เอเอฟพี/เอเจนซีส์ - มาเลเซียประกาศวันจันทร์ (3 เม.ย.) เตรียมเจรจาปัญหาเขตพิพาทเพื่อปกป้องทรัพยากรพลังงานแดนเสือเหลือง หลังนายกรัฐมนตรี อันวาร์ อิบราฮิม เยือนกรุงปักกิ่งเป็นทางการสัปดาห์ที่แล้วพบกับประธานาธิบดีจีน สี จิ้นผิง ก่อนเจรจาระดับทวิภาคีในวันเสาร์ (1 เม.ย.) ร่วมกับนายกรัฐมนตรีจีน หลี่ เค่อเฉียง โดนจีนต้อนผลักดันให้เข้ากรอบกติกาธรรมเนียมปฏิบัติทะเลจีนใต้
เอเอฟพีรายงานวันนี้ (3 เม.ย.) ว่า นายกรัฐมนตรีมาเลเซีย อันวาร์ อิบราฮิม แถลงในวันจันทร์ (3) ภายในทำเนียบหลังเสร็จสิ้นการเยือนกรุงปักกิ่งอย่างเป็นทางการต่อปัญหาเขตทับซ้อนในทะเลจีนใต้ระหว่างมาเลเซียและจีนว่า
“ผมกล่าวไปว่าในฐานะประเทศเล็กๆ พวกเราต้องการทรัพยากรธรรมชาติก๊าซและน้ำมัน ที่พวกเราจำเป็นต้องทำต่อไป (ในการขุดค้น)”
และเสริมต่อว่า “แต่ถ้าเป็นเงื่อนไขที่เราจำเป็นต้องเจรจา ดังนั้นแล้วพวกเราพร้อมที่จะเจรจา”
เดลีสตาร์ของมาเลเซียรายงานว่า นายกรัฐมนตรีมาเลเซียเดินทางเยือนกรุงปักกิ่งระหว่างซึ่งเขาเดินทางไปถึงในเวลา 16.30 น. ในวันพฤหัสบดี (30 มี.ค.) และได้พบกับประธานาธิบดีจีน สี จิ้นผิง วันศุกร์ (31 มี.ค.) และในวันเสาร์ (1) เขาได้รับเกียรติที่มหาศาลาประชาชนหลังจากการหารือระดับทวิภาคีร่วมกับนายกรัฐมนตรีจีน หลี่ เค่อเฉียง
รอยเตอร์ชี้ว่า จีนใช้แผนที่เส้นประ 9 เส้นรูปตัวยูอ้างสิทธิพื้นที่ครอบครองในทะเลจีนใต้ถึง 90% ของพื้นที่ที่มีมูลค่าการเดินเรือการค้าผ่านพื้นที่ร่วมล้านล้านดอลลาร์ต่อปี แต่ทว่าเป็นแผนที่ซึ่งไม่สามารถมีผลการบังคับใช้ทางกฎหมายจากมติอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศปี 2016 ซึ่งเป็นมติที่ฝ่ายจีนออกมาปฏิเสธ
ทั้งนี้ ที่ผ่านมาความพยายามอื่นจากชาติเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในการเจรจากับปักกิ่งเกี่ยวกับความร่วมมือด้านการพลังงานนั้นไม่มีความคืบหน้า
รอยเตอร์รายงานว่า บริษัทพลังงานปิโตรนาสมีหลุมก๊าซธรรมชาติและน้ำมันจำนวนไม่กี่หลุมในทะเลจีนใต้ภายในเขตเศรษฐกิจจำเพาะทางทะเล 200 ไมล์ทะเลห่างจากฝั่งของตัวเอง
