ผ่าทางตัน? เซเลนสกีต่อโทรศัพท์คุยสีจิ้นผิง จีนรับปากส่งตัวแทนพิเศษหาทางแก้วิกฤตยูเครน

ประธานาธิบดีโวโลดีมีร์ เซเลนสกี ของยูเครน ต่อโทรศัพท์คุยกับประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ของจีน “อย่างยาวและมีความหมาย” เป็นเวลาเกือบ 1 ชั่วโมง เมื่อวันพุธ (26 เม.ย.) นับเป็นการติดต่อกันครั้งแรกของผู้นำทั้งสองนับตั้งแต่รัสเซียเริ่มการรุกรานยูเครน ด้านปักกิ่งบอกว่าจะจัดส่งผู้แทนพิเศษไปเคียฟ เพื่อหาทางคลี่คลายวิกฤตการณ์ยูเครนด้วยการรอมชอมทางการเมือง

ที่ผ่านมา ปักกิ่งบอกว่าตนวางตัวเป็นกลางในกรณีการสู้รบขัดแย้งยูเครน และ สี ไม่เคยกล่าวประณามการรุกรานของรัสเซีย ทำให้ผู้นำจีนถูกชาติตะวันตกบางส่วนวิพากษ์วิจารณ์ว่าเข้าข้างผู้รุกราน ขณะที่บางส่วนเพิ่มแรงกดดันให้ปักกิ่งเข้ามามีบทบาทและเป็นตัวกลางในการเจรจาไกล่เกลี่ย ด้านเจ้าหน้าที่ยูเครน รวมทั้งเซเลนสกี เรียกร้องมานานแล้วให้ปักกิ่งใช้อิทธิพลของตนที่มีกับรัสเซียช่วยยุติสงครามคราวนี้

อย่างไรก็ตาม “เอกสารแสดงจุดยืน” 12 ข้อว่าด้วยเรื่องยูเครน ซึ่งจีนเผยแพร่ออกมาในเดือนกุมภาพันธ์ ถูกรัฐบาลตะวันตกจำนวนมากมองว่า เป็นการเข้าข้างรัสเซีย เช่นเดียวกับการที่ สี เดินทางไปเยือนมอสโกฉันมิตรในเดือนมีนาคม และได้พบเจรจากับประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน ก็ก่อให้เกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์จากโลกตะวันตกอย่างกว้างขวาง

กระนั้น เซเลนสกี กลับมีท่าทีแสดงความสนใจข้อเสนอของปักกิ่ง และเขาโพสต์ทางทวิตเตอร์ในวันพุธว่า “ผมได้สนทนาทางโทรศัพท์อย่างยาวและมีความหมายกับประธานาธิบดีสี จิ้นผิง” และกล่าวต่อไปว่า “ผมเชื่อว่าการพูดคุยคราวนี้ ตลอดจนการแต่งตั้งเอกอัครราชทูตยูเครนประจำจีน จะเป็นการให้แรงกระตุ้นอย่างทรงพลังแก่การพัฒนาของความสัมพันธ์ทวิภาคีของพวกเรา”

ทั้งนี้ ภายหลังสนทนากับสี เซเลนสกีได้ออกกฤษฎีกาประธานาธิบดีแต่งตั้งให้ ปาเวล รีอาบิคิน เป็นเอกอัครราชทูตยูเครนประจำปักกิ่งคนใหม่ หลังจากที่ตำแหน่งนี้ว่างลงตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ 2021 โดยที่ก่อนได้รับแต่งตั้งคราวนี้ รีอาบิคิน เคยเป็นรัฐมนตรีกระทรวงอุตสาหกรรมทางยุทธศาสตร์ของยูเครน

ด้าน เซอร์กีย์ นีคีฟอรอฟ โฆษกของเซเลนสกี โพสต์ในเฟซบุ๊กว่า ผู้นำทั้งสองสนทนากันทางโทรศัพท์นานเกือบ 1 ชั่วโมง

สำหรับสถานีโทรทัศน์ส่วนกลางของทางการจีน หรือซีซีทีวี รายงานว่า ระหว่างการคุยกันทางโทรศัพท์ ซึ่งเคียฟเป็นฝ่ายติดต่อเข้ามา สีได้บอกเซเลนสกีว่า “การพูดจากันและการเจรจากัน” เป็น “หนทางออกเพียงทางเดียว” ของสงครามครั้งนี้

