี่ปุ่นยึดครองเกาหลีใต้ระหว่างปี 1910-1945 และคิดว่า คิชิดะควรแสดงความจริงใจระหว่างเยือนโซลครั้งนี้ เช่น กล่าวถึงปัญหาในอดีตและกล่าวขอโทษ
แดเนียล รัสเซลล์ อดีตผู้ช่วยรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ ด้านเอเชียตะวันออกและแปซิฟิก เชื่อว่า คิชิดะจะระมัดระวังไม่เร่งร้อนดำเนินการเกินกว่าได้รับอนุญาตทางการเมือง โดยชี้ว่า การล้มเลิกข้อตกลงเกี่ยวกับ “หญิงบำเรอ” ฝ่ายเดียวของรัฐบาลเกาหลีใต้เป็นสาเหตุให้โตเกียวต้องเดินหมากอย่างรอบคอบ
ทั้งนี้ ปี 2015 เกาหลีใต้และญี่ปุ่นบรรลุข้อตกลงที่กำหนดให้โตเกียวออกแถลงการณ์ขอโทษอย่างเป็นทางการต่อ “หญิงบำเรอ” ที่ถูกจับไปเป็นทาสในสำนักโสเภณีในช่วงสงคราม และมอบเงิน 1,000 ล้านเยน (9.23 ล้านดอลลาร์) เพื่อเป็นกองทุนช่วยเหลือเหยื่อเหล่านั้น
ในปี 2018 มุน แจ-อิน ประธานาธิบดีเกาหลีใต้ในขณะนั้นตัดสินใจล้มเลิกกองทุนดังกล่าว ซึ่งเท่ากับการล้มเลิกข้อตกลงโดยปริยาย เนื่องจากมองว่า ไม่ได้คำนึงถึงความกังวลของเหยื่อมากพอ
ถึงกระนั้น กระทรวงต่างประเทศญี่ปุ่นระบุว่า เกาหลีใต้ยังคงเป็นเพื่อนบ้านสำคัญ และสองประเทศต้องร่วมมือกันในประเด็นปัญหาระดับโลกต่างๆ
คิชิดะยังเชิญยุนร่วมประชุมสุดยอดกลุ่มจี7 ปลายเดือนนี้ที่ญี่ปุ่น และจัดการประชุมสามฝ่ายกับอเมริกาไปพร้อมกัน แหล่งข่าวที่ไม่เปิดเผยตัวตนยังบอกว่า คิชิดะอาจเรียกร้องให้จัดประชุมสามฝ่ายกับจีนอย่างเร็วที่สุดภายในปีนี้