อดีต ปธน.ไต้หวัน “หม่า อิงจิ่ว” เยินยอ “พวกเราล้วนเป็นจีนด้วยกัน” ระหว่างเยือนหนานจิง ลือหึ่ง “ไช่ อิงเหวิน” เตรียมพบประธานสภาสหรัฐฯ คนใหม่ในแอลเอ

รอยเตอร์/เอเจนซีส์ - อดีตประธานาธิบดีไต้หวัน หม่า อิงจิ่ว เริ่มต้นการเยือนจีนแผ่นดินใหญ่ครั้งประวัติศาสตร์อย่างเป็นทางการในวันอังคาร (28 มี.ค.) หลังโดนโจมตีอย่างหนักจากพรรครัฐบาลไทเปตั้งคำถาม เยือนประเทศที่ทำให้ตัวเองมิตรหาย หม่ากล่าวมธุรสระหว่างอยู่ในเมืองหนานจิง “พวกเราล้วนเป็นจีนด้วยกัน” แต่ผลโพลชี้ ชาวไต้หวันส่วนใหญ่เลิกใช้คำนี้แทนตัวเอง ในเวลาเดียวกับที่ผู้นำหญิงเหล็ก ประธานาธิบดีไช่ อิงเหวิน จะเริ่มต้นเยือนกัวเตมาลา และเบลิซพรุ่งนี้ (29 มี.ค.) แต่ลือหึ่งไปทั่วอาจพบประธานรัฐสภาสหรัฐฯ คนใหม่ เควิน แม็คคาร์ธี ระหว่างแวะทรานซิตขากลับที่ลอสแองเจลิส

รอยเตอร์รายงานวันนี้ (28 มี.ค.) ว่า การเดินทางเยือนแผ่นดินใหญ่ครั้งสำคัญของอดีตประธานาธิบดีไต้หวัน หม่า อิงจิ่ว (Ma Ying-jeo) เกิดขึ้นท่ามกลางไต้หวันตกอยู่ใต้ความกดดันอย่างหนักทั้งทางการเมืองและการทหารเพื่อให้ไทเปยอมรับอยู่ภายใต้อำนาจอธิปไตยของจีน

หม่าซึ่งเคยดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีไต้หวันระหว่างปี 2008-2016 ได้กลายเป็นอดีตผู้นำไทเปคนแรกเดินทางเข้า “จีน” นับตั้งแต่พรรคก๊กมินตั๋ง พรรคการเมืองชาตินิยมของจีนที่เป็นฝ่ายแพ้ก็พาผู้คนอพยพหนีออกจากแผ่นดินใหญ่มาตั้งหลักที่ไต้หวันเมื่อปี 1949 ในช่วงสิ้นสุดสงครามการเมืองกับคอมมิวนิสต์จีน

รอยเตอร์รายงานว่า ระหว่างที่อดีตประธานาธิบดีหม่ากำลังเยือนสุสาน ดร.ซุน ยัตเซ็น ในเมืองหนานจิง มณฑลเจียงซู วันอังคาร (28) ซึ่ง ดร.ซุน ยัตเซ็น ถือเป็นบิดาแห่งประชาธิปไตยจีน เขาเป็นผู้ปฏิวัติ เปลี่ยนแปลงการปกครองจีน จากสมบูรณาญาสิทธิราชย์ เป็นระบอบประชาธิปไตย เขาได้ออกปากสรรเสริญคุณูปการของด็อกเตอร์ซุน มีใจความว่า

“ประชาชนจากทั้งสองฝั่งของช่องแคบไต้หวันล้วนเป็นจีนด้วยกัน และต่างเป็นลูกหลานของ จักรพรรรดิเหลือง หรือหวงตี้ และจักรพรรดิหยาน หรือหยานตี้ (Yan and Yellow Emperors)”

รอยเตอร์ชี้ว่า หม่าใช้คำว่า จีนที่หมายความถึงชาวจีนที่แสดงถึงเชื้อชาติจีนมากกว่าจะหมายความไปถึงประเทศ แต่อย่างไรก็ตามพบว่าโพลผลการสำรวจออกมาระบุว่า ชาวไต้หวันส่วนใหญ่ไม่ใช้คำนี้ในการระบุเรียกขานตัวเอง