แต่ทว่าไม่กี่ปีที่ผ่านมาเรือรบจีนได้ป้วนเปี้ยนใกล้กับฐานปฏิบัติการของปิโตรนาส โดยในปี 2021 มาเลเซียเรียกเอกอัครราชทูตจีนเพื่อประท้วงต่อการบุกรุกเข้าสู่น่านน้ำมาเลเซียของเรือรบจีน ขณะที่ปี 2020 เรือสำรวจจีนเกิดการเผชิญหน้าเป็นเวลาหลายเดือนกับเรือสำรวจพลังงานของปิโตรนาส เกิดขึ้นภายในเขตเศรษฐกิจจำเพาะพิเศษทางทะเลมาเลเซีย
รอยเตอร์ชี้ว่า อย่างไรก็ตามเบอร์นามาไม่ได้กล่าวถึงในรายละเอียดว่าเป็นความขัดแย้งใดหรือพื้นที่จุดใดของทะเลจีนใต้ที่อันวาร์กล่าวแถลงว่า ได้มีการหยิบยกประเด็นขึ้นมาระหว่างการหารือร่วมกับประธานาธิบดีสีของฝั่งจีน
ทั้งนี้ วันอาทิตย์ (2) หนังสือพิมพ์เซาท์ไชน่ามอร์นิงโพสต์รายงานว่า นายกรัฐมนตรีจีนหลี่ เค่อเฉียงของจีนหว่านล้อมนายกรัฐมนตรีอันวาร์ของมาเลเซียในระหว่างที่เขากำลังอยู่ระหว่างการเยือนกรุงปักกิ่งอย่างเป็นทางการว่า "มีแค่ความร่วมมือแบบวิน-วินเท่านั้นที่เป็นทางเลือกที่ถูกต้องสำหรับจีนและอาเซียนในทะเลจีนใต้"
เซาท์ไชน่ามอร์นิงโพสต์รายงานว่า เป็นการแถลงระหว่างที่เขาต้องการผลักดันการเจรจากฎเกณฑ์กติกาที่เฝ้ารอมานาน รวมไปถึงการเจรจาการค้าเสรีจีน-อาเซียนเวอร์ชัน 3.0
โดยนายกรัฐมนตรีหลี่ เค่อเฉียงกล่าวแถลงว่า “ความร่วมมือแบบวิน-วินเป็นทางเลือกที่ถูกต้อง (สำหรับพวกเรา)”
เป็นสิ่งที่หลี่แสดงออกมาเพื่อต้องการผลักดันความร่วมมือทางทะเลจีนใต้ร่วมกับประเทศในแถบนี้เพื่อสร้างกฎกติกาของตัวเองเพื่อค้ำยันกับสหรัฐฯ ที่กำลังมีความคุกรุ่นในเวลานี้ทั้งสงครามการค้า และประเด็นไต้หวัน
เซาท์ไชน่ามอร์นิงโพสต์รายงานว่า ทั้งนี้ปักกิ่งระหว่างในการเสนอความร่วมมือกับมาเลเซียซึ่งเป็นหนึ่งในชาติคู่พิพาทร่วมกับชาติอื่นๆ ได้แก่ ฟิลิปปินส์ และเวียดนาม ปักกิ่งในเวลาเดียวกันทำการผลักดันความร่วมมือกฎเกณฑ์กติกาเพื่อจัดการพื้นที่ข้อพิพาทของจีนภายในทะเลจีนใต้
ในระหว่างการหารือที่กรุงปักกิ่ง หลี่ได้ยืนยันกับนายกรัฐมนตรีอันวาร์ถึงความจำเป็นในการต้องมีความร่วมมือระดับภูมิภาคให้เกิดขึ้น ซึ่งการพบกันได้มีการลงนามข้อตกลงเอ็มโอยูระหว่าง 2 ชาติ จำนวน 5 ฉบับในกรุงปักกิ่งทางด้านความสัมพันธ์การค้าและเศรษฐกิจ ความมั่นคงทางอาหารและการเกษตร
นอกจากนี้ อ้างอิงจากบัญชีทวิตเตอร์ทางการของผู้นำมาเลเซีย พบว่าข้อผูกพันทางการลงทุนมูลค่า 38 พันล้านดอลลาร์ หรือราว 170 พันล้านริงกิตมาเลเซีย ด้านเทคโนโลยีสีเขียวและอุตสาหกรรมเศรษฐกิจดิจิทัลระหว่างบริษัทของ 2 ชาติได้มีการบรรลุเกิดขึ้น