“เกี่ยวกับประเด็นวิกฤตการณ์ยูเครน จีนยืนอยู่ข้างสันติภาพเสมอมา และจุดยืนแกนกลางของตนคือการส่งเสริมการเจรจาสันติภาพ” รายงานของซีซีทีวีอ้างคำพูดของ สี

ตามบันทึกย่อของฝ่ายจีนเกี่ยวกับการสนทนากันทางโทรศัพท์ครั้งนี้ สีกล่าวว่า จีน “จะไม่เฝ้ามองดูไฟไหม้คราวนี้จากอีกฟากหนึ่ง หรือเติมเชื้อเพลิงให้แก่กองไฟ อย่าว่าแต่คิดหยิบฉวยประโยชน์จากวิกฤตการณ์นี้เพื่อหากำไร”

“เพื่อรับมือกับประเด็นทางด้านนิวเคลียร์ ทุกๆ ฝ่ายที่เกี่ยวข้องควรต้องสุขุมเยือกเย็นและยับยั้งชั่งใจ มุ่งโฟกัสอย่างแท้จริงไปที่อนาคตและชะตากรรมของพวกเขาเองและของมนุษยชาติทั้งมวล และร่วมกันบริหารจัดการและควบคุมวิกฤตการณ์ครั้งนี้” สี บอก

ทั้งนี้ จีนระบุด้วยว่าจะจัดส่งคณะผู้แทน และ “ตัวแทนพิเศษ” ของรัฐบาลของตนไปยังยูเครน ด้วยจุดมุ่งหมายที่จะค้นหา “การรอมชอมทางการเมือง” ให้แก่การสู้รบขัดแย้งนี้

ขณะที่ อี๋ว์ จิว์น รองอธิบดีกรมยูเรเชีย แห่งกระทรวงการต่างประเทศของจีน บอกกับที่ประชุมแถลงข่าวในกรุงปักกิ่งว่า เซเลนสกีพูดย้ำหลายครั้งว่า เขาจะเปิดกว้างในการพูดจากับฝ่ายจีน รวมทั้งกล่าวด้วยว่า การพูดคุยทางโทรศัพท์ในวันพุธนี้ทางฝ่ายยูเครนเป็นผู้ริเริ่ม

ทางด้านทำเนียบขาว แถลงถึงการสนทนาทางโทรศัพท์ระหว่าง สี กับ เซเลนสกี คราวนี้ว่า เป็นพัฒนาการในทางบวก โดยเปิดทางให้ สี ได้รับฟังทัศนะของยูเครนเกี่ยวกับ “การรุกรานที่ไม่มีการยั่วยุใดๆ และผิดกฎหมายคราวนี้”

ขณะที่ จอห์น เคอร์บี โฆษกสภาความมั่นคงแห่งชาติของทำเนียบขาว ก็บอกว่า “เราคิดว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องที่ดี”

สำหรับทางรัสเซียนั้น กระทรวงการต่างประเทศในมอสโกบอกว่า รัสเซียมองเห็น “ความพรักพร้อมของฝ่ายจีนที่จะใช้ความพยายามเพื่อจัดให้มีกระบวนการเจรจากันขึ้นมา” และกล่าวด้วยว่า เอกสารข้อเสนอ 12 ข้อซึ่งจีนเสนอออกมาก่อนหน้านี้ มี “ความสอดคล้องลงรอยกันอย่างกว้างๆ กับแนวพินิจของเรา”

อย่างไรก็ดี ทางกระทรวงกล่าวโทษว่า ยูเครนคอยบ่อนทำลายความพยายามเพื่อสันติภาพอยู่เป็นประจำ โดย “พวกผู้มีอำนาจของยูเครนและพวกตะวันตกที่คอยดูแลพวกเขา ได้แสดงให้เห็นแล้วถึงความสามารถของพวกเขาในการทำความสับสนยุ่งเหยิงให้แก่ความริเริ่มเพื่อสันติภาพใดๆ ก็ตามที”

(ที่มา : เอเอฟพี, รอยเตอร์, เอพี)