การเดินทางเยือนจีนอย่างเป็นทางการสร้างความไม่พอใจอย่างหนักให้พรรครัฐบาลไทเป พรรคประชาธิปไตยก้าวหน้า DPP (Democratic Progressive Party) ของประธานาธิบดีหญิง ไช่ อิงเหวิน ตั้งคำถามอย่างตรงไปตรงมาต่อหม่า ต่อพรรคก๊กมินตั๋งของหม่าว่า เหตุใดเขาที่เป็นถึงอดีตประธานาธิบดีจึงออกเดินทางไปเยือนจีน หลังจากที่ปักกิ่งใช้วิชามารบีบทำให้ฮอนดูรัสประกาศตัดความสัมพันธ์ทางการทูตกับไทเปไปในวันอาทิตย์ (26) ส่งผลทำให้ไต้หวันปัจจุบันมีประเทศที่มีความสัมพันธ์ทางการทูตต่อกันแค่ 13 ประเทศ

หม่าเดินทางข้ามช่องแคบไต้หวันเข้าจีนแผ่นดินใหญ่เกิดขึ้นในช่วงเวลาเดียวกันกับที่ประธานาธิบดีไต้หวันคนปัจจุบันกำลังจะเริ่มต้นการเยือนสหรัฐฯ และอเมริกาใต้ในวันพุธ (29) โดยเธอมีกำหนดจะเดินทางออกจากไต้หวัน และจะหยุดแวะพักทรานซิตที่นิวยอร์ก สหรัฐฯ ก่อนจะเดินทางต่อไป กัวเตมาลา และ เบลิซ ในอเมริกาใต้ระหว่างวันที่ 1-5 เม.ย.  เดอะการ์เดียนของอังกฤษรายงาน

และในการเดินทางขากลับพบว่าประธานาธิบดีไช่ จะแวะพักทรานซิตที่ลอสแองเจลิส ในวันที่ 5 เม.ย. ก่อนเดินทางกลับถึงไต้หวัน 2 วันหลังจากนั้น

ซึ่งมีข่าวลือไปทั่วว่าในระหว่างที่ไช่อยู่ในลอสแองเจลิส เธอจะพบกับประธานรัฐสภาสหรัฐฯ คนปัจจุบันจากพรรครีพับลิกัน เควิน แม็คคาร์ธี (Kevin McCarthy) เพื่อหลีกเลี่ยงแรงกดดันอย่างหนักหากว่าประธานสภาคองเกรสสหรัฐฯ คนใหม่จะเดินทางเข้ากรุงไทเป นานไม่ถึงปีหลังอดีตประธานสภาคองเกรสสหรัฐฯ แนนซี เพโลซี พร้อมคณะบุกเข้าไต้หวันเมื่อต้นเดือนสิงหาคมปีที่แล้ว

การแวะพักทรานซิตในสหรัฐฯ นั้นเกิดขึ้นอย่างเป็นทางการ และนี่จะเป็นครั้งที่ 6 ของการเดินทางผ่านเข้าสหรัฐฯ ของไช่ นับตั้งแต่ปี 2016 เดอะการ์เดียนชี้

การที่หม่าเดินทางเยือนจีนเป็นส่วนหนึ่งของความพยายามจากพรรคก๊กมินตั๋ง พรรคฝ่ายค้านที่ต้องการลดความตึงเครียดระหว่างกัน ซึ่งพรรคก๊กมินตั๋งมีธรรมเนียมนโยบายในการคงความสัมพันธ์ใกล้ชิดระหว่างไต้หวันและจีน แต่ปฏิเสธเสียงแข็งว่าไม่ใช่การโปรปักกิ่ง

ในแถลงการณ์ของหม่า ที่ออกมาจากสำนักงานของเขายังมีใจความว่า “พวกเราตั้งความหวังอย่างจริงใจว่า ทั้ง 2 ฝ่ายจะทำงานร่วมกันเพื่อนำไปสู่สันติภาพ หลีกเลี่ยงสงคราม และนำไปสู่ความแข็งแกร่งของชาวจีน”

เขาย้ำว่า “นี่เป็นความรับผิดชอบที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ของประชาชนชาวจีนของสองฝั่งช่องแคบและพวกเราต้องทำงานหนัก”

ทั้งนี้ ในการเยือนจีน อดีตประธานาธิบดีไต้หวั่น หม่า อิงจิ่ว ไม่มีกำหนดพบเจ้าหน้าที่ระดับสูงของจีนในการเยือนครั้งนี้